กสม.เปิดผลสอบ"ผู้สูงอายุ"โวยรับเบี้ย"คนชรา"ไม่ครบ

เมื่อวันที่ 15 กันยายน 2565 เวลา 10.30 น. คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) นายวสันต์ ภัยหลีกลี้ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และนายพิทักษ์พล บุณยมาลิก เลขาธิการคณะกรรมการ สิทธิมนุษยชนแห่งชาติ แถลงข่าวเด่นประจำสัปดาห์ครั้งที่ 33/2565 กรณี ตรวจสอบกรณี ผู้สูงอายุ รายหนึ่ง ร้องเรียนได้รับเบี้ยยังชีพไม่ครบถ้วน เมื่อเดือนมีนาคม 2565 ระบุว่า ผู้ร้องเป็นผู้สูงอายุ  มีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2553 และผู้ร้องได้ไปขึ้นทะเบียนและติดต่อขอรับ เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ ต่อสำนักงานเขตบางพลัด แต่มาได้รับ เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ ครั้งแรกเมื่อเดือนเมษายน 2555 จำนวน 1,200 บาท ซึ่งเป็นเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุและเงินตกเบิกจำนวนหนึ่งเดือน โดยเดือนต่อไปได้รับเบี้ย ยังชีพจำนวน 600 บาท ตามปกติ ต่อมา เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2563 ผู้ร้องอายุครบ 70 ปีบริบูรณ์ ซึ่งควรได้รับเบี้ยยังชีพในอัตราเดือนละ 700 บาท แต่ผู้ร้องยังคงได้รับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุในอัตราเดือนละ 600 บาท ต่อเดือน จนกระทั่งเดือนตุลาคม 2563 ผู้ร้องถึงได้รับเบี้ยยังชีพเดือนละ 700 บาทจนถึงปัจจุบัน จึงร้องเรียนขอให้ตรวจสอบการจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุของผู้ร้อง และแก้ไขปัญหาดังกล่าวในเชิงระบบ
 

กสม. ได้พิจารณาและตรวจสอบข้อเท็จจริงจากทุกฝ่ายแล้วปรากฏข้อเท็จจริงว่า ผู้ร้องได้ลงทะเบียนและยื่นคำขอรับเบี้ยยังชีพ ต่อสำนักงานเขตบางพลัดเมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2553 อันตรงกับปีงบประมาณ 2554 ด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุที่ใช้บังคับอยู่ ณ ขณะนั้น ทำให้ผู้ร้องมีสิทธิได้รับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุครั้งแรกในเดือนตุลาคม ของปีงบประมาณถัดไป คือตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2554 โดยสำนักงานเขตฯ ได้จ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุให้แก่ผู้ร้องครั้งแรกในวันที่ 17 พฤศจิกายน 2554 เป็นจำนวน 1,000 บาท  อันเป็นการจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุของเดือนตุลาคมและเดือนพฤศจิกายน 2555 พร้อมกัน

ต่อมา ได้มีมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 18 ตุลาคม 2554 เรื่อง กำหนดอัตรา เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ ซึ่งเปลี่ยนแปลงหลักเกณฑ์การจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุใหม่จากเดิมเดือนละ 500 บาท เป็นอัตราขั้นบันไดตามช่วงอายุของผู้สูงอายุที่มีสิทธิได้รับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ โดยเกณฑ์อายุของผู้ร้อง ได้ปรับเป็นเดือนละ 600 บาท ซึ่งสำนักงานเขตบางพลัดได้รับอนุมัติงบประมาณให้จ่าย เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ แก่ประชาชนในเขตพื้นที่ เมื่อเดือนเมษายน 2555 และได้โอนเงินตกเบิกเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุที่ค้างเดือนละ 100 บาท เป็นเวลาทั้งสิ้น  6 เดือน รวมเป็นเงิน 600 บาท ให้แก่ผู้ร้องในวันที่ 2 เมษายน 2555 และเริ่มจ่ายเงินตามอัตราขั้นบันไดใหม่ให้แก่ผู้ถูกร้องนับจากนั้น

ต่อมา เมื่อผู้ร้องมีอายุครบ 70 ปีบริบูรณ์ เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2563 ซึ่งอยู่ในเกณฑ์ที่จะได้รับการปรับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุเป็นเดือนละ 700 บาท นั้น การปรับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุตามอัตราขั้นบันได จะไม่มีการปรับเบี้ยในระหว่างปีงบประมาณ ทำให้สำนักงานเขตบางพลัดไปจ่ายเงินเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุให้แก่ ผู้ร้องในอัตราดังกล่าวครั้งแรกเมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2563 หรือเดือนแรกของปีงบประมาณ 2564 ด้วยเหตุดังกล่าว จึงเห็นได้ว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ดำเนินการจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุครบถ้วน ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่บังคับใช้ในเวลาดังกล่าวแล้ว ในชั้นนี้จึงไม่อาจรับฟังได้ว่ามีการกระทำหรือละเลยการกระทำอันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนแก่ผู้ร้อง

