พล.อ.สีสะหวาด แก้วบุนพัน จากไปแล้ว เหลือไว้แต่ตำนานศึกบ้านร่มเกล้า และบันทึกการเจรจาหยุดยิง โดยอดีตแม่ทัพลาว พูดถึง "คุณหญิงหลุยส์" ที่มีบทบาทหลังฉากเจรจาคราวนั้น
++
พลิกแฟ้มข่าวความขัดแย้งไทย-ลาว เมื่อวันที่ 31 พ.ค.2530 ทหารลาวได้เข้าโจมตีแคมป์คนงานบริษัททำไม้ และกองร้อยทหารพรานที่ 3405 ซึ่งเหตุเกิดที่บ้านร่มเกล้า อ.ชาติตระการ จ.พิษณุโลก
อ่านข่าว... สิ้น พล.อ.สีสะหวาด ตำนานแม่ทัพศึกร่มเกล้า
เหตุปะทะที่แคมป์ไม้บานปลายกลายเป็นความขัดแย้งเขตแดนไทย-ลาว และจบด้วยการเจรจาหยุดยิงในช่วงต้นปี 2531
ตัวละครสำคัญในการเจรจาสงบศึก ฝ่ายไทยคือ พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ ผบ.ทบ.ในขณะนั้น และฝ่ายลาว พล.อ.สีสะหวาด แก้วบุนพัน หัวหน้าคณะเสนาธิการทหารสูงสุดเวลานั้น
เมื่อบ่ายวันที่ 16 พ.ค.2563 รัฐบาลลาว ได้จัดพิธีฌาปนกิจศพ สหาย พล.อ.สีสะหวาด แก้วบุนพัน อดีตนายกรัฐมนตรี สปป.ลาว และอดีตประธานแนวลาวสร้างชาติ ที่สนามหลวง (ลานพระธาตุหลวง) อย่างสมเกียรติ
ในงานฌาปนกิจศพสหายสีสะหวาด เจ้าภาพได้จัดทำหนังสือเป็นที่ระลึก “พลเอก สีสะหวาด แก้วบุนพัน นายกรัฐมนตรีคนที่ 3 แห่ง สปป.ลาว บนเส้นทางปกปักรักษา และสร้างสรรค์ประเทศชาติ”
หนังสือเล่มนี้ มีประวัติ และผลงาน ของสหายสีสะหวาดอย่างละเอียด เฉพาะบทที่ว่าด้วย “หัวหน้าคณะเจรจาหยุดยิง ชายแดนลาว-ไทย” นั้น มีความน่าสนใจยิ่ง เพราะเป็นครั้งแรกที่ พล.อ.สีสะหวาด เล่าเรื่อง “บั้นรบบ่อแตน” หรือสงครามบ้านร่มเกล้า
บทบันทึกที่เกี่ยวข้องกับคุณหญิงหลุยส์
พล.อ.สีสะหวาด เล่าให้หนังสือเล่มนั้นว่า ท่านไกสอน พมวิหาน นายกรัฐมนตรี สปป.ลาวขณะนั้น ได้ถอดถอนบทเรียนจากสงคราม 3 หมู่บ้าน (ชายแดนไทย-ลาว ด้านอุตรดิถต์-ไซยะบุลี) ปี 2527 ที่มีการเจรจาสงบศึกไปแล้ว
ท่านไกสอน เลือกติดต่อทางลับและเชิญ พล.อ.เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ อดีตนายกรัฐมนตรี ไปคุยกันที่นครหลวงเวียงจันทน์ เมื่อพล.อ.เกรียงศักดิ์กลับไทย ได้นำข้อเสนอจากท่านไกสอน ให้ พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ นายกฯ สมัยนั้น ได้พิจารณาแต่งตั้งคณะกรรมการเจรจาหยุดยิง
พล.อ.สีสะหวาด เป็นหัวหน้าคณะเจรจาหยุดยิงฝ่ายลาว ส่วน พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ เป็นหัวหน้าคณะฝ่ายไทย และ พล.อ.เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์
การเจรจายกแรกที่ท่าอากาศยานดอนเมือง ฝ่ายไทยไม่สนใจข้อเสนอการหยุดยิง อ้างว่าทหารไทย กำลังรุกไล่ในสมรภูมิ ไปบอกให้หยุดยิงไม่ได้ การเจรจาวันนั้นจึงยุติลง ด้วยความล้มเหลว
ยกแรก พล.อ.สีสะหวาดบอกล้มเหลว
พล.อ.สีสะหวาด เล่าว่า “ข้อย พร้อมด้วยคณะ ได้มาปรึกษาหารือ และตกลงกันว่า พวกเฮาต้องเจรจาหยุดยิงให้ได้ ถ้าบ่สำเร็จ จะบ่กลับคืนไปเวียงจันทน์เด็ดขาด..”
วันหนึ่ง พล.อ.สีสะหวาด ได้ไปพบ พล.อ.ชวลิต เป็นการส่วนตัว ที่บ้านพักซอยปิ่นประภาคม พล.อ.สีสะหวาด บอกว่า ตนเองได้อธิบายความจำเป็นต้องหยุดยิง และเกลี้ยกล่อม พล.อ.ชวลิต ให้เข้าใจถึงความเป็นพี่น้องกันมายาวนาน ไม่ควรจะรบรากัน
"พล.อ.เกรียงศักดิ์" ดอดไปพบท่านไกสอน ที่เมืองลาว
มิเพียงแค่นั้น พล.อ.สีสะหวาด ยังได้พบคุณหญิงพันธุ์เครือ ยงใจยุทธ ซึ่งท่านนายพลลาว ได้บันทีกว่า “ข้อยก็ได้ไปพบ เมียท่านพลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ คุณหญิงพันธุ์เครือ ยงใจยุทธ ด้วยตัวเอง ข้อยได้อธิบายเหตุผลต้องได้หยุดยิงนำกัน เพื่อบ่ให้ทหาร ต้องเสียชีวิต หรือพิการแบบบ่มีประโยชน์ ทำให้เมียทหาร เป็นหม้าย ลูกทหาร เป็นกำพร้า..เมื่อคุณหญิงพันธุ์เครือ เข้าใจเหตุผลนี้ดีแล้ว ก็ให้ไปหาทางอธิบายบรรดาเมียนายพล ที่มาร่วมเจรจา และยอมตกลงเห็นดี ให้มีการหยุดรบ”
ดูเหมือน พล.อ.สีสะหวาด จะให้ความสำคัญกับบทบาทของ “คุณหญิงหลุยส์” ราวกับภริยาอดีต ผบ.ทบ.สมัยโน้น ได้มีส่วนพูดจาโน้มน้าวจูงใจให้สามีเห็นดีเห็นงามกับแนวทางสันติภาพ
ผ่านการเกลี้ยกล่อมฝ่ายไทยของ พล.อ.สีสะหวาด การเจรจาหยุดยิงครั้งที่ 2 จึงได้ข้อยุติ ผู้แทนทั้งลาว-ไทย เห็นดีให้ถอนทหารออกห่างจากกัน ฝ่ายละ 3 ก.ม. รวมกันเป็น 6 ก.ม.
อนึ่ง เช้าวันที่ 12 พ.ค.2563 พล.อ.สีสะหวาด แก้วบุนพัน วัย 93 ปี ได้จากไปด้วยโรคชรา ยังความโศกเศร้าไปทั่วสมาชิกพรรคประชาชนปฏิวัติลาว และคณะรัฐมนตรีรัฐบาล สปป.ลาว
พิธีฌาปนกิจศพ พล.อ.สีสะหวาด
ข่าวที่เกี่ยวข้อง