
จากนักประชาสังคมสู่นักการเมืองหวังเป็นกระบอกเสียงเหยื่อแชร์
โดย... ทีมข่าวคมชัดลึก
“สามารถ เจนชัยจิตรวนิช” หรือ “จ๊อบ” ประธานสมาพันธ์ต่อต้านแชร์ลูกโซ่แห่งประเทศไทย ในฐานะกรรมการรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งพรรคพลังประชารัฐ และว่าที่ผู้สมัครแบบบัญชีรายชื่อของพรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) ให้สัมภาษณ์ถึงการเข้าสู่สนามการเมือง จากบทบาทนักประชาสังคมสู่เส้นทางนักการเมือง เพื่อหวังเป็นกระบอกเสียงในการแก้ไขปัญหาเหยื่อแชร์ลูกโซ่
00 สิ่งที่ทำให้ก้าวสู่สนามการเมือง
สิ่งที่ทำให้อยากเข้ามาในแวดวงทางการเมืองนั้น เพราะเราได้รับการคาดหวังจากพี่น้องประชาชนที่กลายเป็นเหยื่อของแชร์ลูกโซ่ และประชาชนทั่วไป ที่เล็งเห็นว่าคนไทยโดนโกงมาอย่างช้านาน สร้างปัญหาใหญ่ให้แก่คนไทยในชาติ สร้างปัญหาสังคมทำลายระบบเศรษฐกิจ ทั้งยังปลูกจิตสำนึกที่ไม่ถูกต้อง ถือเป็นภัยที่ร้ายแรงและรัฐบาลยังไม่มีมาตรการใดเข้ามาดูแลและเยียวยากลุ่มคนเหล่านี้ ที่ผ่านมาผมได้สู้กันในฐานะภาคประชาชน หรือ ภาคประชาสังคม มาตลอด 4 ปี ปีนี้กำลังเข้าสู่ปีที่ 5 ของการต่อสู้เพื่อช่วยเหลือเหยื่อแชร์ลูกโซ่
ผมและประชาชนผู้เสียหายเดินเข้าหาทุกหน่วยงาน ทั้งสภานิติบัญญัติแห่งชาติ หรือ สนช. ไปขอให้มีการแก้กฎหมายเพื่อช่วยเหลือเยียวยา รวมทั้งศูนย์ร้องทุกข์ทำเนียบรัฐบาล รวมไปถึงร้องเรียนต่อกระทรวงยุติธรรม (ยธ.) แต่ทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องระบุว่า เรื่องนี้ต้องทำภายใต้กฎหมายเท่านั้น ดังนั้นพอเราเข้าใจข้อเท็จจริงแล้วว่าวันนี้กฎหมายที่บังคับใช้เอาผิดกับเหยื่อ หรือใช้ลงโทษต่อผู้กระทำผิดแชร์ลูกโซ่ โดยเฉพาะมิจฉาชีพนั้น โทษเบาบางมาก เพราะกฎหมายที่ออกมานั้น เขาออกแบบมานานแล้ว ดังนั้นการที่กฎหมายได้เขียนออกแบบมานานแล้ว ไม่ได้คำนึงถึงว่าปัจุบัน มิจฉาชีพได้พัฒนาการอย่างรวดเร็ว หลอกสร้างความเสียหายแก่ประชาชน โดยมียอดผู้เสียหายเริ่มจากแสนคน จนปัจจุบันกระทบไปสู่จำนวนล้านคนที่เกิดความเสียหาย ทำให้เกิดความเสียหายต่อประเทศชาติหลายแสนล้านบาท
ในประเทศที่เจริญแล้วทั่วโลก เขาจะให้ความสำคัญในเรื่องนี้เป็นลำดับต้นๆ เพราะถือว่าปัญหาเหยื่อแชร์ลูกโซ่ เป็นปัญหารูปแบบอาชญากรรมทางเศรษฐกิจ ทุกประเทศจะมีมาตรการในการป้องกัน วันนี้เราเห็นว่า ถ้าเรายังปล่อยปละละเลยปัญหานี้ไว้ คนไทยอาจจะถูกโกงทั้งแผ่นดิน พอคนไทยถูกโกงทั้งแผ่นดิน ทำให้ประชาชนในชาติมองเรื่องการโกงโดยระบบนี้เป็นเรื่องปกติ เขาก็จะต้องแสวงหาการเอาตัวรอด ในเมื่อเขาโกงได้ ก็ทำให้คนอื่นคิดว่าเขาก็อาจจะโกงได้ด้วย เพราะฉะนั้น ทั้งนักการเมือง หรือข้าราชการที่เราเห็นว่าเขาโกงตั้งแต่ในอดีต และยังโกงมาอย่างต่อเนื่องในปัจจุบัน ทำไมเราถึงปราบโกงคนเหล่านี้ไม่ได้ เพราะคนในสังคมอ่อนแอและเคยชินกับเรื่องนี้ไปแล้ว
