ย้อนรอย "ฮุนเซน" ร่วมเวียดนามบุก "ช่องบก" ทัพไทยดับฝัน ยึดภาคอีสาน | คมชัดลึก

40 ปี สมรภูมิเนิน 500 ฮุนเซน เบื้องหลังเวียดนามรบไทย ยุทธการช่องบก บทเรียนเจ็บปวดของกองทัพภาคที่ 2  

พ.ศ.นี้ ช่องบกเดือด ชายแดนเปราะบาง ทหารไทยปะทะทหารเขมร บนพื้นที่ทับซ้อน กลางไฟการเมืองซับซ้อน

ข่าวทหารไทยรบทหารกัมพูชา ที่ชายแดนด้านช่องบก ทำให้หลายคนนึกถึง “ยุทธการช่องบก” เมื่อ 40 ปีที่แล้ว

สมเด็จฮุน เซน ผู้นำทางจิตวิญญาณของพรรคประชาชนกัมพูชา น่าจะยังมีปมคาใจกับเหตุการณ์ในครั้งนั้น เมื่อแผนการยึดครองภาคอีสานของกองทัพเวียดนาม และรัฐบาลเฮง สำริน ไม่ประสบความสำเร็จ

ตัดกลับมาในปัจจุบัน เมื่อรุ่งสางวันที่ 25 พ.ค. 2568 บริเวณช่องบก ชายแดนไทย-กัมพูชา ด้าน จ.อุบลราชธานี เกิดเหตุปะทะกันระหว่างทหารไทย และทหารกัมพูชา ใช้เวลาประมาณ 10 ปี ทั้งสองฝ่ายก็หยุดยิง

บริเวณพื้นที่ดังกล่าว อยู่ในเขตที่ยังไม่ได้มีการแบ่งเขตแดนอย่างเป็นทางการ และเป็นพื้นที่ที่ทั้งสองฝ่ายมีการอ้างสิทธิทับซ้อนมาโดยตลอด

พล.ท.บุญสิน พาดกลาง แม่ทัพภาคที่ 2 ได้อธิบายสถานการณ์ในพื้นที่จุดปะทะที่ช่องบกว่า กำลังพลของกองกำลังสุรนารี ได้ลาดตระเวนและพบว่าทหารกัมพูชากำลังขุดคูเลตเช่นเดียวกับเนิน 745 ซึ่งช่องบกเป็นพื้นที่อ้างสิทธิ์ ทหารไทยได้เข้าไปเจรจา แต่ทหารกัมพูชายิงสวนออกมา จึงต้องตอบโต้อย่างที่เป็นข่าว

ดังที่ทราบกัน พรมแดนไทย-กัมพูชา มีจุดเปราะบาง 3 จุดคือ ช่องบก ช่องบก และปราสาทตาเมือนธม เนื่องจากทหารไทยและทหารกัมพูชาต่างตรึงกำลังเผชิญหน้ากันอยู่

ประวัติศาสตร์บาดลึก

เมื่อช่วงปี 2528-2531 ชาวไทยที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ อ.น้ำยืน อ.นาจะหลวย และ อ.บุณฑริก จ.อุบลราชธานี ยังจดจำ “ยุทธการช่องบก” และ “ยุทธการเนิน 500” ได้เป็นอย่างดี

ช่วงปี 2517 พรรคคอมมิวนิสต์กัมพูชาหรือ “เขมรแดง”สถาปนากัมพูชาประชาธิปไตย โดยการสนับสนุนของพรรคคอมมิวนิสต์จีน

ปลายปี 2520 “ฮุน เซน” ทหารเขมรแดง และเพื่อนหลบหนีไปขอความช่วยเหลือพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนาม ให้มาโค่นล้ม “ระบอบเขมรแดง”

วันที่ 7 ม.ค. 2522 กองทัพเวียดนาม และกำลังแนวร่วมสามัคคีประชาชาติกัมพูชา ประมาณ 2 แสนคนบุกยึดกัมพูชาโค่นระบอบเขมรแดง สถาปนาสาธารณรัฐประชาชนกัมพูชา ที่มีผู้นำ 3 คนคือ เฮง สำริน เจีย ซิม และฮุน เซน

เวลานั้น เฮง สำริน เป็นนายกรัฐมนตรี เจีย ซิม เป็นรัฐมนตรีกลาโหมและฮุน เซน เป็นรัฐมนตรีต่างประเทศ

พลันที่เวียดนามยึดครองกัมพูชา รัฐบาลไทยสมัยนั้น จึงร่วมมือกับพรรคคอมมิวนิสต์จีน โดยใช้ไทยเป็นเส้นทางลำเลียงอาวุธสนับสนุนเขมรแดง ทำการสู้รบกับทหารเวียดนาม และทหารเฮง สำริน

เหตุที่ไทยต้องดำเนินนโยบายหนุนเขมรแดง เนื่องจาก พ.ศ.โน้น เวียดนามมีแผนการยึดครองภาคอีสานของไทย

ยุทธการเนิน 500 และช่องบก เป็นบททดสอบแรกของกองทัพเวียดนามในการรุกรานประเทศไทย 

บทเรียนสมรภูมิช่องบก

ช่องบก ตั้งอยู่ที่ ต.โดมประดิษฐ์ อ.น้ำยืน จ.อุบลราชธานี เรียกว่าพลาญเสือตอนบน ใกล้กับ “เนิน 500” พลาญเสือตอนล่าง หรือปัจจุบันเรียกว่า สามเหลี่ยมมรกต

สามเหลี่ยมมรกตหรือช่องบก เป็นพื้นที่รอยต่อ 3 ประเทศ (ไทย-ลาว-กัมพูชา) คือ อ.น้ำยืน จ.อุบลราชธานี เมืองมุนละปาโมก แขวงจำปาสัก และ อ.จอมกระสานต์ จ.พระวิหาร

ปลายปี 2527 ทหารเวียดนามได้เคลื่อนกำลังมายึดเนิน 500 แบบเงียบๆ ซึ่งเวลานั้น กองทัพภาคที่ 2 ไม่ทราบความเคลื่อนไหวใดๆ

ไทยใช้ทหารเขมรแดง เป็นแนวหน้าลาดตระเวนตามชายแดนไทย-กัมพูชา เมื่อเขมรแดงแจ้งข่าวมาว่า พบฐานทหารเวียดนามในเขตไทย จึงมีการพิสูจน์ทราบและขับไล่ผู้รุกราน

จากต้นปี 2528-2531 ได้เกิดการสู้รบเต็มรูปแบบ ระหว่างทหารกองทัพภาคที่ 2 และทหารเวียดนาม-ทหารเฮงสำริน ช่วงแรกทหารไทยเสียเปรียบ เพราะใช้ทหารราบเป็นกำลังหลัก

ช่วงหลังกองทัพภาคที่ 2 ปรับยุทธวิธีใช้ทหารพรานปักธงชัย ผสมทหารเขมรแดง ทำสงครามจรยุทธ์ จึงยึดเนิน 500 และช่องบกกลับคืนมาได้

สุดท้ายกองทัพไทยขับไล่ทหารเวียดนาม-ทหารเฮงสำรินพ้นแดนไทยไปได้ แต่ทหารเสียชีวิต 109 นาย และบาดเจ็บ 664 นาย