'ใบบัวบก' ผักพื้้นบ้านของไทย ช่วยลดภาวะ 'อัลไซเมอร์'

วันที่ 21 กันยายน ของทุกปี เป็นวันอัลไซเมอร์โลก หรือ World Alzheimer's Day โรคอัลไซเมอร์ เป็นโรคที่พบมาก  ในผู้สูงอายุ และจากข้อมูลสถิติผู้สูงอายุ ปี 2565 ของกรมกิจการผู้สูงอายุ พบว่าประเทศไทยมีผู้สูงอายุจำนวนมากเกือบ 20% ของประชากรทั้งหมด

 

ในทางการแพทย์แผนไทยมีการป้องกันและดูแลเพื่อลดภาวะที่อาจเกิดสมองเสื่อมโดยใช้สมุนไพร เช่นใบบัวบก พรมมิ ซึ่งมีรายงานการวิจัยออกมาสู่ตลาด และพืชสมุนไพรเหล่านี้นอกจากหาง่าย เพาะปลูกได้ง่าย ยังมีศักยภาพ        ทางการตลาดที่สามารถนำมาศึกษาวิจัย และพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่สร้างรายได้ด้วย

ภาวะสมองเสื่อมจากโรคอัลไซเมอร์ เป็นปัญหาต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน และการเข้าสังคม   ซึ่งการเกิดโรคนี้มาจากปัจจัยหลายอย่าง เช่น โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง รวมถึงปัจจัยด้านพันธุกรรม

 

อาการเบื้องต้นที่ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักแสดงออกมา เช่น หลงลืม ถามคำถามเดิมซ้ำๆ การรับรู้คลาดเคลื่อน ความจำแย่ลง เริ่มคิดอะไรซับซ้อนไม่ได้ มีความวิตกกังวลมากขึ้น ตื่นตกใจง่าย และ อาจมีอารมณ์เปลี่ยนแปลงได้ ปัจจุบันถึงแม้ว่ายังไม่มีวิธีการที่จะรักษาให้หายขาดได้แต่ก็มีวิธีที่สามารถชะลอการเสื่อมของสมองได้ ด้วยการใช้สมุนไพรในการดูแลและป้องกันการเกิดโรคอัลไซเมอร์ ได้แก่ ใบบัวบก และ พรมมิ   

            

ใบบัวบก หรือ ผักหนอก ตามตำราการแพทย์แผนไทยที่มีสรรพคุณรู้จักทั่วไป ส่วนใหญ่จะใช้แก้ร้อนใน กระหายน้ำ         แก้อาการอ่อนเพลีย และแก้ช้ำใน แต่ก็มีรายงานการศึกษาวิจัยในส่วนของ สารสกัดบัวบกที่สามารถเพิ่มความจำและทำให้     ผ่อนคลายได้

 

ดังนั้นจึงมีการแนะนำและส่งเสริมให้รับประทานบัวบก เพื่อบำรุงร่างกายและเสริมประโยชน์ทางด้านสุขภาพ     ด้วยการรับประทานเป็นอาหาร เช่น การทำเมนูยำใบบัวบก หรือการนำใบบัวบกเป็นผักเคียงเมนูน้ำพริก น้ำใบบัวบก นอกจากนี้บัวบก ยังถูกนำไปผลิตเป็นยา และ ผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ

 

โดยในบัญชียาแห่งชาติด้านสมุนไพร ยาบัวบกจะถูกบรรจุ และ มีสรรพคุณในการใช้เพื่อแก้ไข้ แก้ร้อนใน การใช้ยาบัวบกไม่ควรรับประทานติดต่อกันเป็นเวลานาน ส่วนยาครีมบัวบกใช้สำหรับสมานแผลนอกจากบัวบกแล้ว สมุนไพรพรมมิ หรือ ผักมิ เป็นสมุนไพรที่มีสามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพความจำ และการเรียนรู้ ช่วยปกป้องเซลล์สมอง มีฤทธิ์ต้านความจำเสื่อม 

 

ทางการแพทย์อายุรเวทของอินเดีย ใช้เป็นสมุนไพรช่วยเพิ่มความจำ
บำรุงสมอง ในด้านผลิตภัณฑ์ ยาพรมมิ เป็นส่วนประกอบของยาเขียวประทานพิษ ซึ่งเป็นหนึ่งในยาตำรับของตำราคัมภีร์แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ ใช้สำหรับลดไข้ แต่มีข้อแนะนำเพื่อความปลอดภัย 

 

สำหรับผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัว ควรจะควบคุมให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ และ      หมั่นตรวจสุขภาพเป็นประจำ ดูแลจิตใจให้เบิกบาน ไม่ซึมเศร้า หรือ วิตกกังวล ทำจิตใจให้สดชื่นแจ่มใส และควรหลีกเลี่ยง   ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคอัลไซเมอร์ คือ ควรงดสูบบุหรี่ งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และที่สำคัญต้องควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ ในเกณฑ์ปกติ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ดื่มน้ำมากๆ พักผ่อนให้เพียงพอ

 

หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการแพทย์แผนไทย หรือการใช้ยาสมุนไพร สามารถขอคำปรึกษาจากแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขของรัฐทั่วประเทศ หรือติดต่อโดยตรงที่ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก หมายเลขโทรศัพท์ 0 2149 5678 หรือ ไลน์แอดกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก line @DTAM