Fresh-1 Lemon farm 'สวนเลม่อน" จากใจรักสู่แลนด์มาร์คท่องเที่ยวชะอำ

ภายในพื้นที่ 30 ไร่ ในอ.ชะอำ จ.เพชรบุรี ที่เต็มไปด้วยต้น 'เลม่อน' กว่า 3,000 ต้น เกิดขึ้นมาจากความหลงรักในเลม่อนของคุณต่อศักดิ์ วัฒนวิจารณ์  เจ้าของสวน Fresh-1 Lemon Farm ชายวัยเกษียณ อดีตนักธุรกิจที่ผันตัวมาเป็นเกษตรกร แม้จุดเริ่มต้นของสวนแห่งนี้ไม่ใช่เลม่อน แต่เป็นสวนลูกฟิก หรือมะเดื่อฝรั่ง แต่ไม่ประสบความสำเร็จ ล้มแล้วลุกมาปลูกสิ่งที่ตัวเองรัก จากสวนฟิกสู่สวนเลม่อนปลอดสารพิษ

 

คุณต่อศักดิ์ วัฒนวิจารณ์  เจ้าของสวน Fresh-1 Lemon Farm เล่าให้ทีมข่าวคมชัดลึกฟังว่า สวนแห่งนี้เริ่มต้นจากผมถึงวัยเกษียณ แค่อยากจะมีสวนน่ารัก ๆ ไว้ 1 สวน แต่จะก่อนมาปลูก 'เลม่อน' ผม ปลูกต้นฟิก (มะเดื่อฝรั่ง) เราปลูกไว้ 2,000 กว่าต้น แต่ตอนนั้นเราไม่ได้วางแผนอะไรเลย เราไม่ได้จบการเกษตรมาเราจบกฎหมายมา เราก็แค่อยากจะมีสวน แต่พอดีมันทำแล้วมันอยากจะทำใหญ่อะ แล้วเราเข้าใจว่าเราทำได้ ให้เราควบคุมมันได้ จริง ๆ มันไม่ได้ตอนนั้นเราทำงานเนี่ยเราคิดว่าให้ทุกอย่างมันขึ้นอยู่กับเงิน ก็แค่เอาเงินมาอย่างเดียวก็จบก็ก็ตังค์มีอ่ะ แต่มันไม่จบ การมีเงินอย่างเดียวทำสวนไม่ได้ ถ้าคุณไม่วางแผนก่อนคุณทำสวนไม่ได้ มีเท่าไหร่มันก็หมด จนตอนหลังสวนฟิกไปต่อไม่ได้ หาบุคลากรไม่ได้ มันต้องห่อ มันมีอุปสรรคของมันเยอะแยะหมดเลย

บังเอิญตอนอยู่ต่างประเทศ ผมเป็น Lemon Lover เราก็แอบมาปลูกไว้นิดหน่อยในสวนไม่กี่ 100 ต้น ขยับเป็น 300-400 ต้น วันหนึ่งมีคนไต้หวันมาเยี่ยมชมสวน เขาแนะนำให้ปลูก 'เลม่อน' เพราะเลม่อนเป็นอาหาสุขภาพ ซึ่งตอนนี้คนไต้หวันกำลังรณรงค์ ให้ดื่มเลม่อนแทนชา ดื่มเลม่อนใส่น้ำร้อนเลยเป็นยานะ ตอนนี้เขากำลังรณรงค์อยู่ เราก็กำลังอกหักจากฟิกพอดี ก็เลยรื้อฟิกทิ้งทั้งหมดมาปลูกเลม่อนแทน เพราะว่าเราทำระบบไว้สมบูรณ์หมดแล้ว แต่ตอนที่เราเอาเลม่อนไปลงก็ลงแบบคนโง่อยู่ดี คนที่ไม่รู้เรื่องอะไรมันปลูกยังไง เราเข้าใจว่ายังไงก็ได้ ก็มาปลูกก็ขยายพันธุ์จากเดิมไปเป็นประมาณ 3,000 ต้น สุดท้ายก็เจ๊งอยู่ดี ก็ไปต่อไม่ได้ เพราะว่าเบื้องต้นเราไม่รู้จะเรียนรู้จากตรงไหน การเว้นระยะห่าง ระยะนู่นระยะนี่ การให้ปุ๋ย เราไม่รู้เลย ทุกสิ่งทุกอย่างไม่มีความรู้เลย ก็ไปต่อไม่ได้เหมือนกันนะ 

