ทำความรู้จัก ‘บัตรเขย่ง’ คืออะไร ทำไม ‘กกต.’ ต้องสั่งเลือกตั้งใหม่

ก่อนวันเลือกตั้ง 14 พ.ค. 2566 นายอิทธิพร บุญประคอง ประธานกรรมการการเลือกตั้ง (ประธาน กกต.) เน้นย้ำกับกรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) ต้องไม่มี ‘บัตรเขย่ง’ หรือหากมี ‘บัตรเขย่ง’ ต้องน้อยที่สุด

 

กระทั้ง กกต. จัดการเลือกตั้งล่วงหน้า 2566 วันที่ 7 พ.ค.2566 นายชูวิทย์ กมลวิศิษฎ์ ออกมากล่าวหา พบปัญหา ‘บัตรเขย่ง’ ในหน่วยเลือกตั้งล่วงหน้านอกเขตเลือกตั้งใน อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา มีผู้ลงทะเบียนมาใช้สิทธิเลือกตั้ง จำนวน 2,047 คน แต่มีผู้มาใช้สิทธิในวันดังกล่าว จำนวน 2,628 คน เกินจำนวนผู้ลงทะเบียน 581 คน นั้น

 

ภายหลัง กกต. ออกมายืนยันว่าเรื่องดังกล่าว เป็นเท็จ แต่ก็ยังไม่คลายความสงสัยแก่ประชาชน จนทำให้วันนี้ 12 พฤษภาคม คำว่า ‘บัตรเขย่ง’ เป็นคำที่ ติดเทรนด์คำค้นหาที่คนให้ความสนใจสูงสุด

 

15 พ.ค. 2566 หลังการเลือกตั้ง66 นายอิทธิพร บุญประคอง ประธานกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) แถลงสรุปภาพรวมการเลือกตั้ง 14 พ.ค. 2566 หลังการนับคะแนนเป็น 99.% จาก 95,137 หน่วยเลือกตั้งว่า มีผู้ใช้สิทธิ 39,293,867 คน หรือ 75.22% จากผู้มีสิทธิฯ 52,238,594 คน ซึ่งเป็นการจัดเลือกตั้งครั้งที่ 7 พบตัวเลขผู้ใช้สิทธิสูงสุดเป็นประวัติการณ์ โดยปี 2562 มีจำนวนผู้ใช้สิทธิเฉลี่ย 74.87% เป็นตัวเลขที่น่ายินดี สะท้อนให้เห็นความตั้งใจในการเข้ามามีส่วนร่วมทางการเมือง และพรรคก้าวไกลมีคะแนนมาเป็นอันดับหนึ่ง และกกต.ต้องประกาศรับรองผลภายใน 60 วัน

 

24 พ.ค.2566 สำนักงาน กกต. ได้มีการตรวจสอบความถูกต้องของการนับคะแนนเลือกตั้ง สส. ครบทั้ง 400 เขตแล้ว และเตรียมที่จะประกาศผลการนับคะแนนเลือกตั้งอย่างเป็นทางการ โดยพบว่า จากจำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 52,195,920 คน มีผู้มาใช้สิทธิ 39,514,973 คน คิดเป็นร้อยละ 75.71

 

การเลือกตั้ง สส.แบบแบ่งเขต

บัตรดี 37,190,071 บัตร คิดร้อยละ 94.12

บัตรเสีย 1,457,899 บัตร คิดเป็นร้อยละ 3.69

บัตรไม่ประสงค์เลือกผู้ใด 866,885 บัตร คิดเป็นร้อยละ 2.19

 

ผลการนับคะแนน

พรรคเพื่อไทย ได้ สส. 112 คน

พรรคก้าวไกล ได้ สส. 112 คน

พรรคภูมิใจไทยได้ สส. 68 คน

พรรคพลังประชารัฐ ได้ สส. 39 คน

พรรครวมไทยสร้างชาติ ได้ สส. 23 คน

พรรคประชาธิปัตย์ ได้ สส. 22 คน

พรรคชาติไทยพัฒนา ได้ สส. 9 คน

พรรคประชาชาติ ได้ สส. 7 คน

พรรคไทยสร้างไทย ได้ สส. 5 คน

พรรคเพื่อไทรวมพลัง ได้ สส. 2 คน

พรรคชาติพัฒนากล้า ได้สส. 1 คน

 

การเลือกตั้ง สส.แบบบัญชีรายชื่อ

บัตรดี 37,522,746 บัตร คิดเป็นร้อยละ 94.96

บัตรเสีย 1,509,836 บัตร คิดเป็นร้อยละ 3.82

บัตรไม่ประสงค์เลือกผู้ใด 482,303 บัตร คิดเป็นร้อยละ 1.22

 

