'รัฐสวัสดิการ' สวัสดิการที่ดี ที่ควรมีถ้วนหน้าแบบไม่ต้องพิสูจน์ตัวตน

"รัฐสวัสดิการ" ระบบสวัสดิการดี ๆ ที่คนทั้งโลกดิ้นรน ต่อสู้ เรียกร้อง เพื่อให้ได้มาซึ่งชีวิตดีๆ ที่ลงตัว คำว่า "รัฐสวัสดิการ" ไม่ใช่เรื่องใหม่ในสังคมโลก และสังคมไทย เพราะทุกประเทศมีการจัดสวัสดิการให้แก่คนในประเทศของตนเองอยู่แล้ว แต่คุณภาพจะดีมากน้อยแค่ไหน ก็ขึ้นอยู่กับนโยบายของรัฐบาลประเทศนั้นๆ  

 

 

ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า "รัฐสวัสดิการ" เกี่ยวข้องกับชีวิตเราตั้งแต่เกิดจนตาย และเป็นเรื่องใกล้ตัวที่คนทุกชนชั้น ทุกเพศทุกวัยควรจะได้รับอย่างเสมอภาค ไม่ควรมีใครมีสิทธิเข้าถึงรัฐสวัสดิการน้อยกว่า หรือมากกว่าใครทั้งสิ้น และทุกครั้งที่มีการเปลี่ยนผ่านทางการเมือง นโยบายรัฐสวัสดิการจะกลายมาเป็นนโยบายในการเรียกคะแนนเสียงเป็นอันดับต้นๆ และมักจะได้ผลเสมอ ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าคนไทยก็มีควาต้องการเข้ารัฐสวัสดิการที่ดีแบบไม่ต้องพิสูจน์ว่าฉันเป็นใครเช่นกัน

โดย รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี อาจารย์ประจำวิทยาลัยสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ฉายภาพความเป็นประเทศแห่ง "รัฐสวัสดิการ" ของประเทศไทยให้ชัดยิ่งขึ้น  ผ่าน คมชัดลึก ไว้ดังนี้ 

 

• "รัฐสวัสดิการ" คืออะไร อะไรบ้างต้องเป็นรัฐสวัสดิการ  

รัฐสวัสดิการคือเรื่องที่จะต้องให้ความสำคัญเป็นอันดับ 1 ของประเทศสมมติว่ามีเงินอยู่ 100 บาท จะต้องนำมาสร้างระบบรัฐสวัสดิการประมาณ 80-90 บาท  และรัฐสวัสดิการยังเป็นเรื่องที่ประชาชนทุกเพศ ทุกงวัย ตั้งแต่เกิดจนตายเข้าถึง และมีสิทธิอย่างเท่าเทียมกันโดยไม่มีการแบ่งชนชั้น อาชีพ  ซึ่งในแต่ละช่วงวัยจะต้องได้รับการดูแลจากรัฐอย่างเหมาะสม เป็นสิทธิถ้วนหน้าที่ทุกคนไม่ต้องพิสูจน์ความจน ทุกคนจะต้องได้รับการบริการในมาตรฐานเดียวกันทั้งหมด เพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมลง 

 

 

สิทธิที่จัดว่าเป็น "รัฐสวัสดิการ" ได้แก่  ค่าแรงและค่าครองชีพ สวัสดิการด้านผู้สูงอายุ  สวัสดิการด้านการศึกษา ระบบขนส่งสาธารณะ สวัสดิการด้านการรักษาพยาบาล เจ็บป่วยรักษาฟรี  เงินบำนาญหลังเกษียณ ฯลฯ  
 

