มารู้จัก มาตรการ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ สู้'โควิด-19

           สุดท้าย ครม.เห็นชอบการใช้ พ.ร.ก.การบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน ควบคุมสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19  โดยจะเริ่มประกาศวันที่ 26 มี.ค.นี้   

         ก่อนหน้านี้ก็มีการทยอยใช้มาตรการ"ชัตดาวน์" ทีละขั้น ปิด 26 ธุรกิจ อาทิ ห้างสรรพสินค้า สนามกอล์ฟ  สถานบันเทิง ร้านอาหาร  เพื่อสกัดการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19

       และตอนนี้ก็มาถึงมาตรการขั้นแรงสุด คือ การ "ประกาศภาวะฉุกเฉิน" โดยอาศัยอำนาจตามพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ.2548 หรือที่เรียกสั้นๆ ว่า "พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ"

 

 

       สำหรับ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ฉบับนี้ ประกาศใช้เมื่อปี 2548 ในรัฐบาลนายทักษิณ ชินวัตร เพื่อรับมือกับสถานการณ์ความไม่สงบใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ที่รุนแรงอย่างหนักในขณะนั้น โดยเฉพาะเหตุการณ์ "ดับเมืองยะลา" เมื่อกลางเดือนกรกฎาคม ปี 2548
          สาระสำคัญของ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ไม่ได้มีไว้แค่ "ดับไฟใต้" หรือเอาไว้ควบคุมสถานการณ์การชุมนุมทางการเมืองเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงสถานการณ์ภัยคุกคามด้านอื่นๆ ที่กระทบของสาธารณะ หรือที่เข้าข่ายเป็นภัยพิบัติสาธารณะด้วย

       ตามนิยามที่กฎหมายเขียนไว้ในมาตรา 4 ที่ว่า "สถานการณ์ฉุกเฉิน "ให้หมายรวมถึงสถานการณ์ที่กระทบกับความปลอดภัยของประชาชน การดำรงชีวิตโดยปกติสุขของประชาชน หรือการป้องปัดหรือแก้ไขเยียวยาความเสียหายจากภัยพิบัติสาธารณะอันมีมาอย่างฉุกเฉินและร้ายแรง" ด้วย

     เมื่อประกาศใช้แล้ว อำนาจของทุกส่วนราชการ จะไปรวมศูนย์อยู่ที่นายกฯ ตามมาตรา 7  ของ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯฉบับนี้ ซึ่งจะทำให้การสั่งการของนายกฯเป็นไปได้อย่างรวดเร็ว ข้ามขั้นตอนหรือสายการบังคับบัญชาตามกฎหมายของแต่ละหน่วยงาน

       โดยการบังคับใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ สามารถประกาศได้เฉพาะพื้นที่ (เหมือนสามจังหวัดชายแดนภาคใต้) หรือครอบคลุมทั่วประเทศก็ได้ และการประกาศแต่ละครั้ง จะมีระยะเวลานานที่สุด 3 เดือน หากสถานการณ์ฉุกเฉินจบลง ก็ให้นายกฯยกเลิกการประกาศได้ทันที  แต่หากสถานการณ์ฉุกเฉินยังคงอยู่ ก็ให้ขยายเวลาได้คราวละ 3 เดือน / ทำให้สามารถรีวิวสถานการณ์ได้ทุกๆ 3 เดือน

       สำหรับอำนาจพิเศษที่สามารถนำมาใช้รับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉิน มีบัญญัติในมาตรา 9 และ 11 รวมๆ ประมาณ 16 มาตรการ อาทิ

    - ห้ามประชาชนออกนอกเคหสถาน หรือ "เคอร์ฟิว" ตามเวลาที่กำหนด

   - ห้ามชุมนุมมั่วสุม หรือไปรวมตัวกันจำนวนมากๆ

   - สั่งอพยพประชาชนออกจากพื้นที่

   - สั่งปิดเส้นทางคมนาคม

   - ห้ามใช้อาคารสถานที่ตามที่กำหนด

   - ห้ามนำเสนอข่าวสารที่กระทบกับสถานการณ์

    -ประกาศให้เจ้าหน้าที่จากหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องเป็น "เจ้าพนักงาน" ตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ซึ่งจะทำให้มีเอกภาพในการปฏิบัติและการสั่งการมากขึ้นด้วย

    แต่มาตรการพิเศษเหล่านี้ ไม่ได้เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติทันทีหลังประกาศใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ / แต่ต้องให้นายกฯประกาศ "ข้อกำหนด" เป็นเรื่องๆ เป็นมาตรการๆ ไป / เหมือนในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่ประกาศใช้ทั้งกฎอัยการศึก และ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ

     แต่หากพิจารณาจากผู้ติดเชื้อที่เพิ่มขึ้นใกล้ถึงหลักพัน และการติดตามกลุ่มเสี่ยงยังไม่มีประสิทธิภาพมากพอ จนอาจเกิดการระบาดใหญ่ "ระยะ 3"  ก็มีความเหมาะสมที่รัฐบาลจำเป็นต้องใช้ "เครื่องมือพิเศษ" นี้

       อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง : ถึงเวลา?... พึ่ง'เคอร์ฟิว' ยาแรงปราบ'โควิด-19'