00 มีความตั้งใจที่จะเข้ามาแก้ไขระบบกฎหมายเกี่ยวกับการฉ้อโกงอย่างจริงจัง
พี่น้องประชาชนคาดหวังมากในตัวผม และเชื่อว่าผมจะทำและแก้ไขปัญหาเรื่องนี้ให้เขาได้ ฉะนั้นสิ่งที่ทำให้เราได้รับแรงสนับสนุนจากพี่น้องประชาชน ผมถึงอาสาเข้ามาสู่เวทีการเมือง เพื่อที่จะเป็นนักการเมืองเข้าสู่สภาเพื่อออกกฎหมายคุ้มครองคนไทยให้ไม่ถูกโกง และเหยื่อแชร์ลูกโซ่ที่ถูกโกงจะต้องได้รับเงินคืน
ก่อนหน้านี้ยอมรับว่ามีหลายพรรคการเมืองติดต่อผมมา ทั้งพรรคการเมืองใหญ่ในอดีต และพรรคการเมืองใหม่ในปัจจุบัน มีหลายพรรคทาบทาม ก็ใช้เวลาในการตัดสินใจนานอยู่พอสมควร แต่ในที่สุดผมคาดหวังว่าประชาชนที่สนับสนุนผมจะต้องได้รับการดูแล จึงพิจารณาแล้วเล็งเห็นว่า พรรคพปชร.เรามีบุคลากรที่มีคุณภาพ ผู้ใหญ่หลายท่านชักชวนผมเข้ามาและให้คำมั่นว่าจะดำเนินการแก้ไขปัญหาดังกล่าวอย่างเป็นรูปธรรม
สิ่งที่ผมชอบในนโยบายของ พปชร. มีคำพูดหนึ่งที่บอกว่า “จะไม่ทิ้งคนไทยคนใดไว้ข้างหลัง” ดังนั้นเมื่อเหยื่อแชร์ลูกโซ่มีจำนวนหลายล้านคน ผมจึงคิดว่าพรรคพปชร.จะเริ่มเรื่องนี้แล้วเอามาเป็นนโยบายของพรรคในการหาเสียงด้วย
00 แสดงว่าปัญหานี้ยังเป็นช่องว่างของกฎหมายที่หลายรัฐบาลปล่อยผ่าน
ที่ผ่านมาหลายรัฐบาลไม่ได้เข้ามาแก้ไขปัญหาตรงนี้อย่างจริงจัง ถ้าเราพูดกันตั้งแต่อดีต เช่น แชร์แม่ชม้อย ก็เริ่มขึ้นในสมัย พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ เป็นนายกรัฐมนตรี ตอนนั้นมีการให้ตรากฎหมายขึ้นมา คือ พ.ร.ก.การกู้ยืมเงินที่เป็นการฉ้อโกง หรือเรียกกันว่า กฎหมายปราบแชร์ลูกโซ่ แต่หลังจากรัฐบาล พล.อ.เปรม ก็ไม่มีการตรากฎหมายใหม่ออกมาอีกเลย ที่จะดำเนินการปราบปรามเรื่องนี้อย่างจริงจัง ถ้าเราย้อนไปในอดีต อย่างคดีแชร์บริชเชอร์ ที่เกิดขึ้นในสมัยนายชวน หลีกภัย เป็นนายกรัฐมนตรี และยังมีแชร์ข้าวสารในรัฐบาลของพรรคพลังประชาชน ดังนั้นเราจึงเห็นมาตลอดว่า แชร์ลูกโซ่เกิดมากขึ้นเรื่อยๆ และพรรคการเมืองในอดีตก็ไม่มีมาตรการใดๆ ที่จะเข้ามาดูแลพี่น้องประชาชนในเรื่องนี้
ในช่วงเกิดปัญหาแชร์ข้าวสาร ก็มีการหลอกลวงพี่น้องประชาชน ในปี 2550 มีการจดพรรคการเมืองชื่อ พรรคไทยร่ำรวย มีการจดบริษัทขายตรง โดยมิจฉาชีพวางแผนเป็นระบบ แล้วหลอกขายหุ้นให้แก่ประชาชน จนกระทั่งตอนนี้มิจฉาชีพที่เป็นหัวหน้าพรรคนั้นก็ติดคุกอยู่ ฉะนั้นผมจึงบอกว่ากลโกงของมิจฉาชีพมีมาทุกรูปแบบ