ทั้งนี้ผลการคิดคำนวณ คะแนนค่าเฉลี่ย สส. 1 คน คือ 375,227.34 คะแนน ทำให้ สส.บัญชีรายชื่อ 100 คนมาจาก 17 พรรคการเมือง ประกอบด้วย

 

1. พรรคก้าวไกลได้คะแนน 14,438,851 คะแนน ได้สส. 39 คน

2. พรรคเพื่อไทย ได้คะแนน 10,962,522 คะแนน ได้สส. 29 คน

3. พรรครวมไทยสร้างชาติ ได้คะแนน 4,766,408 คะแนน ได้สส. 13 คน

4. พรรคภูมิใจไทย ได้คะแนน 1,138,202 คะแนน ได้สส.3 คน

5. พรรคประชาธิปัตย์ได้คะแนน 925,349 คะแนน ได้สส. 3 คน

6. พรรคประชาชาติ ได้คะแนน 602,645 คะแนน ได้สส. 2 คน

7. พรรคพลังประชารัฐ ได้คะแนน 537,625 คะแนน ได้สส. 1 คน

8. พรรคเสรีรวมไทย ได้คะแนน 351,376 คะแนน ได้สส. 1 คน

9. พรรคไทยสร้างไทย ได้คะแนน 340,178 คะแนน ได้สส. 1 คน

10. พรรคประชาธิปไตยใหม่ ได้คะแนน 273,428 คะแนน ได้สส. 1 คน

11. พรรคใหม่ ได้คะแนน 249,731 คะแนน ได้ส.ส. 1 คน

12. พรรคชาติพัฒนากล้า ได้คะแนน 212,676 คะแนน ได้สส. 1 คน

13. พรรคท้องที่ไทย ได้คะแนน 201,411 คะแนน ได้สส. 1 คน

14. พรรคชาติไทยพัฒนา ได้คะแนน 192,497 คะแนนได้สส. 1 คน

15. พรรคเป็นธรรมได้คะแนน 184,817 คะแนนได้สส. 1 คน

16. พรรคพลังสังคมใหม่ ได้คะแนน 177,379 คะแนนได้สส. 1 คน

17. พรรคครูไทยเพื่อประชาชนได้คะแนน 175,182 คะแนน ได้สส. 1 คน

 

ว่ากันว่า กกต. เตรียมจะประกาศผลการนับคะแนนเลือกตั้ง2566 อย่างเป็นทางการ โดยพรรคก้าวไกล จะเหลือ สส. 151 คน จากเดิมมี 152 คน ส่วนพรรคเพื่อไทยคงเดิม 141 คน ขณะที่พรรคภูมิใจไทย จาก 70 คน เพิ่ม 71 คน พรรคพลังประชารัฐ 40 คน ,รวมไทยรักษาชาติ 36 คน ปละ ประชาธิปัตย์ 25 คน

 

พบพิรุธจำนวนผู้มาใช้สิทธิ์เลือกตั้ง สส. แบบแบ่งเขต และสส.บัญชีรายชื่อไม่เท่ากัน ข้อเท็จจริงมีสาเหตุมาจากได้รับรายงานจากสำนักงาน กกต. จังหวัดพบว่า

 

1. ผู้มาแสดงตนรับบัตรเลือกตั้งแบบแบ่งเขตแล้วไปลงคะแนนโดยไม่ได้รับบัตรเลือกตั้งแบบบัญชีรายชื่อ
2. เปิดซองใส่บัตรเลือกตั้งล่วงหน้านอกเขต นอกราชอาณาจักร พบว่ามีซองเฉพาะบัตรเลือกตั้งแบบแบ่งเขต หรือบางซองมีเฉพาะบัตรแบบบัญชีรายชื่อ

 

กว่า 20 วัน หลังการเลือกตั้ง66 กกต.ได้รับแรงเสียดทานจากกระแสสังคมรอบด้าน ถึงความไม่เชื่อมั่นว่าจะจัดการเลือกตั้งให้บริสุทธิ์ยุติธรรมได้จริงหรือ? ควบคู่ไปกับกระแสเรียกร้องให้ กกต. ประกาศรับรองผลเลือกตั้ง สส. 500 คน อย่างเป็นทางการเสียที เพื่อเดินหน้าจัดตั้งรัฐบาลใหม่

 

