บ้านดง ลุงโฮ และสหายนำลาว | คมชัดลึก

           เชื่อว่ายังมีคนไทยอีกจำนวนไม่น้อยที่มิทราบว่า “บ้านดง” คือจุดแรกในสยามที่ โฮจิมินห์ หรือ “ลุงโฮ” เดินทางเข้ามาเริ่มต้นการวางแผนกอบกู้เอกราชคืนจากประเทศฝรั่งเศส

           บ้านดง อยู่ที่ไหน? คำตอบคือ บ้านดงเป็นชุมชนเก่าแก่ ตั้งอยู่ที่ถนนพิจิตร-สากเหล็ก ต.ป่ามะคาบ อ.เมืองพิจิตร

           ปัจจุบัน ชุมชนแห่งนี้ มี “ศูนย์มิตรภาพไทย-เวียดนาม บ้านดง” เป็นศูนย์การเรียนรู้ประวิติศาสตร์ความสัมพันธ์ระหว่างไทย-เวียดนาม ซึ่งมีพิธีเปิดอย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2557

           ในหน้าประวัติศาสตร์ ได้บันทึกไว้ว่า ราวปี 2471-2488 เวียดนามในยุคนั้นตกเป็นเมืองขึ้นของฝรั่งเศส “เหงียนอายกว็อก” หรือ “โฮจิมินห์” ได้รวบรวมชาวเวียดนามให้มาร่วมกันสร้างขบวนการปลดปล่อยประชาชาติเวียดนาม

           ปี 2473 “ลุงโฮ” เดินทางจากท่าเรือเจนัว อิตาลี มาขึ้นบกที่สิงคโปร์ แล้วเดินทางสู่บางกอก กรุงสยาม โดยเรือโกลา จุดแรกเมื่อขึ้นบก ได้ตรงไปที่วัดโลกานุเคราะห์ ซึ่งเป็นวัดญวณ จากนั้นก็เดินทางขึ้นเหนือมายังบ้านดง ต.ป่ามะคาบ อ.เมืองพิจิตร ที่มีชาวเวียดนามอาศัยทำมาหากินอยู่หลายครอบครัว และลุงโฮได้อาศัยอยู่ที่บ้านดง อยู่ระยะเวลาหนึ่ง

           ปีเดียวกันนั้น โฮจิมินห์ได้เป็นตัวแทนในการประสานกลุ่มคอมมิวนิสต์จีน และคอมมิวนิสต์เวียดนามในสยาม จัดตั้งพรรคคอมมิวนิสต์ เพื่อทำการปฏิวัติประเทศสยามโดยตรงขึ้น เรียกว่า พรรคคอมมิวนิสต์สยาม ที่โรงเรียนตุ้นกี่ หัวลำโพง

           การเคลื่อนไหวของพรรคคอมมิวนิสต์สยามในเวลานั้น ยังคงอยู่ในขอบเขตที่จำกัด และถูกเพ่งเล็งอย่างมากจากรัฐบาลสยาม และนับตั้งแต่ก่อตั้งมา ก็ถูกรัฐบาลสมัยโน้นปราบปรามอย่างได้ผลมาโดยตลอด

           หลังจากนั้น พรรคคอมมิวนิสต์สยามก็ล่มสลาย เมื่อคณะกรรมการกลางพรรคชาวเวียดนาม ถูกจับกุมคุมขัง ส่วน “ลุงโฮ” เดินทางกลับเวียดนาม

           ที่บ้านดง ครอบครัวชาวเวียดนาม ได้ขอลูกชายชาวนาบ้านดงที่ยากจน มาเลี้ยงเป็นลูกบุญธรรม

           นี่คือจุดกำเนิดของ “สะหมาน วิยะเกด” อดีตกรมการเมืองพรรคประชาชนปฏิวัติลาว และอดีตประธานสภาประชาชน 3 สมัย

