ชำแหละวงจรหนี้นอกระบบ พบดอกเบี้ยสุดโหด

ชำแหละรูปแบบของ "เงินกู้นอกระบบ" โดยได้ข้อมูลจาก "ศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้และประชาชนที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม กระทรวงยุติธรรม" สรุปว่า รูปแบบของเงินกู้นอกระบบ มี 3 ประเภทใหญ่ๆ พบดอกเบี้ยกัน สูงถึงร้อยละ 300 ต่อปี

เจ้าหนี้นอกระบบจะเป็นนายทุนระดับชุมชน พบได้ทั่วไปทั้งสังคมเมืองและชนบท วิธีการจะให้ผู้กู้เซ็นลอยสัญญากู้ หรือทำหนังสือมอบอำนาจโอนกรรมสิทธิ์ที่ดิน หรือแม้แต่รถไถนา เมื่อผู้กู้ค้างชำระ เจ้าหนี้ก็ยึดทรัพย์สินเหล่านั้นไป และส่วนใหญ่ก็ไม่คุ้มกับเงินต้นและดอกเบี้ยที่คิดในอัตราสูงลิ่ว เงินกู้รูปแบบแรกนี้ ต่อมาพัฒนาเป็น "เงินกู้รายวัน"หรือที่เรียกว่า "ดอกลอย" คิดดอกเบี้ยร้อยละ 2-5 ต่อวัน มีแก๊งที่เรียกว่า "หมวกกันน็อค" มาเรียกเก็บดอกจากลูกหนี้ ถ้าไม่จ่ายก็จะรุมทำร้าย หนักกว่านั้นคือดอกเบี้ยที่จ่ายจะไม่ตัดเงินต้น คือคิดดอกเบี้ยแยกต่างหาก ช่องทางเดียวที่จะหลุดหนี้ได้ คือต้องนำเงินต้นทั้งหมดมาชำระคืนในคราวเดียวเท่านั้น 

รูปแบบต่อมาคือ เงินกู้แบบทบต้นทบดอก คือแม้การผ่อนชำระจะตัดทั้งต้นทั้งดอก แต่ดอกเบี้ยสูงมาก อยู่ในอัตราร้อยละ 20 ถึง 24 ต่อวัน วิธีการจ่ายดอก ไม่จ่ายเป็นรายวัน แต่ให้ชำระเป็นงวด ดอกเบี้ยของเงินกู้ประเภทนี้สูงถึงร้อยละ 300 ต่อปี  และสุดท้าย คือ รูปแบบเงินกู้นอกระบบที่เป็นการ "อำพรางการกู้ยืมเงิน" หรือ "เงินกู้ตามเสาไฟ" พวกนี้จะมีการทำสัญญาเช่าซื้อเพื่ออำพรางการกู้เงินที่คิดดอกเบี้ยแบบผิดกฎหมาย เช่น ซื้อทอง หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าบางอย่าง มีทั้งแบบได้ของไปจริงและไม่ได้ของพ.ต.อ.ภาคภูมิ พิสมัย ผู้กำกับการสถานีตำรวจภูธรเมืองขอนแก่น ซึ่งเป็นมือทำงานเกี่ยวกับการคดีคลายคดี "เงินกู้นอกระบบ" ที่รัฐบาล คสช.ให้ความสำคัญ เผยปัจจุบันรูปแบบเงินกู้นอกระบบไม่ได้มีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมากนัก แต่จะมีวิธีการแตกต่างกันในแต่ละภูมิภาค เช่น ภาคเหนือ จะนิยมใช้รูปแบบการจัดตั้งเป็นบริษัทลิสซิ่งต่างๆ และเปิดให้กู้เงิน ซึ่งก่อนหน้านี้เคยมีการเข้าไปจับกุมแล้ว 2 ครั้ง ส่วนภาคอีสาน กลุ่มนายทุนจะใช้วิธีการหลอกให้ชาวบ้านนำโฉนดที่ดินมาจำนองในการกู้ยืมเงิน อย่างที่เราเห็นเป็นข่าวอยู่บ่อยๆ แต่จริงๆ แล้วทำเป็น "นิติกรรมอำพราง" นิยมทำเป็นสัญญาขายฝาก เปิดให้ไถ่คืนได้ แต่จริงๆ คือ "ขายขาด" ไถ่คืนไม่ได้ ขณะที่ภาคกลาง รูปแบบที่นิยมทำกันคือ "เงินกู้ตามเสาไฟ" ที่มีการติดประกาศให้กู้ตามเสาไฟฟ้าและตู้โทรศัพท์สาธารณะ รวมทั้งเงินกู้ตามสื่อสังคมออนไลน์ เป็นเงินกู้แบบด่วน แต่ดอกโหด และมีเครือข่ายแก๊งหมวกกันน็อคคอยตามทวงหนี้