คนไทยบางส่วนลังเลใจอยู่ว่าจะ ฉีด “วัคซีนโควิด 19 ” ดีหรือไม่? เพราะวงการแพทย์ทั่วโลกยังไม่สามารถยืนยันได้ว่า ประสิทธิภาพของวัคซีนชนิดไหนดีกว่า ยี่ห้อไหนปลอดภัยกว่า ทั้งยังมีข่าวเรื่องผลข้างเคียงวัคซีนออกมาเรื่อย ๆ เกิดคำถามว่า “ถ้าวัคซีนมาแล้วจะฉีดป่ะ วัคซีนโควิด 19 “ฉีดซ้ำ 2 ยี่ห้อ”..ได้ไหม
สำหรับคำถามแรก บรรดาหมอ ๆ ตบเท้าตบมือยืนยันว่า กลุ่มเสี่ยงให้ฉีดไปเลย เพราะไม่มีอะไรจะเสียอยู่แล้ว อย่างน้อยช่วยร่างกายสร้างภูมิคุ้มกัน ลดอาการป่วยที่รุนแรงได้ ส่วนคำถามต่อไปที่ว่า “ฉีดวัคซีนโควิด 19 ซ้ำ 2 ยี่ห้อ..ได้ไหม?” หมายถึงถ้าฉีดวัคซีนโควิดของฟรียี่ห้อที่รัฐบาลจัดหามาให้แล้ว ในอนาคตวงการแพทย์พัฒนาวัคซีนมีประสิทธิภาพกว่าเดิม เป็น ยี่ห้อใหม่หรือบริษัทใหม่ จะสั่งซื้อมาฉีดซ้ำได้ไหม
ไปฟังคำตอบจากแพทย์ผู้มีชื่อเสียงโด่งดังด้านนี้ 2 ท่าน ...
ศ.เกียรติคุณ นพ.อมร ลีลารัศมี ยอมรับว่าตอนนี้เป็นเรื่องลึกลับพอสมควร เพราะยังไม่มีข้อมูลวิทยาศาสตร์เพียงพอที่จะสรุปชัดเจนว่าการฉีดวัคซีนโควิด 19 ยี่ห้อต่างกัน มีผลข้างเคียงอย่างไร จากการวิเคราะห์ข้อมูลเท่าที่เผยแพร่ออกมา วัคซีนที่ต้องฉีด 2 เข็มหรือ 2 โดส เมื่อฉีดเข็มแรกโดสแรกของยี่ห้อหนึ่งไปแล้ว และโดสที่ 2 จำเป็นต้องฉีดบริษัทเดียวกัน หรือยี่ห้ออื่นได้หรือไม่
“เป็นเรื่องที่น่าจะทำได้”
เนื่องจากการทำงานของวัคซีนโควิดคือเข้าไปกระตุ้นภูมิคุ้มกันหรือกระตุ้นให้ร่างกายสร้างแอนติบอดีเพื่อจัดการเชื้อโควิค 19 ถ้ารับโดสแรกไปแล้ว น่าจะมีภูมิคุ้มกันขึ้นมาระดับหนึ่ง เมื่อเว้นระยะประมาณ 1 เดือน ถ้าฉีดวัคซีนต่างยี่ห้อ ก็จะยิ่งเพิ่มภูมิคุ้มกันขึ้นไปอีก ไม่น่ามีปัญหาอะไรมากนัก
ต้องเข้าใจก่อนว่า วัคซีนที่ฉีดไม่ได้ทำให้เราปลอดภัยจากเชื้อโควิด 19 ร้อยเปอร์เซ็นต์ แต่จะช่วยลดความรุนแรงของโรค สำหรับใครที่เผอิญไปรับเชื้อร้ายตัวนี้เข้าร่างกาย และช่วยป้องกันการกระจายของเชื้อโรคสู่คนอื่นด้วย
ส่วนใครที่ฉีดวัคซีนโควิด 19 ยี่ห้อใดไปเรียบร้อยแล้ว 2 โดส เวลาผ่านไปสักพัก อาจหลายเดือนหรือเป็นปี แล้วอยากฉีดวัคซีนยี่ห้อใหม่ เพราะเชื่อว่าพัฒนาประสิทธิภาพมากกว่าเดิมนั้น คำตอบของ “นพ.อมร” คือ “ก็น่าจะทำได้เหมือนกัน” เพราะยังไม่มีข้อบ่งชี้ถึงอันตรายหรือข้อห้ามออกมา แต่ว่าฉีดซ้ำแล้วช่วยให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันได้เพิ่มมากอีกเท่าไรนั้น คงต้องรอการพิสูจน์จากงานวิจัยหรือการวิเคราะห์ผลกลุ่มตัวอย่างที่ทำแบบนี้อย่างรายละเอียด
สอดคล้องกับความคิดเห็นของ ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ที่วิเคราะห์ให้ฟังว่า ตอนนี้คนไทยมีโอกาสสูงเหมือนกันที่อาจได้ฉีดวัคซีน 2 โดส ยี่ห้อไม่เหมือนกันหรือต่างบริษัท เพราะถ้าวัคซีนชุดแรกมาถึงประเทศไทยเมื่อไร นโยบายคือกระจายฉีดให้กลุ่มเสี่ยงไปหมดเลยในโดสแรก เช่นถ้ามา 2 ล้านโดส ก็จะฉีดไปเลย 2 ล้านคน ส่วนโดสที่ 2 นั้น ต้องรอการส่งมอบในรอบต่อไป ถ้าไม่มีปัญหาอะไรก็คงได้ยี่ห้อเดิม แต่ถ้ามีอะไรติดขัดก็อาจได้ฉีดโดสที่ 2 เป็นวัคซีนยี่ห้อต่างกัน
จากข้อมูลที่มีอยู่ในตอนนี้ คนที่ฉีดวัคซีนโดสแรกไปแล้ว ร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันเพิ่มได้ประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งถือว่าเพียงพอในระดับหนึ่ง และวัคซีนโดสที่ 2 ช่วยเพิ่มมากขึ้นไปอีกตามประสิทธิภาพของวัคซีนแต่ละยี่ห้อ