ผมเห็นว่าท่านหลอกชาวบ้านถึงขั้นจดพรรคการเมือง สร้างความน่าเชื่อถือให้แก่ชาวบ้านแต่ก็หลอกลวงประชาชน เพราะฉะนั้นวันนี้สิ่งที่เราจะทำให้ดีที่สุด อย่างแรกคือ ต้องมีการปฏิรูปกฎหมาย โดยกฎหมายจะต้องคุ้มครองประชาชน ผู้เสียหาย เพราะวันนี้กฎหมายที่เราบังคับใช้ไม่ได้คุ้มครองผู้เสียหายเลย มีแต่คุ้มครองฝั่งของผู้ต้องหา ถ้าวันนี้เรายังไม่แก้กฎหมาย ประชาชนที่โดนโกงไปแล้ว กว่าเขาจะได้เงินคืน เขาต้องรอศาลเป็นผู้ตัดสินสั่งเงินคืนให้แก่เขา
กระบวนการยุติธรรมเรามี 3 ศาล กว่าจะพิจารณาคดีเสร็จก็นานมาก บ้านเราเป็นการพิจารณาคดีในระบบกล่าวหา ผู้เสียหายในคดีแชร์ลูกโซ่ต้องดูก่อนว่ามีผู้เสียหายน้อยหรือมาก อย่างคดีแชร์แม่ชม้อย ผู้เสียหาย 13,248 คน คดีแชร์บลิชเชอร์ 24,189 ราย คดียูฟันมีผู้เสียหาย 2,451 คน คดีแชร์คอร์สสัมมนา 2,653 คน คดีสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนคลองจั่น และอื่นๆ จะเห็นได้ว่าผู้เสียหายแต่ละคดีหลักพันคนไม่ใช่จำนวนน้อยๆ ฉะนั้นการสืบพยานโจทก์ต้องสืบเป็นพันปาก ศาลต้องนัดสืบพยาน แค่การสืบพยานก็ใช้เวลาหลายปีแล้ว ฉะนั้นกว่าผู้เสียหายจะได้เงินคืนก็ใช้เวลายาวนานมากๆ และข้อเท็จจริงจากวิจัยจะพบได้ว่าจะมีผู้เสียหายเพียง 5-10% ที่จะแจ้งความเท่านั้น เพราะผู้เสียหายรู้ว่ากระบวนการยุติธรรมใช้เวลายาวนาน
อย่างคดีแชร์แม่นกแก้วใช้เวลานานมากสุดถึง 30 ปี มีตัวอย่างผู้เสียหายที่สูญเงินที่ถูกโกงไปแสนแปด ได้คืนเพียงสามพันกว่าบาทเท่านั้นเอง นี่ก็เพราะกระบวนการของหน่วยงานรัฐไม่มีการดำเนินการอายัด หรือยึดเงินไว้กับเขา พอถึงเวลาเฉลี่ยทรัพย์ก็เฉลี่ยได้น้อย ฉะนั้นมิจฉาชีพก็เล็งเห็นว่า โกงแล้วไม่ต้องใช้เงินคืน โกงแล้วออกจากเรือนจำมาก็มีเงินใช้เป็นพันล้าน มันไม่ยุติธรรมต่อผู้เสียหายที่โดนฟ้องล้มละลาย เพราะไปกู้เงินจากสถาบันการเงินมาและไม่มีปัญญาจ่ายก็ถูกฟ้องล้มละลาย บางคนไปกู้หนี้นอกระบบ เอาที่ดินแปลงสุดท้ายของตระกูลไปวางก็ถูกยึด หลายคนต้องผูกคอตายเพราะเครียดกับปัญหาที่ได้รับ
00 จะแก้ไขระบบหรือช่องโหว่ทางกฎหมายนี้อย่างไร
ต่อไปนี้เราจะต้องเขียนกฎหมายให้มิจฉาชีพเกรงกลัว ไม่คิดจะมาเอาเปรียบคนในชาติ วันนี้มิจฉาชีพดีดเครื่องคิดเลขมาแล้วว่า ถ้ากฎหมายยังเป็นอย่างนี้อยู่เขาคุ้ม ต่อให้เขาติดคุกออกมาก็ยังมีเงินใช้ หรือถ้ากฎหมายยังเป็นแบบนี้อยู่เขาไม่ต้องติดคุกก็ได้ เขาแค่หนีให้อายุความหมด พออายุความหมดก็กลับมาใช้เงิน นี่คือสิ่งที่ผมบอกว่ากฎหมาย เอื้อให้ผู้ต้องหากระทำความผิด