           เมื่อครอบครัวชาวเวียดนาม นำลูกบุญธรรมข้ามโขงไปลาว ก็ได้เข้าร่วมการปฏิวัติกู้ชาติลาว

           ปี 2488 หนุ่มน้อยวัย 18 ปี จากบ้านดง เมืองพิจิตร ได้เข้าร่วมกองทหารแนวลาวอิสระ ที่เชียงขวาง และได้นามจัดตั้งว่า “สหายสะหมาน”

           จากวันนั้นเป็นต้นมา สหายสะหมาน ได้ทำการสู้รบอย่างกล้าหาญและเติบโตทางการจัดตั้ง จนได้เป็นหัวหน้ากองการเมือง กองทัพปลดปล่อยประชาชนลาว เมื่อปี 2518

           ปี 2519 สหายสะหมาน เป็นรองรัฐมนตรีป้องกันประเทศ และได้เข้ามาเป็นกรรมการกลางพรรค

           ปี 2531 ที่ประชุมสมัชชาพรรค ได้เลือกสหายสะหมานเป็นกรมการเมืองประจำศูนย์กลางพรรค และเป็นประธานสภาแห่งชาติ 3 สมัย

           ปี 2547 เป็นหัวหน้าโฆษณาอบรม ศูนย์กลางพรรค และปี 2554 ได้ลาออกจากตำแหน่งภายในพรรคออกมากินบำนาญ

           สหายสะหมาน เคยปรารภกับคนใกล้ชิดว่า เมื่อได้พักกินบำนาญ ก็มีความปรารถนาที่จะมาเยี่ยมบ้านเกิดคือ บ้านดง เมืองพิจิตร

           จริงๆ แล้ว บ้านดงในตำนานปีกซ้าย ยังมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับการปฏิวัติไทย เมื่อชาวเวียดนามครอบครัวหนึ่งให้กำเนิดบุตรชายชื่อ “ธง แจ่มศรี”

           เมื่อโตขึ้น “ธง” ได้เข้าร่วมการเคลื่อนไหวปฏิวัติกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) ผ่านการถูกจับกุมเข้าไปอยู่ในคุกลาดยาวอยู่หลายปี และการประชุมสมัชชา พคท. ปี 2525 คณะกรรมการกลางพรรค ได้เลือก “ธง” เป็นเลขาธิการพรรค

           ในวันที่ “ธง” เป็นสหายนำพรรคไทย “สะหมาน” ก็เป็นสหายนำพรรคลาว แต่ทั้งคู่กลับไม่สนิทชิดเชื้อกัน เนื่องจากคณะกรมการเมือง พคท.ถูกครอบงำด้วยอิทธิพลพรรคจีน

           ปี 2519 พรรคลาวและพรรคเวียดนาม ยื่นข้อเสนอ “ปลดปล่อยภาคอีสาน” แต่ พคท.ที่เดินตามคำชี้แนะของจีนได้ตอบปฏิเสธ จนนำมาสู่ความขัดแย้งระหว่างพรรคไทยกับพรรคลาว ถึงขั้นจะรบราฆ่าฟันกัน

           ปี 2525 พคท.ล่มสลาย ทางพรรคลาวพยายามรวบรวม “นักปฏิวัติไทย” ที่แตกทัพจาก พคท. สร้าง “ขบวนการปฏิวัติไทยใหม่” ขึ้นมาแทนที่ แต่ก็ไม่สำเร็จ

           วันที่ 22 กรกฎาคม 2559 ศูนย์กลางพรรคลาว ได้แจ้งข่าวการมรณกรรมของสหาย พล.ท.สะหมาน วิยะเกด ด้วยความรักและอาลัยยิ่ง

           น่าเสียดายที่ “สหายสะหมาน” ไม่ได้มีโอกาสกลับมาเยี่ยมปิตุภูมิ “บ้านดง” ถิ่นกำเนิดลูกชาวนาไทย แต่ไปเป็น “สหายนำ” อยู่ในเมืองลาว