“กระทิงแดง”ล้มกระดาน:บทเรียนราคาแพงธุรกิจกับชุมชน

          มันกลายเป็นเรื่องพลิกความคาดหมาย หลังจาก“บริษัท เคทีดี พร็อพเพอร์ตี้ ดีเวลลอปเม้นท์ จำกัด” บริษัทใน “เครือกระทิงแดง” ได้ส่งหนังสือถึงสื่อมวลชน เมื่อวันที่ 5 ต.ค.ที่ผ่านมา มีเนื้อความระบุว่า วันนี้บริษัทฯ ได้ตัดสินใจยกเลิกแผนการลงทุนก่อสร้างโรงงานผลิตเครื่องดื่มไม่มีแอลกอฮอล์ ที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ตำบลบ้านดง อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น โดยการย้ายฐานการผลิตออกจากพื้นที่ดังกล่าวในครั้งนี้ เป็นการตัดสินใจที่ยากลำบาก ถึงแม้บริษัทฯ ต้องการจะดำเนินการต่อไปก็ตาม

         โดยเนื้อหาในหนังสือยังระบุเพิ่มเติมว่า บริษัทฯ มีความตั้งใจจริง อย่างบริสุทธ์ใจ ที่จะเข้ามาร่วมพัฒนาเศรษฐกิจและความเป็นอยู่ของชุมชนบ้านดง และจังหวัดขอนแก่นให้แข็งแกร่งยิ่งขึ้น โดยบริษัทฯ ได้ดำเนินการตามระเบียบข้อบังคับและขั้นตอนทางกฎหมายของหน่วยงานราชการต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานด้านการปกครอง ที่ดิน ป่าไม้ อุตสาหกรรม สิ่งแวดล้อม และอื่น ๆ ทั้งในระดับตำบล อำเภอ และจังหวัด รวมถึงการทำประชาคมกับชาวบ้านตำบลบ้านดง ทั้ง 15 หมู่บ้านที่เกี่ยวข้อง อย่างถูกต้อง ครบถ้วนทุกประการ

       นอกจากนั้น ยังมีเอกสารแนบท้าย ที่เป็นเสมือนการชี้แจงคลายข้อสงสัย กับปัญหาที่หลายฝ่ายกังวล ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง การเช่าพื้นที่ป่าห้วยเม็กที่มีประธานสภาองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง ออกมาร้องคัดค้าน โดยระบุว่าไม่มีการสอบถามความคิดเห็นของประชาชนในพื้นที่ และไม่มีการทำประชาคมกับคนในพื้นที่ แม้จะมีเจ้าหน้าที่รัฐออกมายืนยันว่ามีการทำประชาคมครบถ้วน รวมถึงการก่อสร้างอาคารกีดขวางทางสาธารณประโยชน์ ที่นายอำเภออุบลรัตน์ได้แจ้งความดำเนินคดีอาญาเอาไว้แล้ว

         เรื่องนี้เป็นเรื่องที่หลายฝ่ายงงงัน โดยเฉพาะกลุ่มที่ออกมาเรียกร้องก่อนหน้านี้ ก็แค่เพียงเคลื่อนไหวทวงคืนผืนป่าและทางบริษัท เคทีดี พร็อพเพอร์ตี้ ดีเวลลอปเม้นท์ จำกัด ก็ได้ตัดสินใจ"ยกเลิก"การเช่าที่ "ป่าห้วยเม็ก" ไปแล้ว

        ซึ่งทางผู้เคลื่อนไหวเองก็ออกมาระบุว่าพอใจกับสิ่งที่เกิดขึ้น ต่อไปแผนที่จะต้องดำเนินการร่วมกันคือ"การฟื้นฟูป่าห้วยเม็กให้กลับมาอยู่ในสภาพเดิม" และเมื่อคนเรียกร้องเขาเรียกร้องแค่นี้ คนที่คัดค้านเขาต้องการคัดค้านแค่นี้ ทำไมบริษัท เคทีดี พร็อพเพอร์ตี้ ดีเวลลอปเม้นท์ จำกัด ถึงตัดสินใจประกาศล้มกระดาน แผนตั้งโรงงานที่ตำบลบ้านดงแห่งนี้ ทั้งที่การก่อสร้างคืบหน้าไปถึง 80 เปอร์เซ็นต์แล้ว

พรรษา  เอกลาภ

           “ส่วนตัวมองว่า การที่บริษัทฯประกาศยกเลิกโรงงานกระทิงแดงครั้งนี้น่าจะมาจากการที่นายอำเภออุบลรัตน์เข้าแจ้งความร้องทุกข์กล่าวโทษว่าบริษัทฯสร้างโรงงานคร่อมสร้างสาธารณะเป็นหลัก คงไม่เกี่ยวกับที่มีกลุ่มคนคัดค้านการเช่าป่าห้วยเม็ก ถ้าบริษัทไม่ถอยตัว โรงงานอาคารอาจจะคร่อมเส้นทาง สายการผลิตคงวุ่นวายไม่ต่อเนื่อง ความผิดตรงนี้ดิ้นไม่หลุดเลยทางกฎหมาย

