ย้อนเหตุการณ์ "ไฟไหม้บ่อขยะ" (ซ้ำซาก) สะท้อนความล้มเหลวอะไร

ย้อนรอย ไฟไหม้บ่อขยะ

เหตุการณ์ "ไฟไหม้บ่อขยะ" ดงสีบู ต.ไก่คำ อ.เมือง จ.อำนาจเจริญ ซึ่งเป็นบ่อขยะแบบฝังกลบ เนื้อที่กว่า 95 ไร่ เมื่อค่ำวันที่ 5 ม.ค.2565 ไม่ใช่ครั้งแรก กับเหตุการณ์ไฟไหม้บ่อขยะ ที่เกิดมาแล้วนับครั้งไม่ถ้วน แต่เหตุการณ์ใหญ่ที่จดจำกันได้ดี คงหนีไม่พ้น "ไฟไหม้" บ่อขยะแพรกษา จ.สมุทรปราการ 

1. 16 มีนาคม 2557 ไฟไหม้บ่อขยะมูลฝอยบนเนื้อที่กว่า 300 ไร่ ตำบลแพรกษา อ.เมือง จ.สมุทรปราการ วอดจนไม่หลงเหลือสภาพของการเป็นบ่อขยะ
2. ต้องอพยพประชาชนในรัศมี 1.5 กิโลเมตรออกจากพื้นที่ โดยผลจากการตรวจสอบคุณภาพอากาศในที่เกิดเหตุ ของกรมควบคุมมลพิษ หรือ คพ. พบสารซัลเฟอร์ได้ออกไซด์เกิดค่ามาตรฐาน 30 เท่า และฝุ่นละอองขนาดเล็กมากถึง 650 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ซึ่งสูงกว่ามาตรฐาน 30 เท่า
3. เจ้าของที่ดินให้ข้อมูลว่า ที่ดินผืนนี้ปล่อยให้บริษัทเอกชนเช่าเพียง 30 ไร่ จาก 153 ไร่ ทำสัญญาเช่า 3 ปี เพื่อทำบ่อกำจัดขยะมูลฝอยและรีไซเคิลขยะ โดย อบต.แพรกษา ออกใบอนุญาตให้ดำเนินการได้ตั้งแต่ปี 2554 แต่ระหว่างดำเนินกิจการ มีการลักลอบนำขยะกากของเสียอุตสาหกรรมมาทิ้ง นานกว่า 2 ปี และขยายพื้นที่ทิ้งขยะมากกว่า 30 ไร่ จนเกิดเหตุการณ์ไฟไหม้บ่อขยะครั้งรุนแรง ในวันที่ 16 มีนาคม 2557
4. ชุมชนรอบบ่อขยะที่ได้รับผลกระทบ เรียกร้องค่าเสียหายศาลแพ่งในคดีสิ่งแวดล้อม ที่มีผู้เสียหายมากถึง 2,300 คน รวมทุนทรัพย์ 235 ล้านบาท
5. 10 มีนาคม 2565 ผ่านมา 8 ปี เดือนเดียวกัน ต่างกันแค่วัน และปี เกิดไฟไหม้บ่อขยะแพรกษา จ.สมุทรปราการ ซ้ำซากในจุดเดิม แต่ครั้งนี้เจ้าหน้าที่
6. ใช้เวลาควบคุมได้ภายในไม่กี่ชั่วโมง แต่เมื่อครั้งปี 2557 กินเวลาหลายสัปดาห์ กว่าจะควบคุมได้ 

ไฟไหม้บ่อขยะไม่ได้เกิดแค่ที่แพรกษา

 

1. 4 สิงหาคม 2565 ไฟไหม้บ่อขยะ ดอนตูม จ.นครปฐม มีเนื้อที่ประมาณ 11ไร่ โดยอดีตเจ้าของนำเศษขยะ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเศษโฟมมาทิ้ง จนเกิดเป็นเรื่องร้องเรียน และถูกระงับ
2. ข้อมูลของกรมควบคุมมลพิษ ช่วงปี 2563 พบว่า มีสถานที่กำจัดขยะทั้งหมด 9 แห่ง ซึ่งในจำนวนนี้ดำเนินการไม่ถูกต้องจำนวน 5 แห่ง ซึ่งบริเวณจุดเกิดเหตุที่ ต.ห้วยด้วน ไม่ได้ถูกลงรายละเอียดสถานที่กำจัดเอาไว้
3. 6 ธันวาคม 2565 ไฟไหม้บ่อขยะเอกชน บนพื้นที่ 2 ไร่ บ้านคำบอน ต.โนนท่อน อ.เมือง จ.ขอนแก่น ครั้งนั้นใช้เวลานานกว่า 4 ชั่วโมง ควบคุมเพลิงไว้ได้
4. สาเหตุของเพลิงไหม้ ทราบว่า มีการจุดไฟเพื่อเผาเอาลวดทองแดงจากขยะ เพื่อที่จะนำไปขาย ไม่กระทบต่อสิ่งแวดล้อม
5. ยังมีไฟไหม้บ่อขยะ อีกหลายพื้นที่ มากน้อย แตกต่างกันไป แต่สิ่งที่ได้รับเหมือนกัน คือ มลพิษ

 

ไฟไหม้บ่อขยะ เกิดจากอะไร

 

บ่อขยะในประเทศไทยส่วนใหญ่ เป็นบ่อขยะแบบฝังกลบ ซึ่งสาเหตุการเกิดไฟไหม้บ่อขยะ มาจากการหมัก และการย่อยของสารอินทรีย์ ที่ถูกทิ้งไว้นาน จนเกิดแก๊สมีเทน จำนวนมาก และ ผลจากการหมักไว้เป็นเวลานาน และเกิดการย่อยสลาย สัดส่วนของปริมาณคาร์บอน โดยเฉพาะด้านล่างของบ่อขยะ ที่เป็นเชื้อเพลิงอย่างดี

 

ในขณะที่ ในหลายประเทศ เปลี่ยนการกำจัดขยะแบบฝังกลบ แทนที่ด้วยเตาเผา และใช้เทคโนโลยีมาช่วย ทั้งในประเทศญี่ปุ่นที่เป็นเกาะ ประเทศในแถบยุโรป อาทิ ออสเตรีย เนเธอร์แลนด์ เยอรมนี เดนมาร์ก สวีเดน อังกฤษ และอีกหลายเมืองใหญ่ในยุโรป ที่สถาปนิกสามารถออกแบบอาคารให้ห่อหุ้มเตาเผาขยะ ให้สามารถยังประโยชน์ใช้สอย และสวยงาม ป้องกันไม่ให้เกิดผลกระทบกับสิ่งแวดล้อมต่อประชาชน 

 

ไฟไหม้บ่อขยะ สะท้อนอะไร

 

1. ปัญหาการจัดการขยะของภาครัฐ
2. การคัดแยกขยะ
3. มาตรฐานของการสร้างบ่อขยะ และการควบคุมมาตรฐานระหว่างดำเนินการ