“ส่วนตัวแล้วคิดว่าไม่น่ามีปัญหาถ้าจะฉีดต่างยี่ห้อกัน” เพียงแต่ เรื่องลึกลับที่ยังพิสูจน์กับไม่ได้คือ ปัญหาการกลายพันธ์ของเชื้อโควิด 19 ถ้ากลายพันธุ์ไปมาก ๆ วัคซีนที่ผลิตตอนนี้ อาจไม่ได้ผล หรือได้ผลน้อยมากกว่าที่คาดการณ์ไว้ เอาเป็นว่าในวันนี้ ถ้าคุณอยู่ในกลุ่มเสี่ยงก็ฉีดไปก่อน เพราะช่วยให้อาการไม่หนักมาก ถ้าเกิดไปติดเชื้อ ช่วยให้อัตราผู้ป่วยเข้ารักษาในโรงพยาบาลลดลง ส่วนอนาคตเชื้อโควิด19 จะกลายพันธุ์ไปขนาดไหน ค่อยมาว่ากันอีกที”
ส่วนคำถามสำหรับคนที่ฉีดครบ 2 โดสแล้ว อนาคตอยากฉีดยี่ห้ออื่นซ้ำ นพ.ธีระวัฒน์ ตอบว่า น่าจะไม่มีปัญหาอะไร เพียงแต่ผลข้างเคียงในร่างกายที่แสดงว่าวัคซีนกำลังทำงาน เช่น อาการปวดแขนหรืออาการบวมบริเวณที่ฉีด อาจเป็นมากกว่าปกติ
หลังจากฟังหมอชื่อดังทั้ง 2 ท่านข้างต้นแสดงความเห็นแล้ว
สรุปเบื้องต้นได้ว่า การฉีดวัคซีนโควิด19 จำนวน 2 โดสที่มียี่ห้อต่างกันมีความเป็นไปได้ และ ถ้าฉีดยี่ห้อใดครบ 2 โดสแล้ว อยากไปฉีดซ้ำยี่ห้ออื่นก็ทำได้...ยกเว้นกรณีที่มีคำเตือนหรือคำห้ามจากองค์กรแพทย์ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ออกมา
ส่วนร่างกายจะสร้างภูมิคุ้นกันได้ดีพุ่งขึ้นแค่ไหนคงต้องรอข้อมูลพิสูจน์จากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องเช่นกัน
ตัวอย่างของรัฐบาลอังกฤษ เตรียมฉีดวัคซีน 2 โดส ปรากฏว่าเชื้อโควิด 19 ระบาดรุนแรงมาก เลยเปลี่ยนนโยบายสั่งให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงไปเข้าคิวฉีดโดสแรกให้จำนวนมากที่สุด ส่วนโดสที่ 2 กลายเป็นว่ามาไม่ทัน ต้องรอนานกว่า 2 เดือน...
ขณะที่รัฐบาลอเมริกาซีเรียสเรื่องฉีดให้ครบ 2 โดส จึงใช้วิธีล็อกวัคซีนออกเป็นชุด ใครที่ได้รับการฉีดโดสแรกแล้ว การันตีว่าได้โดส 2 ฉีดตามกำหนดแน่นอน เพราะเก็บตุนวัคซีนให้แล้ว ไม่ต้องลุ้นระทึกว่าโดสที่ 2 จะได้ฉีดหรือไม่
วินาทีนี้ห้องแล็บชื่อดังทั่วโลกกำลังแข่งขันเร่งวิจัยพัฒนาวัคซีนโควิด 19 กับแบบไม่หลับไม่นอน ตัวเลขล่าสุดแจ้งชื่อวัคซีนออกมาแล้วประมาณ 100 ชื่อ แต่ที่ผลิตสำเร็จออกมาแจกจ่ายหรือขายให้รัฐบาลทั่วโลกอย่างแพร่หลายตอนนี้ มีเพียง 6 ชื่อคือ
1 วัคซีนของ “ไฟเซอร์” จากอเมริกา ประสิทธิผล 95% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 21 วัน 2. วัคซีนของ “โมเดอร์นา” จากอเมริกา ประสิทธิผล 94.5% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 28 วัน 3.วัคซีนของ “แอสตราเซนเนกา” จากอังกฤษ ประสิทธิผล 62-90% ฉีด 2 โดสห่างกัน 28 วัน 4. วัคซีน “สปุตนิค วี” จากรัสเซีย ประสิทธิผล 92% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 14-21 วัน 5. วัคซีนของ “ซิโนฟาร์ม” จากจีน ประสิทธิผล 79% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 21 วัน 6. วัคซีน “ซิโนแวค” จากจีน ประสิทธิผล 62-78% ฉีด 2 โดส ห่างกัน 28 วัน
ผู้เชี่ยวชาญด้านระบาดวิทยาเชื่อว่า ในอนาคต “วัคซีน” อาจไม่ใช่คำตอบเดียวหรือคำตอบสุดท้ายที่จะปกป้องโลกมนุษย์จากไวรัสร้ายกาจตัวนี้ เพราะข้อมูลกลายพันธุ์อย่างลึกลับรวดเร็วของ “เชื้อโควิด 19” ยังเผยแพร่ออกมาอย่างต่อเนื่อง ..นับเป็นความท้าทายสุด ๆ ของมนุษย์ในการร่วมมือกันไขปริศนานี้ให้สำเร็จ !?!