          วิถีชีวิตคนอุบลรัตน์ไม่ใช่อุตสาหกรรมความเป็นอยู่กับธรรมชาติ มีภูเขา มีแม่น้ำ มีไร่นา หลายคนคงจะเห็นว่าอุตสาหกรรมไม่ทำให้ชีวิตดีขึ้นสุดท้ายมีแต่มลภาวะทั้งธรรมชาติและสังคม ขณะที่ตอนนี้อุบลรัตน์มีธรรมชาติที่ทุกคนน่าจะหันมาร่วมกันรักษาและหวงแหนเอาไว้”หรรษา เอกลาภ ชาวบ้านหนองแต้ที่มีหมู่บ้านอยู่ห่างจากโรงงานไม่ถึงกิโลเมตรบอก

         เช่นกันกับในมุมของประธานสภาองค์กรชุมชนจังหวัดอย่าง “สมพงษ์ ประทุมทอง” ที่ร่วมเป็นหนึ่งในคนเคลื่อนไหวทวงคืนผืนป่าห้วยเม็กก็บอกในเวลาไม่นานหลังจากกระทิงแดงประกาศพับแผนการตั้งโรงงานที่ขอนแก่น

สมพงษ์  ประทุมทอง
          “การที่กระทิงแดง ยกเลิกการตั้งโรงงานที่อุบลรัตน์ ไม่ได้กระทบกับวิธีชีวิตคนที่นี่ เพราะคนอุบลรัตน์ส่วนใหญ่ไม่ได้พึ่งอุตสาหกรรม แต่พึ่งพาวิถีเกษตรแบบพอเพียง อุตสาหกรรมไม่ได้คำตอบของการพัฒนาอย่างยั่งยืน มองว่าการที่โรงงานยกเลิกการก่อสร้างที่นี่ก็ไม่ได้ทำให้คนอุบลรัตน์เดือนร้อน”สมพงษ์ บอก

          แต่ในขณะเดียวกันก็มีชาวบ้านบางส่วน ที่ได้แสดงความคิดเห็นทันที หลังจากรู้ว่าโรงงานยุติการก่อสร้าง นั่นหมายถึงจะทำให้พวกเขาพลาดงาน หลังสมัครทำงานในโรงงานแห่งนี้ไปแล้ว โดยโรงงานประกาศรับสมัครพนักงานไม่ต่ำกว่า 2 พันคน โดยได้เข้าไปแสดงความคิดเห็นใน“เพจข่าวด่วนศูนย์ข่าวอุบลรัตน์”เป็นจำนวนมาก

        ขณะที่ “ด.ต.พิชิต วารีศรี” รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง อ.อุบลรัตน์ บอกว่า การที่ทางอบต. ได้อนุญาตให้โรงงานกระทิงแดงเข้ามาตั้งในพื้นที่ เพราะต้องการให้ชาวบ้านมีงานทำ ทำให้เศรษฐกิจในพื้นที่เจริญ ยังไม่เห็นว่าจะมีปัญหาอะไร เพราะพอโรงงานมาตั้ง จะต้องมีการจ้างงาน คนมีงานทำ เศรษฐกิจก็จะดี ขายของได้ ก็ไม่รู้เหมือนกันว่าทำไมถึงได้มีการคัดค้าน

ด.ต.พิชิต  วารีศรี

         “อีกทั้งการทำประชาคมก็มีการทำทุกหมู่บ้าน ก่อนที่จะมีการตั้งโรงงานขึ้นมา ไม่ใช่ไม่ถามชาวบ้าน มันต้องถาม แต่พอมาถึงวันนี้ก็มีคนมาคัดค้าน ก็ไม่รู้เหมือนกันว่าเพราะอะไร”ด.ต.พิชิต บอก

...

          อย่างไรก็ตาม สิ่งที่เกิดขึ้น คนที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดคงจะเป็น"บริษัท เคทีดี พร็อพเพอร์ตี้ ดีเวลลอปเม้นท์ จำกัด" ที่ตัดสินใจยกเลิกการก่อสร้างโรงงานไป ซึ่งโดยแท้ที่จริงแล้ว ไม่ได้เป็นผู้ได้รับอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน ตามพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ.2535 แต่ เคทีดี พร็อพเพอร์ตี้ ดีเวลลอปเม้นท์ จำกัด เป็นผู้ให้เช่าที่ดินแก่ บริษัท ที.ซี.ฟาร์มาซูติคอล อุตสาหกรรม จำกัด เพื่อดำเนินการตั้งและประกอบกิจการโรงงานผลิตเครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ เช่น เครื่องดื่มชูกำลัง เครื่องดื่มเกลือแร่ น้ำอัดลม เครื่องดื่มกาแฟปรุงสำเร็จ เครื่องดื่มน้ำนมถั่วเหลือง เครื่องดื่มชา เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนเป็นส่วนประกอบ และเครื่องดื่มน้ำผลไม้

