เจ็บแล้วเจ็บอีก "พรรคข้าราชการ" แก้โควิด

++
ปฏิกิริยา “กึ่งล็อกดาวน์” เที่ยวนี้ ข้อเขียนเรื่อง “ได้ยินเสียงร้องไห้ของประชาชนบ้างไหม” ของ “นิ้วกลม” สราวุธ เฮ้งสวัสดิ์ ผ่านเพจ Roundfinger ถูกแชร์ไปในโซเชียล ทั้งเฟซบุ๊ก ทวิตเตอร์ และไลน์ เพราะนักเขียนชื่อดัง เขียนโดนใจประชาชนอย่างมาก

 

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง...   "นิ้วกลม" โพสต์ถามจุก "ได้ยินเสียงร้องไห้ของประชาชนบ้างไหม"

    

จริงๆ แล้ว มาตรการเร่งด่วนเพื่อควบคุมการระบาดไวรัสโควิด-19 จะมีผลในวันที่ 28 มิ.ย.2564 แต่คำสั่งออกมาช่วงกลางดึก (27 มิ.ย.2564) จึงเกิดความตื่นตระหนก และกลายเป็นระบาดทางอารมณ์ผ่านโซเชียล
    

หลังการระบาดระลอกที่ 3 ประชาชนต้องอยู่ในภาวการณ์ควบคุมการระบาดที่เข้มงวดนานเกือบ 3 เดือน และการฉีดวัคซีนมีความล่าช้ากว่าเป้าหมายที่ตั้งไว้ คำถามที่เกิดขึ้นคือ ประชาชนต้องอยู่ในภาวะเช่นนี้อีกนานแค่ไหน 
    

แน่นอน รัฐบาลไม่ได้มีแค่การจัดการด้านสาธารณสุข หากยังต้องมีแผนการเยียวยาและการฟื้นฟูผลกระทบต่อภาคเศรษฐกิจ เพื่อให้ประเทศฟื้นกลับมาได้เร็ว ลดความบอบช้ำของประชาชนและผู้ประกอบการ ไม่ให้เจ็บแล้วเจ็บอีก 

 

พล.อ.ประยุทธ์ เผชิญหน้าวิกฤตศรัทธา

++
รวบอำนาจหรือรวมศูนย์
++
ดังที่ทราบกัน ประเทศไทยมีองค์กรต่อสู้โควิดคือ ศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือ “ศบค.” โดยมี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ดำรงตำแหน่ง “หัวหน้า ศบค.” 
    

เมื่อวันที่ 25 มี.ค.2563 มีการประกาศและบังคับใช้พระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ.2548 นั่นหมายถึง หัวหน้า ศบค. บริหารราชการอันเกี่ยวกับโควิด-19 ผ่าน “ปลัดกระทรวง”
    

พลันที่เกิดการระบาดของโควิดรอบใหม่ มีการขยายอำนาจของหัวหน้า ศบค. ให้สามารถสั่งการโดยตรงครอบคลุม 31 พ.ร.บ.สำคัญ หลายคนพูดว่า พล.อ.ประยุทธ์ ยึดอำนาจเงียบ ในสถานการณ์การต่อสู้โรคระบาดระลอกใหม่
    

ด้วยเหตุนี้ จึงมีเสียงวิจารณ์ว่า การขยายอำนาจของหัวหน้า ศบค. เท่ากับละเลยบทบาทของรัฐมนตรี ที่มาจากกระบวนการเลือกตั้ง เหมือนประเทศไทย ถูกแยกออกเป็น 2 ส่วนคือ ภาคราชการกับการเมือง 
    

แกนนำพรรคฝ่ายค้านจึงชี้ว่า นี่คือรัฐราชการรวมศูนย์ ที่มีนักการเมืองเป็นแค่ตัวประกอบ ฉะนั้น อนุทิน ชาญวีรกูล รัฐมนตรีสาธารณสุข และสาธิต ปิตุเตชะ รัฐมนตรีช่วยสาธารณสุข จึงให้สัมภาษณ์สื่อทำนองว่า พวกตนเป็นเพียงผู้รับคำสั่งจากหัวหน้า ศบค. เหมือนเป็นข้าราชการทั่วไป  
    

