
มหากาพย์รถไฟสายอาเซียน
มหากาพย์รถไฟสายอาเซียน : มนุษย์สองหน้า โดยแคน สาริกา
ผมชอบคำว่า “รางเปลี่ยนโลก” เพราะการพัฒนาเส้นทางรถไฟสายสิงคโปร์-คุนหมิง มิได้มีความหมายแค่การเชื่อมโยง 7 ชาติในอาเซียนกับจีน หากแต่ยังเป็นจุดเริ่มของการเปลี่ยนขั้วอำนาจของโลก
ทางรถไฟสายสิงคโปร์-คุนหมิง ความยาว 7,000 กิโลเมตร เป็นทางรถไฟสายเดียวของอาเซียนที่กำหนดให้ทุกประเทศที่เกี่ยวข้องบนภาคพื้นทวีปของอาเซียน ต้องเร่งสร้างทางรถไฟสายสำคัญนี้ให้เชื่อมโยงกันจนเสร็จสมบูรณ์
เฉพาะเมืองไทยยุค คสช.ครองเมือง มีความชัดเจนว่า โครงการรถไฟไทย-จีนนั้น เป็นรถไฟรางคู่ รองรับรถไฟความเร็วปานกลาง 160-180 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ระยะทาง 873 กิโลเมตร แบ่งก่อสร้างเป็น 4 ช่วง คือ กรุงเทพฯ-แก่งคอย 133 กิโลเมตร, แก่งคอย-มาบตาพุด 246.5 กิโลเมตร, แก่งคอย-นครราชสีมา 138.5 กิโลเมตร และนครราชสีมา-หนองคาย 355 กิโลเมตร จะใช้เวลาสร้าง 3 ปีครึ่ง จะเริ่มสร้างช่วงกรุงเทพฯ-แก่งคอย-นครราชสีมา ภายในเดือนธันวาคม 2558
ส่วนการลงทุน เป็นการร่วมลงทุนของรัฐบาลทั้งสองฝ่าย ด้วยการจัดตั้งบริษัทร่วมทุนในลักษณะ SPV (Special Purpose Vehicle) ฝ่ายไทยถือหุ้น 60% ฝ่ายจีนถือหุ้น 40% โดยงานก่อสร้างจะใช้สัญญาก่อสร้างแบบ EPC (Engineering Procurement Construction) ฝ่ายจีนรับผิดชอบด้านการสำรวจออกแบบก่อสร้าง ฝ่ายไทยเป็นผู้ดำเนินการตรวจสอบแบบ ราคาก่อสร้าง และความเหมาะสมของราคา ก่อนจะลงนามสัญญางานก่อสร้างทั้งหมด
ทางรถไฟรางคู่กรุงเทพฯ-หนองคาย จะเป็นส่วนหนึ่งของทางรถไฟสายอาเซียน และรับช่วงต่อมาจากทางรถไฟสายคุนหมิง-นครหลวงเวียงจันทน์
5 ปีที่แล้ว มีข่าวครึกโครมเกี่ยวกับโครงการรถไฟความเร็วสูงลาว-จีน สายคุนหมิงถึงนครหลวงเวียงจันทน์ แต่สุดท้ายโครงการดังกล่าวก็ยังไม่ได้ลงก่อสร้างเสียที จวบจนรัฐบาลจีนบรรลุข้อตกลงรัฐบาลไทย ในการสร้างทางรถไฟสายหนองคาย-กรุงเทพฯ จึงมีความคืบหน้าแบบยาวๆ จากฝั่งซ้าย
เมื่อวันที่ 23 กันยายน ที่ผ่านมา ดร.บุนจัน สินทะวง รัฐมนตรีโยธาธิการและขนส่ง ได้รายงานโครงการสร้างทางรถไฟลาว-จีน ต่อที่ประชุมคณะรัฐมนตรีแบบเปิดกว้าง ประจำปี 2558 ว่า โครงการดังกล่าวคาดว่าเริ่มลงมือก่อสร้างในเดือนพฤศจิกายนนี้ ซึ่งจะใช้เวลาก่อสร้าง 4-5 ปี มูลค่าการลงทุน 6.8 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ
รูปแบบการลงทุน รัฐบาลลาวกับรัฐบาลจีนควักเงินลงทุน 40% อีก 60% ที่เหลือรัฐวิสาหกิจลาวกับรัฐวิสาหกิจจีนจะร่วมลงทุน โดยการกู้เงินจากธนาคารหรือสถาบันการเงินชั้นนำ เฉพาะในส่วน 40% ได้แบ่งเป็น 30% กับ 70% หมายความว่า รัฐบาลลาวรับผิดชอบ 30% คิดเป็นเงิน 840 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
กระทรวงการเงิน สปป.ลาว ประเมินแล้วว่า มีความสามารถพอที่จะลงทุนได้ปีละ 50 ล้านดอลลาร์สหรัฐ รวม 5 ปี จำนวน 250 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ส่วนที่เหลือ 590 ล้านดอลลาร์สหรัฐ รัฐบาลลาวได้เสนอขอกู้ดอกเบี้ยต่ำจากรัฐบาลจีน โดยสองฝ่ายได้ข้อตกลงร่วมกันแล้ว
โครงการทางรถไฟสายคุนหมิง-นครหลวงเวียงจันทน์ ระยะทาง 417 กิโลเมตร จะมีการก่อสร้างอุโมงค์ 76 แห่ง และสร้างสะพาน 154 แห่ง
ดร.บุนจัน สินทะวง รัฐมนตรีโยธิการฯ ย้ำว่า ในการออกแบบรางมีความกว้าง 1.435 เมตร เป็นเส้นทางรถไฟรางเดี่ยว ที่นำมาใช้ควบคู่กัน ซึ่งพูดง่ายๆ ก็คือ รางคู่นั้น โดยรางหนึ่งใช้ในการขนส่ง รองรับรถไฟความเร็ว 160 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ส่วนการขนส่งสินค้า รองรับรถไฟความเร็ว 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
ตลอดเส้นทางมีสถานีรถไฟ 31 แห่ง ในนั้น มีสถานีใหญ่ 5 แห่งคือ สถานีบ้านนาเตย, สถานีเมืองไซ, สถานีหลวงพระบาง, สถานีวังเวียง และสถานีนครหลวงเวียงจันทน์
สาเหตุความล่าช้าของโครงการทางรถไฟในลาว ส่วนหนึ่งก็มาจากทางการจีน รอความชัดเจนของโครงการรถไฟในไทย เมื่ออำนาจทางการเมืองเปลี่ยน คสช.เข้ามาปกครองประเทศ จึงทำให้มีการเจรจากับรัฐบาลจีน เพื่อสร้างรถไฟรางคู่ ที่เชื่อมต่อกับทางรถไฟสายคุนหมิง-เวียงจันทน์
ทางรถไฟสายอาเซียนได้ปักธงเสียที เมื่อลาวเจรจาเรื่องเงินกู้มังกรจีนจบแล้ว เหลือแต่ไทยที่ยังต่อรองดอกเบี้ยเงินกู้อยู่ คาดว่าอีกไม่นาน ความฝันของมังกรแผ่นดินใหญ่จะเป็นจริง