• ความจำเป็นของ "รัฐสวัสดิการ" กับความเป็นอยู่ของประชาชน

ผมเห็นว่ามีความจำเป็นอย่างยิ่งที่รัฐจะต้องจัดรัฐสวัสดิการให้ดี เพื่อความเป็นอยู่ของคนไทยประเทศ เพราะที่ผ่านมาทั่วโลกมีการต่อสู้เพื่อให้เกิดรับบรัฐสวัสดิการที่ดีมาอย่างต่อเนื่อง เพราะ "รัฐสวัสดิการ" มีความสำคัญต่อชีวิต ความเป็นอยู่ ตั้งแต่แรกเกิดไปจนถึงบั้นปลายชีวิต หากทุกประเทศไม่มีรัฐสวัสดิการที่ดีพอผู้คนทุกช่วงวัยจะลำบาก และต้องดิ้นรนต่อสู้ เพื่อให้มีชีวิตที่สุขสบายในบั้นปลายชีวิต ทั้งๆ ความเป็นจริงรัฐจะต้องเข้ามาช่วยเหลือผ่านระบบสวัสดิการ  ที่ผ่านมาคนทั่วโลกมีการต่อสู่เรื่อง "รัฐสวัสดิการ" มาอย่างมหมาย เพราะมีเป้าหมายเพื่อต้องการให้ชีวิตดีขึ้น เด็กๆ มีเงินเรียนหนังสือ  สำหรับประเทศไทยเองรัฐสวัสดิการไม่ใช่เรื่องใหม่แต่เราอาจจะยังไม่ได้เห็นความเบ่งบานมากพอ 

 

 

• ทำไม "รัฐสวัสดิการ" การในประเทศไทยจึงเดินช้า

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ กล่าวว่า เมื่อไหร่ก็ตามที่มีการรัฐประหาร รัฐสวัสดิการจะหายไปทันทีเพราะทุกครั้งที่เกิดการปฏิวัติ รัฐประหาร การพัฒนาระบบรัฐสวัสดิการในประเทศก็จะถอยหลังไปเรื่อยๆ และพัฒนาอย่างล่าช้า เนื่องจากการจัดสรรงบประมาณถูกจัดสรรไปในเรื่องการทหารมากกว่า หากย้อนกลับไปเมื่อ 10 ปีที่แล้ว ประเทศไทยเคยมีระบบรัฐสวัสดิการที่ดีที่คนเข้าถึงได้อย่างถ้วนหน้าได้จริงๆ นั้นคือ โครงการประกันสุขภาพถ้วนหน้า ซึ่งเป็นโครงการที่สะท้อนให้เห็นว่าคนที่มีรายได้ต่ำก็สามารถเข้าถึงระบบการสวัสดิการที่ดีได้เช่นเดี่ยวกัน นอกจากนี้ยังมีโครงการเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ แต่หลังจากนั้นเราแทบจะไม่เห็นรัญสวัสดิการที่คนเข้าถึงได้อย่างทั่วถึงแบบไม่ต้องพิสูจน์ความจนอีกเลย 

 

 

"เหตุผลหลักที่ทำให้รัฐสวัสดิการไม่ก้าวหน้านั้น เป็นเพราะรัฐประหาร และการรัฐประหาร เป็นช่องวางในการสร้างคามเหลื่อมที่หลากหลายมิติ อีกทั้งแนวคิดอนุรักษ์นิยมยังมองว่าเรื่องสวัสดิการเป็นเรื่องของคนจน พิสูจน์ได้จาก 8-9 ปีที่ผ่านมาที่รัฐสวัสดิการของประเทสไทยถอยหลังเรื่อย ๆ การจะได้มาถึงสวัสดิการต่างๆ ต้องรอพิสูจน์ความจนกันก่อน"  

 

 

• "รัฐสวัสดิการ" ของไทยตอนนี้อยู่ระดับไหน 

แม้ว่าประเทศไทยจะมีรัฐสวัสดิการแต่ สวัสดิการก็ยังแย่อยู่ดี หากมีคะแนนเต็ม 10 ตอนนี้ระบบรัฐสวัสดิการของไทยได้แค่ 5 คะแนน เพราะหากเปรียบเทียบกับประเทศทีมีขนาดเศรษฐกิจใกล้เคียงกันอย่างเช่น มาเลเซีย และ ไต้หวัน ประเทศไทยมี รัฐสวัสดิการที่ค่อนข้างแย่กว่ามาก ยกตัวอย่างง่าย ๆ เช่นระบบขนส่งของไต้หวันที่มีราคาถูก เข้าถึงง่าย ทุกคนสามารถใช้บริการได้อย่างเทียม ทั่วถึง ค่าแรงที่มากกว่าไทยราว 3-4 เท่า แต่ในขณะเดียวกันค่าครองชีพเท่ากับบ้านเรา หรือ ในประเทศไทยมาเลเซียที่มีระบบสวัสดิการที่ดีกว่าไทยหลายเท่าตัว  