ต้องยอมรับว่าประชาชนคนไทยมีหลายความรู้ หลากหลาย มีฐานะหลากหลาย มีหลากหลายอาชีพ คนที่ถูกหลอกมีอยู่ทั่วประเทศเพราะพื้นเพคนไทยเป็นเชื่อคนง่ายอย่แล้ว รักใครรักจริง เขาไม่เชื่อว่ามิจฉาชีพจะมาหลอกเขา เช่นโครงการพันให้ล้าน ที่อ้างว่าเป็นเงินยูเอ็น ชาวบ้านก็คิดว่าลงหนึ่งพันแล้วจะได้หนึ่งล้าน เขาก็ลงทุน ล่าสุดเรื่องนี้มีผู้เสียหาย 7 หมื่นกว่าคน และหน่วยงานของรัฐก็ไปดำเนินการจับกุมแล้ว หรือบางคนฝากเงินไว้กับสหกรณ์แต่ก็ถูกโกงไปก็มี ดังนั้นผู้เสียหายจึงมีเป็นล้านคน ทุกหน่วยงานควรให้ความสำคัญกับเรื่องนี้
ดังนั้นสิ่งที่ผมทำสำเร็จแล้วคือ การเรียกร้องให้ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) รับเรื่องนี้มาเป็นวาระแห่งชาติ ให้ผู้ว่าราชการจังหวัดแต่ละจังหวัดดำเนินการเรื่องนี้อย่างจริงจัง
ที่ผมทำทั้งหมดผมทำในภาคประชาสังคมจิตอาสา ผมยังมองไปถึงการให้องค์ความรู้แก่ประชาชน โดยใช้ทุนทรัพย์ส่วนตัวในการให้ความรู้ เพราะการให้ความรู้เป็นสิ่งป้องกันต้นเหตุได้ดีที่สุด ผมได้ขอความร่วมมือกับผู้ว่าราชการจังหวัดสิบกว่าจังหวัดทั่วประเทศ โดยเชิญกำนันผู้ใหญ่บ้านมาเป็นผู้รับฟังเพื่อให้รับรู้ถึงรูปแบบวิธีการปัญหาแชร์ลูกโซ่ เพราะกำนันผู้ใหญ่บ้านเป็นผู้นำ ถ้ากำนัน 1 คน ตกเป็นเหยื่อเพียงคนเดียว ก็จะตกเป็นเหยื่อทั้งตำบล และถ้าผู้ใหญ่บ้านตกเป็นเหยื่อเพียง 1 คน ชาวบ้านก็ตกเป็นเหยื่อทั้งหมู่บ้าน โดยเชิญหน่วยงานราชการทุกหน่วยงานเข้ามาบูรณาการร่วมกันตามหลักโครงการประชารัฐ ผมเชิญวิทยากรจากทุกหน่วยงานมาร่วมกันที่ศาลากลางจังหวัด แล้วมาให้องค์ความรู้แก่กำนัน ข้าราชการทุกภาคส่วน ซึ่งนี้สะท้อนให้เห็นว่าผมทำมาตลอด และไม่ได้เพิ่งเริ่มทำ แต่ผมทำในฐานะประชาชนคนไทยคนหนึ่งที่รักแผ่นดินถิ่นเกิด วันนี้ผมถึงเสียสละที่จะมาเป็นนักการเมือง เป็นกระบอกเสียงให้แก่พี่น้องประชาชนในการแก้กฎหมายคุ้มครองให้คนไทยทั้ง 70 ล้านคน ต้องไม่โดนโกง คนไทยคนไหนโดนโกงแล้วจะต้องได้รับเงินคืน เพราะไม่งั้นประเทศจะก้าวไปข้างหน้าไม่ได้และจะมีแต่คนถูกโกง นั่นคือสิ่งที่ผมขออาสามาทำหน้าที่ตรงนี้ เพราะผมเข้าใจปัญหานี้ดีและจะต้องปกป้องคนไทยไม่ให้ถูกโกงเศรษฐกิจของประเทศชาติต้องมั่นคง คนไทยต้องรวมใจกันเป็นหนึ่งเดียว โดยมี 3 สถาบันหลักของชาติเป็นที่ยึดเหนี่ยวให้แก่คนไทยทั้งชาติ ผมไม่ใช่คนยิ่งใหญ่อะไร ผมเป็นเพียงคนไทยตัวเล็กๆ คนหนึ่งที่รักชาติรักแผ่นดิน วันนี้ถึงเวลาที่คนไทยทุกคนต้องมาร่วมช่วยกันแก้ปัญหานี้