'เยฟเกนี พริโกซิน' เขาคือใคร? ถล่มยูเครน แต่ทำไมปลายกระบอกหันมารัสเซีย

"พริโกซิน" ผู้นำกลุ่มนักรบรับจ้างติดอาวุธหนัก  25,000 นาย ที่เรียกตัวเองว่า "แวกเนอร์" บุกยึดเมืองมอสโก เมื่อวันที่ 24 มิ.ย. 2566 หลังจาก  "พริโกซิน" ได้รับข่าวว่า รัฐบาลรัสเซียประกาศล่าตัวเขา (พริโกซิน) มารับโทษอาญาข้อหา "ก่อกบฏติดอาวุธ" มีโทษสูงสุดคือจำคุก 20 ปี 

ไม่ทันข้ามวันรัฐบาล "รัสเซีย" ออกมาบอกว่า เป็นข่าวปลอมยั่วยุให้เกิดความแตกแยก และประกาศถอนข้อหา "พริโกซิน" พร้อมเปิดทางให้ "แวกเนอร์" ย้ายไปเบลารุส  

"พริโกซิน" ผู้ก่อตั้ง "แวกเนอร์" ก่อนจะเข้ามามีบทบาทในรัสเซีย เขาเริ่มต้นจากขายฮอทด็อก และเป็นเจ้าของภัตตาคารและทำธุรกิจจัดเลี้ยง โดยได้รับสัญญาว่าจ้างให้จัดหาอาหารให้แก่รัฐบาลรัสเซีย จนทำให้เขาได้รับสมญานามว่าเป็น "พ่อครัวของปูติน"

"พริโกซิน" ค่อยๆ สะสมอำนาจโดยอาศัยความสนิทสนมกับผู้นำรัสเซีย และก้าวเข้าสู่วงการการเมืองรัสเซีย มีข้อมูลที่เชื่อมโยงว่า เขาคือผู้อยู่เบื้องหลังการก่อตั้งกลุ่มวากเนอร์ และหลังจากปฏิเสธมาหลายปี สุดท้าย "พริโกซิน" ก็ยอมรับเมื่อช่วงปลายปี 2565 ว่าเขาเป็นผู้ก่อตั้งกลุ่ม "แวกเนอร์" เพื่อสนับสนุนกองกำลัง "รัสเซีย" ในสงครามในภูมิภาคดอนบาสตั้งแต่ปี 2557

ความสัมพันธ์ระหว่าง "พริโกซิน" กับกองทัพรัสเซียตึงเครียดอย่างหนักตลอดหลายเดือนที่ผ่านมา จากการที่เขาออกมาวิพากษ์วิจารณ์ผู้นำระดับสูงของกองทัพรัสเซียซ้ำแล้วซ้ำเล่า โดยอ้างว่า กระทรวงกลาโหมไม่ยอมจัดหาและสนับสนุนอาวุธยุทโธปกรณ์ให้แก่ทางกลุ่มแวกเนอร์ในการสู้รบกับยูเครน

ผ่านไปถึงจุดหนึ่ง เขากล่าวหา "พล.อ.เซอร์เก ชอยกู" (Sergei Shoigu) รัฐมนตรีกลาโหมรัสเซีย และ "พล.อ.วาเลอรี เกราซิมอฟ" (Valery Gerasimov) ประธานคณะเสนาธิการทหารร่วมรัสเซียว่า "ไร้ความสามารถในการควบคุมกองทัพ"

"แวกเนอร์" คือ บริษัททหารเอกชน ที่มี "พริโกซิน" เป็นผู้ก่อตั้ง เพื่อสนับสนุนกอทัพรัสเซียในสงครามภูมิภาคดอนบาส ปฏิบัติการแบ่งแยกดินแดนในภาคตะวันออกของยูเครน ในปี 2557 นับแต่นั้นเป็นต้นมา "แวกเนอร์" ก็เป็นที่รู้จักและได้รับความไว้วางใจจากรัสเซีย รวมถึงองค์กรอาชญากรรมอื่นๆ จนสามารถขยายครอบคลุมอิทธิพลไปได้หลายภูมิภาคในแอฟริกา และตะวันออกกลาง

ช่วงที่ "แวกเนอร์" ยังเป็นองค์กรลับ และปฏิบัติการในแอฟริกาและตะวันออกกลางเป็นส่วนใหญ่ ด้วยกองกำลังเพียง 5,000 นาย ที่ส่วนใหญ่เป็นทหารผ่านศึกและอดีตหน่วยรบพิเศษของรัสเซีย ต่อมานักรบรับจ้างกลุ่มนี้ก็เติบโตอย่างก้าวกระโดด และต่อสู้เคียงบ่าเคียงไหล่กับกองทัพรัสเซียในยูเครน

กระทรวงกลาโหมของสหราชอาณาจักรเคยระบุว่า "แวกเนอร์" อาจมีกองกำลังนักรบรับจ้างมากถึง 50,000 นายในยูเครน

หลังจากที่ "วลาดีมีร์ วลาดีมีโรวิช ปูติน" ประธานาธิบดีรัสเซีย ไม่ประสบความสำเร็จในการเรียกกำลังพลจากพลเรือนชาวรัสเซียให้เข้าร่วมปฏิบัติการยึดครองดินแดนยูเครนเมื่อต้นปี 2565 ปูตินจึงหันไปใช้บริการกลุ่ม "แวกเนอร์" โดยให้อำนาจ "พริโกซิน" เข้าออกเรือนจำเพื่อคัดเลือกนักโทษไปรบที่ยูเครน แลกกับอิสรภาพหลังสงคราม 

ภาพ : Reuters, BBC