คุณต่อเล่าอีกว่า สุดท้ายเราก็ไปต่อไม่ได้จริงๆ จึงคิดได้ว่าคนทำสวนใส่สูทไม่ได้ แล้วคุณไม่มีความรู้อะไรไม่ได้ สิ่งที่เราต้องแก้ไขก็คือเราต้องถอดสูท แล้วก็เดินไปลุยกับเค้า แล้วก็ถอนพนักงานออกเหลือไว้ 15 คนที่เรามีแล้วเดินตามเรา แล้วก็อยู่กับมันทั้งวันทั้งคืนนะ เรียนรู้ มุ่งมั่น ก็ค่อย ๆ ขยับ ก็เลยฟื้นขึ้นมา เราต้องไปเรียนเรียนรู้ทั้งหมดเลยนะ อันไหนที่ไม่รู้ต้องไปหาผู้เชี่ยวชาญที่มันเก่งที่สุดในประเทศไทย แล้วก็แก้ไข รวบรวม แก้ไข พัฒนาไปเรื่อยๆ จนเริ่มเห็นการออกลูกของเขาเห็นการเจริญเติบโต ขณะเดียวกัน เริ่มแปรรูป แล้วก็ทำธีมรักสุขภาพ แล้วก็ทำธีมปลอดสารพิษ ผมใช้ประมาณก็มี 5 ปีในการทำสวนเลม่อนจนประสบความสำเร็จในแบบของผม

ปัจจุบันใน 'สวนเลม่อน' แห่งนี้มีต้นเลม่อนที่ลงดิน ประมาณ 3,000 ต้น และอยู่ในกระถางอีกประมาณ 5,000 ต้น สวนนี้เป็นสวนปลอดสารพิษ แต่ก็ไม่เชิงออแกนิค 100% เพราะว่าเรายังใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์บ้าง วิธีการปลูกที่นี่เราใช้ปลูกแบบอินทรีย์เคมี เราจะใช้อินทรีย์เป็นหลัก แต่เราจะเติมด้วยเคมี เพราะเห็นว่าปริมาณของผลเวลามันเยอะแล้วเนี่ย อินทรีย์จะไม่พอ ที่นี่ก็ส่วนมากก็จะขายผลสด แล้วก็แปรรูป การแปรรูปของเลม่อน เราจะทำไป 2 โซน คือโซนที่เป็นเรื่องของของอาหาร ก็จะทำตั้งแต่ น้ำผลไม้ แยม ของหวาน ของคาว น้ำสลัด แล้วก็จะมาเป็นในเรื่องของ เวชสำอางค์ โดยใช้ผิวของ 'เลม่อน' ไปสกัดเป็นเอสเซนเชียลออยล์ เป็นสารตั้งต้นแล้วนำไปทำเป็นสบู่ แชมพู ครีมมาร์คต่างๆ

 

แต่ตอนนี้เราก็จะทำในเรื่องของธรรมชาติเป็นหลัก เป็นต้นว่า ตอนนี้เราทำเรื่องของน้ำยาเอนกประสงค์ ซึ่งอันนี้เป็นหัวใจซึ่งเราพยายามที่จะแนะนำให้ทุกคนใช้ เพราะเห็นว่าการใช้น้ำยาเอนกประสงค์ที่เราทำจากน้ำหมักเนี่ย จากที่เราลองใช้มาหลายปีแล้วมันได้ประโยชน์จริงๆ น้ำยาอเนกประสงค์จากน้ำหมักเนี่ย สมมติว่าถ้าเกิน 1 ปีไปแล้วสามารถที่จะนำมาซักเสื้อผ้าได้ ซึ่งมันจะดำเนินการด้วยจุลินทรีย์ จากการที่ผมศึกษาผมมีความรู้สึกว่า เมื่อไหร่ก็ตามที่เราใช้น้ำยา อเนกประสงค์จากธรรมชาติ ผมว่าฟิลลิ่งมันดีกว่า 

ธีมของสวนนี้ก็คือเป็นเรื่องธรรมชาติให้มากที่สุด แล้วก็ปฏิเสธเคมีที่เป็นยาฆ่าทั้งหมดตอนนี้ที่เราใช้มีเคมีอย่างเดียวที่เราใช้เลยคือธาตุอาหาร เพราะฉะนั้นทุกสิ่งที่เราทำไม่ว่าจะเป็น น้ำยาอเนกประสงค์ สบู่แชมพู ทุกๆ อย่างที่เราทำเกี่ยวกับเรื่องของการแปรรูป เราจะพยายามอินกับธรรมชาติให้มากที่สุดแล้วก็จะดูอะไรที่มันเป็นประโยชน์ 

