'ลิซ่า blackpink' แรงบันดาลใจตั้งชื่อดอกไม้ชนิดใหม่ของโลก 'บุหงาลลิษา'

"ผศ.ดร.ธนวัฒน์ เชาวสกู" นักวิจัยสังกัดภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ "มหาวิทยาลัยเชียงใหม่" (มช.) เล่าความสำเร็จหลังจากได้ร่วมกับน.ส.อานิสรา นายอับดุลรอแม บากา นักวิจัยสังกัดกลุ่มวิจัยอิสระ PDiT: Plant Diversity in Thailand และผู้ร่วมวิจัยอีกหลายคน ค้นพบพืชชนิดใหม่ของโลก จากการศึกษาพืชดอกหอมวงศ์กระดังงา (Annonaceae) ในจ.นราธิวาส โดยบูรณาการข้อมูลสัณฐานวิทยาและวิวัฒนาการชาติพันธุ์เชิงโมเลกุลเข้าด้วยกัน ได้ตั้งชื่อไม้ดอกชนิดนี้ว่า "บุหงาลลิษา" 

"บุหงาลลิษา" มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Friesodielsia lalisae Damth., Baka & Chaowasku โดยตั้งชื่อเป็นเกียรติแก่ "ลลิษา มโนบาล" หรือ "ลิซ่า blackpink" ศิลปินชื่อดังชาวไทยวง Blackpink ซึ่งความมุ่งมั่นของลิซ่าเป็นแรงบันดาลใจในการศึกษาระดับปริญญาเอกของ น.ส.อานิสรา 

"บุหงาลลิษา" มีลักษณะเด่น คือ เป็นไม้เลื้อยเนื้อแข็ง ดอกเป็นดอกเดี่ยว มีกลิ่นหอมแรง กลีบดอกหนา สีเหลือง กลีบชั้นนอกเรียวยาว กลีบชั้นในประกบกันไม่บานออก มีความยาวประมาณครึ่งหนึ่งของกลีบชั้นนอก จากการสำรวจพบบุหงาลลิษาเพียง 2 ต้นในป่าทุติยภูมิใกล้สวนยางและสวนผลไม้ในอ.จะแนะ จ.นราธิวาส

เมื่อเร็วๆ นี้ได้ถูกตัดไป 1 ต้น ทำให้สุ่มเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์อย่างยิ่ง จึงมีความจำเป็นเร่งด่วนที่จะต้องช่วยกันอนุรักษ์และขยายพันธุ์บุหงาลลิษา ก่อนที่จะเหลือเพียงชื่อ "บุหงาลลิษา"

"บุหงาลลิษา" สามารถพัฒนาเป็นไม้ดอกหอมเพื่อเลื้อยพันซุ้มได้ และควรศึกษาต่อยอดเพื่อหาสารสำคัญและฤทธิ์ทางชีวภาพ อันอาจนำไปสู่การค้นพบยาใหม่ๆ ต่อไปในอนาคต

งานวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการวิจัยอนุกรมวิธานและวิวัฒนาการชาติพันธุ์ของพรรณไม้วงศ์กระดังงาในประเทศไทยที่หายากและยังไม่เป็นที่รู้จัก เพื่อการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) และสำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดยได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติ Willdenowia ปีที่ 53 ปี 2566