สถานการณ์ “ล็อกดาวน์” ประเทศปีที่แล้ว ถือว่า ศบค.ประสบความสำเร็จระดับหนึ่ง สามารถควบคุมโควิดได้ แต่ปีนี้ โควิดสายพันธุ์ใหม่ได้ทำให้ยอดผู้ติดเชื้อ และผู้เสียชีวิตเพิ่มสูงขึ้น แต่การรวบอำนาจก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้น
 

++
พรรคข้าราชการ
++
เมื่อ 30 กว่าปีที่แล้ว กลุ่มนักรัฐศาสตร์ไทย ชอบพูดถึงคำว่า “อมาตยาธิปไตย” ที่ไม่ได้มีความหมายแบบเดียวกับที่แกนนำ นปช.นำเอาใช้ในเวทีชุมนุมเสื้อแดง
    

“อมาตยาธิปไตย” มีความหมายว่า อำมาตย์ หรือข้าราชการเป็นใหญ่ มีอำนาจสูงสุด และสมัยรัฐบาลเปรม ศาสตราจารย์ Fred W. Riggs ได้ขนานนามระบอบการเมืองไทยว่าเป็น “Bureaucratic Polity” แปลว่า “ระบอบอมาตยาธิปไตย” หรือที่คอลัมนิสต์การเมืองสมัยโน้นเรียกว่า “ระบอบเปรมาธิปไตย” 
    

ความเข้มแข็งของอมาตยาธิปไตย จึงมีคนพูดว่า พรรคการเมืองที่เข้มแข็งและทรงอิทธิพลในเมืองไทยคือ “พรรคข้าราชการ” ยามที่มีรัฐประหาร รัฐธรรมนูญถูกฉีก พรรคการเมืองถูกยุบ แต่พรรคข้าราชการยังดำรงอยู่  
    

นับตั้งแต่ปี 2531 ประเทศไทยมีนายกรัฐมนตรีที่มาจากการเลือกตั้ง และมีรัฐมนตรีที่เป็นนักการเมือง อำนาจของข้าราชการก็ค่อยๆ ลดลง จนกล่าวได้ว่า นักการเมืองสามารถควบคุมข้าราชการได้อย่างเต็มที่ ด้วยการโยกย้าย แต่งตั้ง 
    

สมัยทักษิณเรืองอำนาจ มีตัวอย่างที่เห็นชัดเจนเรื่องการควบคุมข้าราชการโดยนักการเมือง ยกตัวอย่าง “ผู้ว่าฯ ซีอีโอ” รวมถึงการแต่งตั้งวางตัวข้าราชการมหาดไทย ,ทหาร และตำรวจในตำแหน่งสำคัญๆ โดยทำให้เห็นว่า หากใครเป็นพวก ก็จะได้รับการตอบแทน
    

พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เติบโตบนเส้นทางเหล็กในยุคที่นักการเมืองเป็นใหญ่ และเห็นข้าราชการต้องหิ้วกระเป๋าเดินตาม “เจ๊” ทั้งหลาย จึงมีภาพลบต่อนักเลือกตั้งเหล่านี้
    

การทำรัฐประหาร 2557 พล.อ.ประยุทธ์ จึงรื้อฟื้นพรรคข้าราชการให้กลับมา ด้วยคำสั่ง คสช.หลายร้อยฉบับ แม้กระทั่งมีการเลือกตั้ง พล.อ.ประยุทธ์ก็ได้เป็นนายกรัฐมนตรี ด้วยวิถีทางที่ใกล้เคียงกับ “ป๋าเปรม”
    

โลกทัศน์และวิธีคิดของ พล.อ.ประยุทธ์ จึงเดินไปคนละทางกับนักการเมือง การทำสงครามโรคระบาดหนนี้ จึงได้ความขัดแย้งที่ร้าวลึกของพรรคข้าราชการกับพรรคนักเลือกตั้ง