เปิดโครงสร้าง ใครเป็นใครใน "กรรมการมหาเถรสมาคม" ชุดปัจจุบัน ปกครองสงฆ์ไทย

ดำรงตำแหน่งครบวาระ 2 ปีแล้ว สำหรับคณะกรรมการมหาเถรสมาคม (มส.) องค์กรสูงสุดในการปกครองคณะสงฆ์ไทย ตาม พ.ร.บ.คณะสงฆ์ พ.ศ.2505 แก้ไขเพิ่มเติมโดย พ.ร.บ.คณะสงฆ์ (ฉบับที่ 4) พ.ศ.2561 เนื่องจากการแต่งตั้งกรรมการมหาเถรฯ ตาม พ.ร.บ.คณะสงฆ์ (ฉบับที่ 4) พ.ศ.2561 ระบุว่า มหาเถรสมาคม ประกอบด้วยสมเด็จพระสังฆราช ซึ่งทรงดำรงตำแหน่งประธานกรรมการมหาเถรสมาคมโดยตำแหน่ง และกรรมการอื่นอีกไม่เกิน 20 รูป ซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งจากสมเด็จพระราชาคณะ พระราชาคณะ หรือ ภิกษุ ซึ่งมีพรรษาอันสมควร และมีจริยวัตรในพระธรรมวินัยที่เหมาะสม โดยเป็นไปตามพระราชอัธยาศัย จะทรงปรึกษาหารือกับสมเด็จพระสังฆราชก่อนก็ได้ ซึ่งคาดว่า จะมีการแต่งตั้งกรรมการมหาเถรสมาคมชุดใหม่ ภายในวันที่ 5 ธ.ค.2564

 

 

 

การจัดตั้งมหาเถรสมาคมครั้งแรก

 

มหาเถรสมาคม เป็นถ้อยคำที่ใช้ครั้งแรก ในพระราชบัญญัติลักษณะปกครองคณะสงฆ์ (ร.ศ. 121) อันตราขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว คำว่า "เถระ" หมายถึง "พระผู้ใหญ่" ตามพระวินัยกำหนดว่า พระมีพรรษาตั้งแต่สิบขึ้นไป เรียกว่า "พระเถระ" โดยตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองคณะสงฆ์ (ร.ศ. 121) มาตรา 4 ให้เรียกสมเด็จเจ้าคณะใหญ่ และพระสงฆ์ชั้นผู้ใหญ่ตำแหน่งต่าง ๆ ว่า "มหาเถระ" และมหาเถระเหล่านี้ จะประชุมกันเพื่อถวายความเห็นแก่พระมหากษัตริย์ ในเรื่องพุทธศาสนาตามที่ทรงปรึกษา ที่ประชุมนี้เรียกว่า "มหาเถรสมาคม" โดยต้องมีมหาเถระอย่างน้อย 5 รูปมาประชุม จึงจะเป็นองค์ประชุม พระราชบัญญัติลักษณะปกครองคณะสงฆ์ (ร.ศ. 121) ไม่ได้ใช้บังคับทันที แต่จะมีประกาศให้ใช้บังคับในมณฑลต่าง ๆ เป็นรายมณฑลเรื่อยไป จนทั่วประเทศสยาม (ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น ประเทศไทย)

 

กรรมการมหาเถรสมาคม

 

พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2561 กำหนดให้
    

1. สมเด็จพระสังฆราช เป็นประธานกรรมการมหาเถรสมาคมโดยตำแหน่ง
2. กรรมการอื่นอีกไม่เกิน 20 รูป ซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งจากสมเด็จพระราชาคณะ พระราชาคณะ หรือพระภิกษุ ซึ่งมีพรรษาอันสมควร และมีจริยวัตรในพระธรรมวินัยที่เหมาะสมแก่การปกครองคณะสงฆ์ รวมกรรมการมหาเถรสมาคม มีจำนวนทั้งสิ้น 21 รูป กรรมการมหาเถรสมาคม ตามข้อ 2 มีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละ 2 ปี

 

 

 

โครงสร้างกรรมการมหาเถรสมาคม

 

สำหรับกรรมการมหาเถรสมาคมชุดปัจจุบัน นับเป็นกรรมการมหาเถรฯ ชุดแรก ในรัชสมัยรัชกาลที่ 10 โดยมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งกรรมการมหาเถรฯ 20 รูป เมื่อวันที่ 14 ต.ค.2562 

 

1. สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (อัมพร อมฺพโร ป.ธ.6) วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม (ประธานกรรมการมหาเถรสมาคม)

2. สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต ป.ธ.9) วัดบวรนิเวศวิหาร
3. สมเด็จพระธีรญาณมุนี (สมชาย วรชาโย ป.ธ.8) วัดเทพศิรินทราวาส
4. สมเด็จพระพุฒาจารย์ (สนิท ชวนปญฺโญ ป.ธ.9) วัดไตรมิตรวิทยาราม
5. สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (ปสฤทธ์ เขมงฺกโร ป.ธ.3) วัดยานนาวา
6. สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (สุชิน อคฺคชิโน ประโยค 1-2) วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม
7. สมเด็จพระมหารัชมงคลมุนี (ธงชัย ธมฺมธโช ป.ธ.6) วัดไตรมิตรวิทยาราม
8. พระวิสุทธิวงศาจารย์ (วิเชียร อโนมคุโณ ป.ธ.9) วัดปากน้ำ
9. พระพรหมโมลี (สุชาติ ธมฺมรตโน ป.ธ.9) วัดปากน้ำ
10. พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต ป.ธ.9) วัดประยุรวงศาวาส
11. พระพรหมวิสุทธาจารย์ (มนตรี คณิสฺสโร ป.ธ.5) วัดเครือวัลย์
12. พระพรหมเสนาบดี (พิมพ์ ญาณวีโร ป.ธ.7) วัดปทุมคงคา
13. พระวิสุทธาธิบดี (เชิด จิตฺตคุตฺโต ป.ธ.9) วัดสุทัศนเทพวราราม
14. พระพรหมมุนี (บุญเรือง ปุญฺญโชโต ป.ธ.4)วัดพระศรีมหาธาตุ
15. พระธรรมไตรโลกาจารย์ (พูนศักดิ์ วรภทฺทโก ป.ธ.8 ,ดร.) วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม
16. พระธรรมธัชมุนี (อมร ญาโณทโย ป.ธ.7) วัดปทุมวนาราม
17. พระธรรมบัณฑิต (อภิพล อภิพโล ป.ธ.5) วัดพระราม 9 กาญจนาภิเษก
18. พระธรรมปริยัติโมลี (อาทร อินฺทปญฺโญ ป.ธ.9) วัดบพิตรพิมุข
19. พระธรรมปาโมกข์ (สุนทร สุนฺทราโภ ป.ธ.4) วัดราชผาติการาม
20. พระธรรมกิตติเมธี (เกษม สญฺญโต ป.ธ.9 ,ดร.) วัดราชาธิวาสวิหาร
21. พระธรรมรัตนดิลก (สมเกียรติ โกวิโท ป.ธ.9) วัดอรุณราชวราราม

 

หน่วยงานในปกครองมหาเถรสมาคม

 

• เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (อัมพร อมฺพโร) วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร
• สมเด็จพระวันรัต (จุนท์ พฺรหฺมคุตฺโต) วัดบวรนิเวศวิหารราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร ปฏิบัติหน้าที่แทนเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต
• เจ้าคณะใหญ่หนเหนือ
• เจ้าคณะใหญ่หนกลาง สมเด็จพระมหารัชมงคลมุนี (ธงชัย ธมฺมธโช) วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
• เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก สมเด็จพระพุฒาจารย์ (สนิท ชวนปญฺโญ) วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
• เจ้าคณะใหญ่หนใต้ พระพรหมจริยาจารย์ (สงัด ปญฺญาวุโธ) วัดกะพังสุรินทร์ จังหวัดตรัง
• เจ้าคณะภาค
• เจ้าคณะจังหวัด
• เจ้าคณะอำเภอ
• เจ้าคณะตำบล
• เจ้าอาวาส
• ทุกวัดธรรมยุตและมหานิกาย

 

กรรมการมหาเถรสมาคม ที่หมดวาระแล้ว สามารถรับการแต่งตั้งใหม่อีก ตาม พ.ร.บ.คณะสงฆ์ (ฉบับที่ 4) พ.ศ.2561 ซึ่งระบุว่า กรรมการมหาเถรสมาคม ซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งอยู่ในตำแหน่งคราวละ 2 ปี และอาจได้รับการแต่งตั้งอีกได้
 

วงใน ว่ากันว่า การแต่งตั้งกรรมการมหาเถรสมาคมชุดใหม่ ที่คาดว่า จะมีการประกาศแต่งตั้งไม่เกินวันที่ 5 ธ.ค.2564 นี้ มี Big Surprise ที่คาดไม่ถึง ไม่น่าจะหลุด แต่ก็หลุด และ รวมทั้งต้นตอ ที่เกิดข่าวลือสะพัด ก็น่าจะหลุดโผไปด้วยเช่นกัน 

 

 

ที่มา : มหาเถรสมาคม ,วิกิพีเดีย