อย่างตัว 'เลม่อน' ผมมองว่าสักวันหนึ่งมันจะเป็นผลไม้ที่จะกลายเป็นพืชเศรษฐกิจได้ เพราะเราสามารถขายได้ตั้งแต่กิ่งเล็ก ใส่กระถางกลาง กระถางใหญ่ ล้อมต้นขาย เพราะตัวต้นเลม่อนเองเค้าก็จะมีความสวยอยู่แล้ว ในส่วนของลูกเลม่อน มันจะเป็น zero waste เราเอาผลเลม่อนมา 1 ผล น้ำก็นำไปทำน้ำผลไม้ได้ ผิวเลม่อนก็จะ ก็จะนำไปทำเป็นเอสเซนเชียลออยล์ ผมให้สถาบัน CDIP ทำวิจัยพบว่าในเลม่อนมียาฆ่าเชื้อแบคทีเรียประเภทหนึ่ง สามารถที่ทำให้รังแค แผลที่ศีรษะหาย จึงเป็นที่มาของการทำ น้ำยาอเนกประสงค์ที่เราวิจัยมาเรียบร้อยแล้วว่าสารตั้งต้นนี้มันสามารถที่จะฆ่าเชื้อได้ กำจัดกลิ่นตัวได้แล้วก็ทำให้แผลดีขึ้น เราก็มั่นใจว่าจะสามารถนำไปต่อยอดได้

สำหรับสายพันธุ์ของ 'เลม่อน' จริงๆแล้วมีเยอะมาก เริ่มแรกผมก็ปลูกไว้ทั้งหมดเกือบ 10 สายพันธุ์ ต่อมาเราดึงมาแค่ สายพันธุ์ที่สามารถใช้ประโยชน์ได้มากที่สุดเพียง 3 สายพันธุ์ คือ ยูเรก้า ลิสบอน และฮาวาย เป็นหลัก นอกจากนั้นจะมีพันธุ์ออสเตรเลีย 

สำหรับพื้นที่ที่เหมาะแก่การปลูก 'เลม่อน' พี่ต่อ บอกว่า จริงๆ แล้วสิ่งที่เลมอนต้องการก็คืนดินร่วนปนทราย แต่จริง ๆ แล้วพืชสวนดินตรงไหนก็ได้ เพราะเราต้องปรุงดินเฉพาะใต้ต้น มันไม่เหมือนพืชไร่ เวลาปรับดินต้องปรับทั้งแปลง โดยจะแนะนำว่าหากจะปลูก 'เลม่อน' อย่าพึ่งปลูกเลย ต้องทำการบ่มดินก่อนสัก 1-2 เดือน การบ่มดินขั้นตอนมีอะไรบ้าง ก็แค่เอาใส่วัสดุที่เรามี มูลสัตว์ แล้วก็น้ำEM ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ทุกอย่างเอาไปบ่มเอาไว้ เหมือนว่าเราปลูกต้นไม้ แต่ไม่มีต้นไม้ เราต้องการให้ จุลินทรีย์เจริญเติบโตให้มากที่สุดเท่านั้นเอง แล้วคอนเซ็ปต์ของเราเนี่ย ถ้าคุณจะมาปลูกเลม่อน คุณจะมาแบบมักง่ายไม่ได้ ต้องสำรวจความพร้อมของกิ่งพันธุ์ ระบบน้ำซึ่งเราจะทำเวิร์กช็อปเราก็จะทำประเภทเนี่ย ว่าถ้าคุณต้องการจะปลูกต้นไม้หนึ่งต้น ไม่ใช่ แค่เล่นอย่างเดียว เรานำประสบการณ์ หลังจากที่เราล้มลุกคลุกคลานมา มารวบรวมเสร็จเรียบร้อยแล้วเรามาเขย่า แล้วเราบอกว่าวิธีเนี่ยดีสุดละเชื่อผม คุณต้องหากิ่งพันธุ์ให้ได้ ต้องเป็นกิ่งพันธุ์ที่ดี เพราะเมื่อไหร่ก็ตามที่คุณเลือกกิ่งพันธุ์ที่ไม่ดีมา คุณเสียเวลาฟรีไป 2 ปี เพราะกว่าลูกมันจะออกผลมา กว่ามันจะเติบโต บางที 5 ปีไม่ออกลูกแล้ว แต่ถ้าคุณ ได้กิ่งพันธุ์ดี 8 เดือนออกลูกละ แต่ผมจะไม่ไว้ลูกในช่วงแรก เราจะเริ่มไว้ลูกบ้างหลัง 1 ปีไปแล้ว เพราะลูกเร่อนมีน้ำหนักเยอะ เวลาทิ้งลูกมันทำให้โครงต้นเสีย แล้วมันกินแรงต้นมากครับ 1 ต้นเนี่ย บางทีเท่าเราแบบมัวแต่จะไว้ลูกเนี่ย ต้นจะไม่โตไม่ขยายเพราะไปเลี้ยงลูกหมด