อย่างไรก็ดี กสม. มีข้อสังเกตถึงปัญหาในทางปฏิบัติเกี่ยวกับการจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุจากหลักเกณฑ์และแนวปฏิบัติที่บังคับใช้ในปัจจุบัน ตั้งแต่สิทธิในการรับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ ที่ก่อนปีงบประมาณ 2562 จะเริ่มจ่ายเบี้ยให้ในเดือนแรกของปีงบประมาณหลังจากที่ผู้สูงอายุมีอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ และยังคงใช้บังคับกับกรณีผู้สูงอายุซึ่งไม่ได้ลงทะเบียนภายในกรอบระยะเวลาที่กำหนด ขณะที่ผู้ที่มีสิทธิได้รับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุและลงทะเบียนภายในระยะเวลาที่กำหนดตั้งแต่ปีงบประมาณ 2562 เป็นต้นไป จะได้รับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุในเดือนถัดไป เช่นเดียวกับการปรับเบี้ยผู้สูงอายุตามอัตราขั้นบันได เนื่องจากแนวปฏิบัติที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน จะไม่มีการปรับอัตราเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุระหว่างปีงบประมาณ ทำให้ผู้สูงอายุบางส่วนเสียสิทธิ ที่ตนพึงจะได้รับในระหว่างนั้น อันอาจเกิดจากความเข้าใจต่อระเบียบการลงทะเบียนที่คลาดเคลื่อนและการขาดการประชาสัมพันธ์ที่เพียงพอของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

นอกจากนี้ ยังมีกรณีผู้สูงอายุซึ่งถูกสวมสิทธิการรับเบี้ยยังชีพจากบุคคลที่ตนมอบอำนาจให้รับเงินแทน กลุ่มผู้สูงอายุที่ได้รับเบี้ยยังชีพไม่ครบถ้วน หรือล่าช้า หรือกรณีผู้สูงอายุโยกย้ายภูมิลำเนาและไม่ได้ไปลงทะเบียนรับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ ณ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่เป็นภูมิลำเนาใหม่ หรือกรณีถูกจำหน่ายชื่อออกจากทะเบียนบ้าน จนเป็นเหตุทำให้เสียสิทธิการได้รับเบี้ยยังชีพหลังขึ้นปีงบประมาณใหม่ อันส่งผลต่อการดำรงชีพ กรณีเหล่านี้สะท้อนปัญหาการบังคับใช้ระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยหลักเกณฑ์ การจ่ายเงินเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2552 และวิธีการปฏิบัติที่ก่อให้เกิด ความไม่เป็นธรรมต่อผู้สูงอายุบางกลุ่มที่อาจถูกลิดรอนสิทธิที่ตนพึงได้รับ ตลอดจนปัญหาการเชื่อมโยงระบบของหน่วยงานรัฐด้วยกัน ที่สร้างขั้นตอนและภาระเกินความจำเป็น

จากปัญหาที่กล่าวมา กสม. ในคราวประชุมด้านการคุ้มครองและมาตรฐานการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน เมื่อวันที่ 12 กันยายน 2565 จึงเห็นควรเสนอแนะให้พิจารณาทบทวนปรับปรุงระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยหลักเกณฑ์การจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ พ.ศ. 2552 และแนวทางปฏิบัติที่เกี่ยวข้อง ในประเด็นหลักเกณฑ์การลงทะเบียนและกระบวนการจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ เพื่อป้องกันปัญหาผู้สูงอายุที่อาจถูกลิดรอนสิทธิ ในการรับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุที่ตนพึงมี โดยให้สอดคล้องกับเจตนารมณ์ที่แท้จริงของพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2546

นอกจากนี้ กสม. ยังมีข้อเสนอแนะให้คณะรัฐมนตรี โดยกระทรวงมหาดไทย ต้องเร่งรัดการดำเนินการเชื่อมโยงฐานข้อมูลของประชาชนทุกส่วนราชการกับฐานข้อมูลทะเบียนประวัติราษฎรให้เป็นระบบเดียวกันให้แล้วเสร็จโดยเร็วที่สุด และนำไปปรับใช้กับการลงทะเบียนรับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ  การปรับจ่ายเบี้ย การย้ายสิทธิจากการโยกย้ายภูมิลำเนา และการตรวจสอบการสวมสิทธิในการรับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุด้วย

ทั้งนี้ ให้หน่วยงานที่มีหน้าที่ รวมทั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องดำเนินการประชาสัมพันธ์และสร้างความเข้าใจถึงแนวทางการลงทะเบียนและกระบวนการจ่ายรับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุแก่ประชาชน  พร้อมดำเนินการเชิงรุกด้านการสำรวจจำนวนประชาชนที่มีสิทธิลงทะเบียนผู้สูงอายุในแต่ละปี เพื่อให้ความช่วยเหลือในการลงทะเบียนเพื่อป้องกันปัญหาการเสียสิทธิ รวมถึงดำเนินการตรวจสอบกระบวนการจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุให้ถูกต้อง โปร่งใส และครบถ้วนตามสิทธิที่ผู้สูงอายุพึงได้รับ 

เพื่อไม่พลาด ข่าวสารต่างๆ คมชัดลึก ไปที่
Youtube - https://www.youtube.com/channel/UCnniqWGq9lOqYd5sGWxVi7w
LineToday - https://today.line.me/th/v2/publisher/100057

เช็กรายชื่อศิลปินเข้าชิง "คมชัดลึก ลูกทุ่ง Awards 2565" ใครคือ 6 Candidate กับ 8  สาขา Popular Vote  

https://www.komchadluek.net/entertainment/524524