พลิกปูมบทบาทภารกิจหลักของ"ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุดรธานี" ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวชั้นพันธุ์ขยายและจำหน่ายเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าวตามนโยบายของรัฐบาล
จังหวัดอุดรธานีแบ่งเขตปกครองออกเป็น 20 อำเภอ มีประชากรประมาณ 1.59 ล้านคน พื้นที่ทั้งหมดประมาณ 7,331,438 ไร่ พื้นที่ทำการเกษตร 5,431,663 ไร่ โดยเป็นพื้นที่เป้าหมายส่งเสริมการปลูกข้าวปี 2564/65 รอบที่ 1 ประมาณ 1,828,800 ไร่
"ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุดรธานี" ตั้งอยู่ที่ 431 ม.7 ต.นิคมสงเคราะห์ อ.เมือง จ.อุดรธานี 41000 มีเนื้อที่ 59 ไร่ 3 งาน 12 ตารางวา เริ่มทำการก่อสร้างในปี พ.ศ.2526 โดยใช้ชื่อว่า ศูนย์ขยายพันธุ์พืชที่12 จังหวัดอุดรธานี
ในระยะแรกก่อสร้างโดยใช้งบประมาณของรัฐบาลไทยตามโครงการแลกเปลี่ยนพันธุ์ข้าว โดยจัดสร้างบ้านพักจำนวน 1 หลัง โรงเก็บเมล็ดพันธุ์ จำนวน 2 หลัง และลานตากเมล็ดพันธุ์ 1 ชุด ใช้เงินงบประมาณเป็นเงิน 3.9 ล้านบาท
ต่อมาในช่วงที่ 2 ก่อสร้างปี 2527-2529 โดยได้รับเงินสนับสนุนจากกองทุนความร่วมมือทางเศรษฐกิจโพ้นทะเล ประเทศญี่ปุ่น สมทบกับเงินงบประมาณของรัฐบาลไทยอีกส่วนหนึ่ง รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 51 ล้านบาท ดำเนินการก่อสร้างอาคารสำนักงาน อาคารควบคุมคุณภาพเมล็ดพันธุ์ เครื่องจักรและอุปกรณ์การปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ เริ่มดำเนินการผลิตเมล็ดพันธุ์ตั้งแต่ปี 2528
ขณะช่วงที่ 3 พ.ศ.2543-2545 ได้รับงบประมาณตามโครงการเพิ่มศักยภาพการผลิตและขยายพันธุ์พืชก่อสร้างโรงเก็บเมล็ดพันธุ์ จำนวน 4 หลัง โรงจอดรถบรรทุก จำนวน 1 หลังและโรงงานปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์จำนวน 1 หลัง พร้อมติดตั้งอุปกรณ์เครื่องจักรในการปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ ใช้เงินงบประมาณ 75.2 ล้านบาท
"ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุดรธานี"เป็นองค์กรนำในการพัฒนาการผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ได้มาตรฐานมุ่งการบริหารสู่ความเป็นเลิศ
วัฒนธรรมองค์กร คือสร้างสังคมเอื้ออาทรพัฒนาองค์กรอย่างสร้างสรรค์มีพื้นที่ส่งเสริมการผลิตข้าวในเขตจังหวัดอุดรธานี และพื้นที่การกระจายเมล็ดพันธุ์ในเขตจังหวัดหนองคาย หนองบัวลำภูและอุดรธานี
ว่าที่ ร.ท.อลงกต ถนอมสุข ผอ.ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุดรธานี กล่าวว่า บทบาทภารกิจหลักของ"ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุดรธานี" คือ ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวชั้นพันธุ์ขยายและจำหน่ายเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าวตามนโยบายของรัฐบาล
โดยการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวในฤดูฝนปี 2563 ที่ผ่านมา "ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุดรธานี" สามารถผลิตเมล็ดพันธุ์ดีได้ร้อยละ 94.97 จากเป้าหมายการผลิต 3,500 ตัน ส่วนในฤดูฝนปี 2564 มีเป้าหมายการผลิตเพิ่มขึ้นจากเดิมเป็น 3,900 ตัน แยกการผลิตเป็น ข้าว กข6 จำนวน 2,500 ตัน, ข้าวขาวดอกมะลิ 105 จำนวน 800 ตัน, ข้าว กข15 จำนวน 500 ตันและข้าว กข12 จำนวน 100 ตัน ซึ่งขณะนี้เกษตรกรได้ทำการเพาะปลูกข้าวเรียบร้อยแล้วทุกกลุ่ม
สำหรับโครงสร้างของ "ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุดรธานี" ประกอบด้วย 4 กลุ่ม 1 ฝ่าย ดังนี้ มีฝ่ายบริหารทั่วไป ให้บริการเกี่ยวกับงานธุรการต่าง ๆ กลุ่มผลิตเมล็ดพันธุ์ทำงานด้านผลิตและปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ กลุ่มพัฒนาธุรกิจเมล็ดพันธุ์ เป็นงานเกี่ยวกับการตลาดเมล็ดพันธุ์ คลังเมล็ดพันธุ์ วัสดุการผลิตและเคมีภัณฑ์ กลุ่มควบคุมคุณภาพ ตรวจสอบและวิเคราะห์คุณภาพเมล็ดพันธุ์
ควบคุมคุณภาพเมล็ดพันธุ์ในทุกกระบวนการผลิต ตั้งแต่การควบคุมคุณภาพในแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ การควบคุมคุณภาพในโรงงาน และการควบคุมคุณภาพในโรงเก็บ
โดยเริ่มจากการสุ่มตัวอย่าง "เมล็ดพันธุ์ข้าว" สู่กระบวนการห้องปฏิบัติการ การทดสอบความงอก วัดความชื้น ไปจนถึงการวิเคราะห์ความบริสุทธ์ของ "เมล็ดพันธุ์"และกลุ่มถ่ายทอดวิทยาการผลิตเมล็ดพันธุ์ดี ทำหน้าที่ให้ความรู้แก่เกษตรกร
และโครงการสำคัญตามภารกิจของกรมการข้าวที่"ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุดรธานี"รับผิดชอบ นั้นมีหลายโครงการ เช่น โครงการพระราชดำริ โครงการเกษตรกรรมยั่งยืน ศูนย์ข้าวชุมชน
และอีกหนึ่งโครงการสำคัญคือ โครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ ซึ่งเริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2559 จนถึงปัจจุบันปี 2564 มีจำนวน 76 แปลง เกษตรกร 6,038 ราย พื้นที่ประมาณ 72,603 ไร่
โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนให้เกษตรกรมีการรวมกลุ่มทำการผลิต มีการบริหารจัดการร่วมกัน มีตลาดรองรับที่แน่นอน อีกทั้งเกษตรกรยังสามารถลดต้นทุนการผลิตและมีผลผลิตต่อหน่วยเพิ่มขึ้น รวมทั้งผลผลิตที่ได้มีคุณภาพได้มาตรฐานภายใต้การบูรณาการของหน่วยงานภาครัฐและเอกชน
ในสถานการณ์ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้จัดสรรงบประมาณเพื่อช่วยเหลือสนับสนุนเกษตรที่ได้รับผลกระทบ ภายใต้แผนงานโครงการที่มีวัตถุประสงค์เพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมตามบัญชีท้าย พ.ร.ก. ให้อำนาจกระทรวงการคลังกู้เงินเพื่อแก้ไขปัญหาเยียวยา และฟื้นฟูเศรษฐกิจและสังคมที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 พ.ศ.2563 ให้กรมการข้าวดำเนินการในกลุ่มแปลงใหญ่ข้าวจำนวน 2,637 แปลง วงเงินงบประมาณ 7,275,364,300 บาท
ซึ่ง "ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอุดรธานี" ได้รับมอบหมายให้ดำเนินงานโครงการฯดังกล่าว ในพื้นที่จังหวัดอุดรธานีทั้งสิ้นจำนวน 64 แปลง รับงบประมาณจำนวน 49 แปลง งบประมาณรวม 141,330,665 บาท ขณะนี้กำลังดำเนินการเบิกจ่ายงบประมาณในการจัดซื้อจัดจ้างตามแผนการใช้จ่ายงบประมาณของแต่ละกลุ่ม
อ่านข่าวเกี่ยวข้อง
ข่าวที่เกี่ยวข้อง