          โดย“บริษัท ที.ซี.ฟาร์มาซูติคอล อุตสาหกรรม จำกัด” ได้รับอนุญาตให้ประกอบกิจการโรงงาน เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2557 มีระยะเวลาในการก่อสร้างโรงงาน 1,600 วัน และขณะนี้อยู่ระหว่างการก่อสร้างโรงงาน แต่ยังไม่มีการแจ้งประกอบกิจการโรงงานแต่อย่างใด

เขมชาติ สมใจวงษ์

          “ในฐานะที่เป็นคนภายนอก ไม่สามารถล่วงรู้ข้อเท็จจริง อยากบอกว่าการลงทุนในจังหวัดขอนแก่น ชาวหอการค้าฯ ชาวอุตสาหกรรม องค์กรต่างๆมีความยินดีที่จะให้มีการลงทุน แต่ถ้าความร่วมมือที่ใกล้ชิดกันตั้งแต่เริ่มต้น ให้พวกเราเข้าไปมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็น อำนวยความสะดวก รับรู้ คิดว่าจะทำการประชาสัมพันธ์ แจ้งให้ผู้เกี่ยวข้องได้ทราบอย่างใกล้ชิดและถูกต้องมากกว่าที่เป็นอยู่

          เท่าที่ทราบขณะนี้ปัญหาเรื่องแรกของโรงงานกระทิงแดงคือการใช้พื้นที่ห้วยเม็กที่เป็นพื้นที่ป่าสาธารณะ และอีกข้อคือการถมทางสาธารณะที่ผ่านที่ของโรงงาน ก็รับทราบว่าทางโรงงานได้จัดสร้างถนนให้ใหม่แลกการใช้ทางสาธารณะ ซึ่งต้องมีกระบวนการรับฟังประชาพิจารณ์ของชาวบ้านด้วย และบางส่วนไม่เห็นด้วย น่าจะมีปัญหาจากสองเรื่องนี้ ในการการประกาศยกเลิก เป็นเรื่องที่ผู้ลงทุนพูดเอง แสดงว่าเป็นการที่จะบอกผู้ถือหุ้น บอกลูกค้า หรือผู้ที่เกี่ยวข้องกับโรงงานกระทิงแดงให้รู้ว่า ถ้าลงทุนแล้วกระทบกับมวลชนหรือสร้างความไม่เข้าใจให้ความสำคัญอันดับหนึ่งซึ่งอาจะเป็นเหตุผลหลักในการตัดสินใจยกเลิกการก่อสร้างโรงงานในครั้งนี้”เข็มชาติ สมใจวงษ์ ประธานหอการค้าจังหวัดขอนแก่น บอกเล่า ในวันที่รู้ข่าวโรงงานกระทิงแดงตัดสินใจพับกระดานนี้แล้ว

        นับจากนี้ คงต้องจับตามองว่า โรงงานที่ก่อสร้างไปแล้วกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ และลงทุนไปแล้วกว่า 3,000 ล้านบาทนั้น จะมีการรื้อถอนเมื่อไหร่ รวมถึงที่ดินกว่า 500 ไร่ ที่ทางบริษัท เคทีดี พร็อพเพอร์ตี้ ดีเวลลอปเม้นท์ จำกัด ได้ซื้อจากชาวบ้านในละแวกนั้นจะมีการดำเนินการต่อไปอย่างไร จะปล่อยทิ้งร้าง หรือจะทำธุรกิจใด ๆ ต่อไปในอนาคต

        แต่ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น บทเรียนครั้งนี้เป็นบทเรียนราคาแพง ที่ผู้ประกอบการควรจะศึกษาและตรวจสอบให้ดีก่อนตัดสินใจลงทุน เพราะบางชุมชนโรงงานอุตสาหกรรมอาจจะไม่ใช่คำตอบของคนในท้องถิ่น

          โดยเฉพาะพื้นที่อุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากรธรรมชาติอย่างอำเภออุบลรัตน์ ที่อาจจะอยากมีชีวิตอยู่แบบวิถีเกษตรพอเพียง และรักษาสภาพแวดล้อมให้ลูกหลานมากกว่าการจะเข้าทำงานในโรงงานอุตสาหกรรมก็ได้ เพราะที่นี่เขาเป็น"ต้นแบบ เกษตรวิถีใหม่" ทำนา 1 ไร่ได้เงิน 1 แสน ที่เป็นโมเดลโด่งดังไปทั่วประเทศก่อนหน้านี้

                  0 สุมาลี สุวรรณกร 0 รายงาน 

                   ศูนย์ข่าวเครือเนชั่นภาคอีสาน

  -----------