'เลม่อน' 1 ต้น มีอายุยาวนาน ผมไปดูงานที่อิตาลีมา รุ่นที่ทำเลม่อนปัจจุบันนี้คือ รุ่นคุณปู่หมดเลย ต้นนึงมีอายุ 100 ปีขึ้นไป ถึง 2-300 ปี คือเมื่อ 2 ปีที่แล้ว พอมาปลูกเลม่อนจนถึงจุดจุดหนึ่ง เราก็มองไม่รู้ว่าอนาคตเลม่อนประเทศไทยมันเป็นยังไง เพราะมันไม่มีตัวอย่างในประเทศเลย มันไม่เหมือนสวนมะม่วง สวนทุกเรียน สิ่งที่เราทำคือเราเดินทางไปประเทศอิตาลี เมืองซอร์เรนโต้ เป็นเมืองที่เต็มไปด้วยเลม่อนทั้งหมดเลย แล้วมันสวยงามมาก ไม่ว่าจะอะไรก็ตามแต่ ไม่ว่าจะเป็นผ้าปูโต๊ะ เสื้อผ้าทุกอย่างเนี่ย เป็นเลม่อนไปหมด เราก็มองเห็นแล้วว่า จะอยู่อย่างไร และเราก็ไปดูวิธีการปลูกของเขาปลูก เหมือนกับเราไหม สถานการณ์แปรรูปของเขาแปรรูปอะไรยังไง ลักษณะไหน เราก็เรียนรู้มาจนเรามองว่าถ้าปลูกเลม่อนตอนนี้ ในช่วงประมาณ 10 ปี ข้างหน้าเนี่ยจะมีสวนที่สวยมาก สภาพอากาศของประเทศไทย เราได้เปรียบ เพราะแดดจะออกตลอด 12 เดือน ในอิตาลีเนี่ย มันแดดออกแค่ 4 เดือน เลม่อนชอบแดด 100% เลม่อนเขาจะออกดอกออกผลตลอดปีอยู่แล้ว เวลาออกดอกเนี่ย เขาก็จะไม่ออกดอกพร้อมกันทั้งสวน ก็จะเก็บได้ทั้งปี ส่วนหนึ่งซึ่งผมว่ามันก็มันสบายนะ คุณดูแลให้มันดีจริงแล้วกัน 

คุณจะต้องรู้คุณจะต้องทำฟาร์มสมัยใหม่ คุณจะมาทำแบบฟาร์มแบบเก่าไม่ได้แล้ว คุณต้องไปสมาร์ทฟาร์ม ต้องใช้พลังงานสะอาด เข้ามาช่วยแล้ว คุณจะต้องรู้แล้วว่าในอนาคตธีมคุณอยู่ตรงไหน จะแปรปรูปยังไง จะไปอยู่ตรงไหน คือมัน มันต้องชัดเจนจริงๆนะ คนจะมาทำสวนเนี่ย ต้องตัดความคิดออกสมองเลยว่า คุณจะเป็นเกษตรกร เมื่อไหร่ก็ตามแต่ที่คุณคิดว่าเป็นเกษตรกร คุณจะเจ๊ง เพราะไม่มีทางที่จะขายผลแล้วครอบคลุมค่าใช้จ่ายทั้งสวนได้ คุณต้องปรับ mindset ว่าคุณจะต้องเป็นนักธุรกิจการเกษตรให้ได้ คุณต้องทำทุกอย่างให้เป็นเงิน ต้องขายต้น ทุกอย่างเป็นมูลค่า

 

ผลิตภัณฑ์จากสวน Fresh-1 Lemon farm เน้นแปรรูปขายเองผ่านออนไลน์และขายส่ง และมีร้านขายอยู่ที่สวนจตุจักร จำหน่ายทั้งเลม่อนสด และผลิตภัณฑ์ที่ทำจากเลม่อน มีทั้งเลม่อนบ่มน้ำผึ้ง เลม่อนทาน้ำผึ้งอบแห้ง เลม่อนอบแห้ง น้ำเลม่อนหมักน้ำผึ้ง เหล้าเลม่อน น้ำเลม่อนเลโมเนต นอกจากนี้ ยังมีต้นจำหน่ายเริ่มต้นที่ราคากระถางละ 250-20,000 บาท โดยต้นสดปลูกไว้ประมาณ 2 ปีครึ่ง จะเริ่มออกผล สำหรับท่านใดที่สนใจเที่ยวชมสวน 30 ไร่ สามารถติดต่อไปได้ที่เบอร์ 08-6801-8833 ต้องจองก่อนล่วงหน้าสำหรับผู้ที่จะเข้าเที่ยวชมสวน