 

"ระบบรัฐสวัสดิการ ของไทยตอนนี้จัดอยู่ในประเทศ รัฐจัดสรรสวัสดิการให้ประชาชนบางกลุ่มที่รัฐเห็นสมควร คนจะต้องพิสูจน์ความจนว่าจนที่สุดก่อนถึงจะได้รับสวัสดิการ"

 

 

• ความเป็นไปได้ในการสร้าง "รัฐสวัสดิการ" ที่ดีๆ ให้คนไทย 

เรามองเห็นความก้าวหน้าในการขับเคลื่อนระบบรัฐสวัสดิการจากการหาเสียงเลือกตั้งในครั้งนี้มากกว่าที่ผ่านมาก ที่ผ่านมาประเทศไทยมีการระบุงบประเมาณสำหรับการจัดการ แก้ไขปัญหา และเพิ่มสวัสดิการให้แก่ประชาชนมากถึง 3.22 ล้านล้านบาทต่อปี และมีการระบุไว้ชัดเจนว่ามีการจัดสรรงบประมาณเพื่อลดความเหลื่อมล้ำประมาณ 7 แสนล้านบาท แต่คำถามคืองบประมาณเหล่านี้ไม่ได้ถูกนำไปใช้ให้เกิดประสิทธิภาพ และส่งต่อให้ถึงประชาชนอย่างแท้จริง ดังนั้นหากต้องการจะให้เกิดรัฐสวัสดิการที่แท้จริง หลังจากนี้จะต้องมีการติดตาม จับตา การทำงานของหนักการเมืองอย่างใกล้ชิด เพราะที่สุดแล้วหลังจากรับตำแหน่งนักการเมืองก็จะมีความใกล้ชิดกับนายทุน และประชาชนก็จะถูกกดทับต่อไป  ดังนั้นจะต้องมีการจับตาต่อไปว่า นโยบายต่างๆ ที่ขายไว้ในช่วงหาเสียงเลือกตั้งจะถูกผลักดันเข้าสู่สภาจริงๆ หรือไม่ 

 

 

"วันนี้เราเห็นคนรุ่นใหม่ในประเทศไทยลุกขึ้นมาสนใจเรื่องรัฐสวัสดิการมากยิ่งขึ้น เพราะเรื่องนี้เป็นเรื่องที่เกี่ยวจข้องกับความเป็นอยู่ของพวกเขา หากรัฐสวัสดิการไม่ดี หรือไม่เพียงพอจะส่งผลให้คนรุ่นใหม่ใช้ชีวิตอย่างยากลำบากมากขึ้น สังคมไทยจะเกิดความเหลื่อมล้ำมากยิ่งขึ้น ตั้งแต่คน GEN X ไปจนถึง GEN Z จะใช้ชีวิติอย่างยากลำบากมากยิ่งขึ้น"

 

 

• วาทกรรมมี "รัฐสวัสดิการ" แล้วคนในประเทศจะขี้เกียจจริงหรือไม่ 

คนที่พูดว่ามีรัฐสวัสดิการแล้วจะทำให้คนในประเทศขี้เกียจ คนที่กลัวประเทศจะกลายเป็นแบบนี้คนพูดคงจะต้องเป็นคนที่รวยมาก ๆ หรือไม่ก็เป็นราชการเท่านั้น เพราะการมีรัฐสวัสดิการที่ดีไม่ได้ส่งผลให้วินัยของคนในประเทศแย่ลง ไม่ได้หมายความว่าการที่ระบบบริการสาธารณะที่ดีไม่ได้หมายความว่าคนในประเทศจะอยากป่วยเพิ่มมากขึ้น รัฐสวัสดิการฟรีไม่ใช่เงื่อนที่ทำให้คนอยากป่วย และไม่ได้ทำให้คนเกียจค้าน