เอกลักษณ์ไทยที่ต้องเปลี่ยนตามโลก | คมชัดลึก

 

                            การพยายามฟื้นฟูความเป็นไทยที่กำลังดำเนินอยู่นี้เป็นการแสวงประโยชน์จากกระแสชาตินิยมเข้มข้นที่ปลุกคนบางส่วนของสังคมได้ แม้ว่าในทางปฏิบัติจะค่อนข้างทำยาก เพราะสังคมไทยเกาะติดเทรนด์ตะวันตกมาตลอด ทั้งยัง "ทำตามใจคือไทยแท้" แต่ก็พอมอเห็นรางๆ ถึงประโยชน์ของ "การกลับคืนสู่วิถีแห่งไทย" อย่างไรก็ตาม มีหลายเรื่องที่ล้าสมัยจริงๆ เช่น เรื่องของการเคารพผู้ใหญ่แบบไม่ลืมหูลืมตา ประเพณีบางอย่างที่ขัดต่อสิทธิการมีชีวิต และการเห็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนอย่างเชื้อชาติ ศาสนาเป็นเรื่องตลก

 

                            คนไทยมีคติให้นับถือผู้อาวุโสเอาไว้ก่อน และเมื่อเห็นผู้มีบุญหนักใหญ่หรือร่ำรวยก็ระย่อให้ครึ่งหนึ่ง เพราะมีปมว่าตนเองไม่มีประสบการณ์หรือทรัพย์สินเท่า ระบบต่างๆ จึงวางไว้แบบไม่ให้คนเท่าเทียมกัน ต่างกับต่างชาติที่พัฒนาแล้วที่เห็นว่าทุกคนแม้จะไม่ประสบความสำเร็จในชีวิตเท่ากันแต่ต้องมีสิทธิและความคิดแตกต่างกันได้ ผู้อาวุโสไม่มีสิทธิมาล้ำเส้นหรือขอเพื่อประโยชน์ของตนก่อน ยกเว้นด้านสุขภาพ ในยุคนี้เรายังอาจคงเอกลักษณ์ด้านการทักทายหรือใช้ศัพท์ให้เกียรติได้ แต่การคัดค้านหรือปฏิบัติแย้งต้องเป็นเรื่องกระทำได้โดยไม่ถูกเล่นงานหรือรังเกียจจากผู้ใหญ่ ค่านิยม ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ใหญ่ผู้น้อยสมควรมีการทบทวน เชื่อว่าการพ้นกรอบของการกลัวผู้ใหญ่จนเกินไปจะเป็นคุณต่อประเทศอย่างมหาศาล ผู้ใหญ่ผิดก็กล้าเตือน ความรู้ความสามารถของผู้น้อยในบางเรื่องที่เหนือกว่า สร้างสรรค์กว่าก็จะถูกผลักดันมากขึ้น

 

                            การรื้อฟื้นหรือคงคุณค่าเอกลักษณ์ไทยนั้นรวมไปถึงประเพณีการละเล่นต่างๆ ด้วย ขณะที่คำหยาบโลนสองแง่สองง่ามของลำตัด เพลงฉ่อย หรือโปงลางประยุกต์ ยังเป็นที่ถกเถียงตามแต่ระดับจริยธรรมคนประสบ แต่การบังคับให้วัวมาชนกันหรือตีไก่กัดปลานั้นน่าจะเป็นการทารุณสัตว์อย่างชัดแจ้ง ถึงแม้ว่าประเพณีเหล่านี้อยู่คู่บ้านเมืองมาแต่โบราณและทำรายได้ให้แก่ผู้เลี้ยงผู้เล่นมิใช่น้อย แต่ในโลกยุคนี้ที่การปฏิบัติต่อสัตว์โดยเสี่ยงอันตรายเป็นเรื่องไม่อาจยอมรับได้ เช่นเดียวกับศีลข้อหนึ่งของพุทธศาสนา เราจึงควรมีการทบทวนประเพณีที่ขัดต่อสิทธิสัตว์เช่นนี้ เหมือนกระทิงของสเปน

 

                            คนไทยเรามักไม่ค่อยใส่ใจนักเรื่องของการเหยียดเชื้อชาติศาสนาและสีผิว  เพราะไม่คิดว่าเป็นเรื่องใหญ่ จึงมีหลายครั้งที่ผิดเซ้นส์กับชาติที่มีปมในเรื่องนี้จนเกิดปัญหา หลายครั้งที่ไทยเล่าเรื่องตลกเกี่ยวกับลาวโดยที่เขาไม่ขำด้วย หรือดูถูกคนต่างศาสนารุนแรง แม้แต่แฟนซีเป็นพวกนาซีก็เคย เรื่องที่กระเทือนจิตใจคนต่างวัฒนธรรมต้องพึงระวังให้มากขึ้น เพราะกระทบต่อการยอมรับในเวทีระหว่างประเทศได้ คนไทยมักเชื่อฝรั่ง จีนหรือญี่ปุ่น เป็นพวกฉลาด รวย สวย อาจจะมากกว่าตนเอง บางครั้งการปฏิบัติต่อคนเหล่านี้จึงเกินเลยไปจนเสียเปรียบ ในทางกลับกัน กลับเหยียดคนดำคนแขกอย่างไม่มีเหตุผล ทั้งนี้การอบรมการทำความเข้าใจถึงวัฒนธรรมผู้อื่น รณรงค์ให้มองคนในลักษณะเท่าเทียมกัน ตลอดจนมีภาคปฏิบัติที่เหมาะสมจะเป็นประโยชน์แก่ไทยระยะยาว  

 

 

 

 

 

 

-------------------------

 

(มุมมองยุทธศาสตร์ : เอกลักษณ์ไทยที่ต้องเปลี่ยนตามโลก : โดย...เรือรบ เมืองมั่น www.facebook.com/ruarob.muangman)