ข่าว

รู้จัก "โรคเอ็กซ์" โรคทางเดินหายใจเฉียบพลัน คร่าชีวิตคนแล้วนับสิบราย

เกาะติดข่าวสาร >> คมชัดลึก ออนไลน์
logoline

รู้จัก "โรคเอ็กซ์" หรือ "Disease X" โรคทางเดินหายใจเฉียบพลัน คร่าชีวิตคนแล้วนับสิบรายใน อัฟกานิสถาน โรคอันตราย ที่เป็นภัยต่อมนุษย์

องค์การอนามัยโลก (WHO) กำลังเฝ้าติดตามการระบาดของ โรคติดเชื้อทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง ในหมู่บ้าน ปามีร์ คาลัน (Pamir Kalan) ในจังหวัดบาดัคชาน (Badakhshan) ทางตะวันออกเฉียงเหนือของอัฟกานิสถาน โดย WHO ได้กำหนดให้มีการรับมือภายใต้โค้ดเนม "โรคเอ็กซ์"

 

 

WHO ระบุว่าขณะนี้มีผู้ติดเชื้อโดยไม่ทราบสาเหตุว่าเป็นจุลชีพหรือไวรัสประเภทใดจำนวน 97 ราย ในหมู่บ้านปามีร์ คาลัน เสียชีวิตแล้ว 17 ราย

 

WHO ได้ประสานให้ความช่วยเหลือครอบครัวที่ได้รับผลกระทบโดยเฉพาะผู้สูงอายุและเด็กในหมู่บ้านดังกล่าวที่เข้าถึงลำบากเนื่องจากสภาพอากาศที่เลวร้าย หิมะตกหนักทำให้ "ทีมเผชิญเหตุ" ยังไม่สามารถเข้าถึงพื้นที่ได้ แต่ยาและเวชภัณฑ์ได้ถูกส่งไปยังพื้นที่ระบาดล่วงหน้าแล้ว

 

 

"โรคเอ็กซ์" หรือ "Disease X" หมายถึงบรรดาจุลชีพหรือไวรัสก่อโรคที่เราไม่รู้จัก หรือยังรู้จักไม่เพียงพอซึ่งมีศักยภาพในการก่อให้เกิดโรคระบาดร้ายแรงระหว่างประเทศ

 

 

"Disease X" เป็นชื่อที่ องค์การอนามัยโลก ตั้งขึ้นในเดือนกุมภาพันธ์ปี 2018 เพื่อบรรจุในรายชื่อ blueprint priority diseases หรือ รายชื่อโรคที่ต้องให้ความสำคัญในการทำวิจัยและพัฒนาเป็นลำดับแรก โดย องค์การอนามัยโลก หมายเหตุ ความหมายของ "Disease X" เอาไว้ว่า เป็นตัวแทนขององค์ความรู้ที่คาดหมายเอาไว้ว่าอาจเกิดโรคระบาดครั้งใหญ่ขึ้นได้ในอนาคต ซึ่งจำเป็นต้องมีการวิจัยและพัฒนาที่รวดเร็วเพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับ "Disease X"

 

 

"Disease X" สามารถแพร่ระบาดเหมือน โควิด แต่อาจมีความรุนแรงและการแพร่ระบาดที่รวดเร็วกว่ามาก โดยผู้ป่วยจะมีอัตราเสียชีวิตถึง 50 - 90 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งคาดว่าไวรัสดังกล่าวเกิดขึ้นในเขตป่าฝนร้อนชื้น ในทวีปแอฟริกา

 

WHO กำลังปรับปรุงรายชื่อเพื่อเป็นแนวทางให้ทั่วโลกทั้งภาครัฐ เอกชน และ NGO ร่วมกันลงทุนในด้านการวิจัยและพัฒนา (R&D) ล่วงหน้าโดยเฉพาะอย่างยิ่งทางด้านวัคซีน การทดสอบทางห้องปฏิบัติการ และการรักษา เพื่อจะผลิตภัณฑ์ใช้ได้ทันท่วงทีเมื่อเกิดการระบาด

 

 

กระบวนการอัปเดตเริ่มต้นเมื่อปลายเดือนตุลาคม 2565 โดยอาศัยนักวิทยาศาสตร์กว่า 300 คนทั่วโลกมาร่วมกันวิเคราะห์หลักฐานเกี่ยวกับตระกูลไวรัสและแบคทีเรียมากกว่า 24 ตระกูล มุ่งเน้นไปที่สายพันธุ์ที่ยังไม่มียารักษา ยังไม่มีวัคซีนในการป้องกัน เป็นอันดับแรก

 

 

ปัจจุบันมีไวรัสไม่น้อยกว่า 320,000 ชนิดที่แพร่ติดต่ออยู่ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม แต่ไวรัสที่พบติดต่อและก่อโรคในมนุษย์มีเพียง "219 ชนิด" หรือเป็นเพียง "ร้อยละ 0.06" อันหมายถึงยังมีไวรัสอีกมากจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่พร้อมจะแพร่ติดต่อข้ามมาสู่คนหากมีโอกาสเหมาะ 

 

 

รายการนี้เผยแพร่ครั้งแรกในปี 2560 และจัดลำดับความสำคัญครั้งสุดท้ายในปี 2561 รายชื่อปัจจุบันประกอบด้วย โควิด-19, ไข้เลือดออกไครเมียคอง, โรคไวรัสอีโบลาและโรคไวรัสมาร์บวร์ก, ไข้ลาสซา, โรคทางเดินหายใจตะวันออกกลาง (MERS) และ โรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง (SARS), โรคนิปาห์และโรคเฮนิปาไวรัส, ไข้ริฟต์วัลเลย์, ซิกา และ "โรคเอ็กซ์" รายชื่อเชื้อโรคที่แก้ไขคาดว่าจะออกในไตรมาสแรกของปี 2566

 

 

รายการเชื้อโรคที่สำคัญนี้ได้กลายเป็นจุดอ้างอิงสำหรับนักวิจัยทั่วโลกว่าควรมุ่งเน้นสรรพกำลังเพื่อจัดการกับภัยคุกคามต่อประชาชนในระดับพื้นที่ ประเทศ และทั่วโลก

 

 

ในส่วนของ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ รพ.รามาธิบดี ได้เตรียมพร้อมถอดรหัสพันธุ์จาก ทั้งดีเอ็นเอ และ อาร์เอ็นเอ ที่สกัดได้จากสิ่งส่งตรวจประเภทต่างๆ จากผู้ติดเชื้อที่คาดว่าเป็น "โรคเอ็กซ์" รวมทั้งจากสิ่งแวดล้อม จากนั้นนำมาวิเคราะห์เพื่อหาว่าเป็นจุลชีพหรือไวรัสสายพันธุ์ใดจากสิ่งส่งตรวจให้แล้วเสร็จภายในหนึ่งสัปดาห์ เพื่อตอบโจทย์ของ "โรคเอ็กซ์"

 

logoline