พรรคเล็กร้องศาลให้เลือกตั้งใหม่

6 มิ.ย. 2566 นายคฑเทพ เตชะเดชเรืองกุล หัวหน้าพรรคเพื่อชาติไทย และนายลิขสิทธิ์ ใสกระจ่าง หัวหน้าพรรคพลัง พร้อมทีมทนายความ เดินทางมายื่นคำฟ้องขอให้ศาลปกครองสูงสุดพิจารณาไต่สวนฉุกเฉิน เพื่อสั่งให้การจัดการเลือกตั้ง สส.แบบบัญชีรายชื่อ 2566 เป็นโมฆะ และให้ กกต. จัดการเลือกตั้งในส่วน สส.บัญชีรายชื่อใหม่ โดยที่ กกต.ทั้ง 7 คนเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมด

 

“ไม่ใช่ขี้แพ้ชวนตี เพราะเรามีหลักฐานทั้งเอกสารและพยานบุคคลชี้ชัดที่จะเอาผิด กกต. ได้ว่า จัดการเลือกตั้งไม่สุจริต เพราะ กกต.รู้ดีว่าทำอะไรอยู่ รู้ว่าอะไรผิดอะไรถูก แต่ไม่ทำ ทำให้มีปัญหาคะแนนเขย่ง หรือบัตรเขย่ง” หัวหน้าพรรคเพื่อชาติไทย ระบุ

 

7 มิ.ย. 2566 คำว่า ‘บัตรเขย่ง’ กลับมาอยู่ในความสนใจของสังคมไทยอีกครั้ง เมื่อ กกต. ยอมรับว่ามี ‘บัตรเขย่ง’ จริงและสั่งให้เลือกตั้งใหม่ 47 หน่วยเลือกตั้งในวันที่ 11 มิ.ย. 2566 นี้ 

 

ไขข้อข้องใจ 'บัตรเขย่ง' คืออะไร

พ.ต.อ.จรุงวิทย์ ภุมมา อดีตเลขาฯ กกต. เคยชี้แจงสื่อถึงความหมายของ ‘บัตรเขย่ง’ ว่า มีผู้ไปรายงานตัวใช้สิทธิเลือกตั้ง แต่อาจรอคิวนาน หรือเกิดเหตุอื่นกระทันหัน ทำให้ต้องออกจากแถวที่ต่อคิวลงคะแนน หรือพูดง่ายๆ ไปรายงานตัวใช้สิทธิ แต่อาจรอคิวนาน เลย ‘สละสิทธิ’ นี่จึงเป็นที่มา ทำให้ ตัวเลขผู้มาใช้สิทธิกับตัวเลขบัตรที่ถูกใช้ไปไม่ตรงกัน

 

บัตรเขย่ง คืออะไร? ทำไมจำนวนบัตรที่ใช้ไม่ตรงกับผู้ใช้สิทธิ

บัตรเขย่ง คือบัตรที่ผู้มาใช้สิทธิ รับไปแล้วไม่นำไปลงคะแนน เนื่องจากอาจเกิดปัญหา เช่น รอคิวนาน ซึ่งเป็นกรณีที่เกิดขึ้นได้จากหน่วยเลือกตั้ง

 

เลือกตั้ง2566 ไม่ใช่ครั้งแรกที่เจอปัญหา ‘บัตรเขย่ง’ เพราะ บัตรเขย่ง ถูกพูดถึงมากในการจัดเลือกตั้งปี 2562 ที่พบตัวเลขผู้มาใช้สิทธิกับตัวเลขบัตรเลือกตั้ง ที่ถูกใช้ไปไม่ตรงกัน คือผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้ง 38,268,375 คน ขณะที่จำนวนบัตรเลือกตั้งที่ใช้ 38,268,366 บัตร

 

ในครั้งนั้น กกต. อธิบายว่า ‘บัตรเขย่ง’ อาจมีสาเหตุจากผู้มีสิทธิเลือกตั้งไปแสดงตนใช้สิทธิ แต่ไม่ได้รับบัตรเลือกตั้ง แล้วเดินออกจากหน่วยเลือกตั้งไป เป็นข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นได้จากหน่วยเลือกตั้งทั่วประเทศ และสามารถตรวจสอบได้ว่าเกิดการผิดพลาดที่หน่วยเลือกตั้งใดบ้าง

 

แต่เลือกตั้ง2566 กกต.ยังไม่ชี้แจงว่า ‘บัตรเขย่ง’ เกิดจากอะไร ทำไมมีช่องโหว่ให้เกิดขึ้นได้ และคุ้มค่าหรือไม่กับค่าใช้จ่ายในการควบคุมและการจัดการเลือกตั้ง ที่รัฐทุ่มงบประมาณไป จำนวน 5,945,161,000 บาท