กฎหมาย กยศ. ฉบับใหม่ เติมสิทธิการศึกษา ตาม รัฐธรรมนูญ

พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง เลขาธิการพรรคประชาชาติ ในฐานะผู้เสนอร่าง พ.ร.บ.กู้ยืมเงินเพื่อการศึกษาฯ หรือ กยศ. โดยไม่มีดอกเบี้ย เบี้ยปรับ ผู้ค้ำประกัน และมีบทเฉพาะกาลให้ใช้กับลูกหนี้ที่ก่อน พ.ร.บ. กยศ. ที่แก้ไขนี้ใช้บังคับในส่วนที่เป็นคุณกับผู้กู้ยืม ซึ่งผ่านความเห็นชอบจากสภาผู้แทนราษฎร 14 กันยายน 2565

โพสต์ตอบคำถามสังคม หลังถูกตั้งข้อสงสัย เป็นกฎหมายหาเสียง กระทบกองทุนฯหรือไม่  มีเนื้อหาดังนี้

ถาม : หากไม่คิดดอกเบี้ย เบี้ยปรับ และผู้ค้ำประกัน จะทำให้กองทุนอยู่ไม่ได้
ตอบ : การคิดดอกเบี้ยและเบี้ยปรับ จะขัดรัฐธรรมนูญ เพราะในเรื่องการศึกษาในรัฐธรรมนูญปี 60 สำหรับผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์ มาตรา 54 วรรค 6 “ให้จัดตั้งกองทุนเพื่อใช้ในการช่วยเหลือผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์ เพื่อลดความเหลื่อมล้ำในการศึกษา และเพื่อเสริมสร้างและพัฒนาคุณภาพและประสิทธิภาพครู โดยให้รัฐจัดสรรงบประมาณให้แก่กองทุน หรือใช้มาตรการหรือกลไกทางภาษีรวมทั้งการให้ผู้บริจาคทรัพย์สินเข้ากองทุนได้รับประโยชน์ในการลดหย่อนภาษีด้วย…”

สำหรับผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์ในเรื่องการศึกษาได้พัฒนาเสมือนเป็น “รัฐสวัสดิการ” ที่ใครก็ตามหากขาดแคลนทุนทรัพย์ตั้งแต่เด็กเล็กและประชาชนทุกระดับรัฐต้อง’ตั้งกองทุน‘ให้ทุกคนได้ศึกษาอย่างถ้วนหน้าหรือสิทธิเสมอกัน ทั้งการศึกษาภาคบังคับ ระดับปริญญาตรี ปริญญาโท หรือปริญญาเอก ถ้าเป็นผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์หากมีปัญญาเรียน

เมื่อรัฐธรรมนูญเป็นกฏหมายสูงสุด ผู้กู้เงิน กยศ. ทั้งหมดเป็นผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์ ผลของรัฐธรรมนูญนับแต่วันที่ 6 เมษายน 2560 การที่ กยศ. คิดดอกเบี้ย และเบี้ยปรับ จึงเป็นการฝ่าฝืนและขัดรัฐธรรมนูญ  ดังนั้นถ้า รัฐบาลนี้และกองทุน กยศ ยังมุ่งมั่นที่จะคิดมีดอกเบี้ยและเบี้ยปรับกับผู้กู้ยืมอีก จะต้องไปแก้ไขรัฐธรรมนูญปี 2560 ให้ยกเลิก มาตรา 54 วรรคห้าและวรรคหก เสียก่อนจึงคิดดอกเบี้ยและเบี้ยปรับได้

ในเรื่องการศึกษา กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ที่ประเทศไทยลงนามรับรองไว้ ข้อ 13 ว่ารัฐภาคีแห่งกติกานี้รับรองสิทธิของทุกคนในการศึกษา (ก) การศึกษาขั้นประถมจะต้องเป็นการศึกษาภาคบังคับและจัดให้ทุกคนแบบให้เปล่า (ข) จะต้องจัดการศึกษาขั้นมัธยมในรูปแบบต่าง ๆ รวมทั้งการศึกษามัธยมทางเทคนิคศึกษา และอาชีวศึกษาให้มีขึ้นโดยทั่วไป และ (ค) ทุกคนจะต้องสามารถได้รับการศึกษาขั้นอุดมศึกษาอย่างเท่าเทียมกันบนพื้นฐาน ของความสามารถโดยการนำการศึกษาแบบให้เปล่ามาใช้อย่างค่อยเป็นค่อยไป

สำหรับนโยบายพรรคประชาชาติในเรื่องการศึกษาเป็นแนวรัฐสวัสดิการ คือมีนโยบายเรียนฟรีอย่างมีคุณภาพตามความสามารถของผู้เรียนถึงระดับอุดมศึกษาสอดคล้องกับรัฐหลักการสิทธิมนุษยชนและเป็นไปตามรัฐธรรมนูญ

ความเป็นจริงกองทุน กยศ. มีรายได้ดอกเบี้ยจากเงินกองทุนที่มีสินทรัพย์จำนวนประมาณ 450,000 ล้านบาท หากคิดดอกเบี้ยร้อยละ 1 ต่อปี จะเป็นเงินรายได้ดอกเบี้ยประมาณ 4,500 ล้านบาทต่อปี เงินจำนวนนี้เท่ากับงบประมาณที่รัฐอุดหนุนกองทุนเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) ซึ่งควรนำมาควบรวมกับ กยศ.

และตาม พ.ร.บ. กยศ. มาตรา 10 ให้รัฐมนตรีดำเนินการขอรับการจัดสรรงบประมาณเพื่อสมทบเข้ากองทุนในแต่ละปีงบประมาณตามความจำเป็น และเป็นไปตาม รัฐธรรมนูญ มาตรา 54 ที่รัฐมีหน้าที่ต้องจัดสรรงบประมาณให้แก่กองทุนหรือใช้มาตรการหรือกลไกทางภาษีรวมทั้งการให้ผู้บริจาคทรัพย์สินเข้ากองทุนได้รับประโยชน์ในการลดหย่อนภาษีด้วย

ถาม : กยศ. มีค่าใช้จ่ายในการบริหารจัดการ แต่ไม่มีรายได้ จะดำเนินการต่อไปได้อย่างไร
ตอบ : ตาม พ.ร.บ. กยศ. มาตรา 10 ให้รัฐมนตรีดำเนินการขอรับการจัดสรรงบประมาณเพื่อสมทบเข้ากองทุนในแต่ละปีงบประมาณตามความจำเป็น และมาตรา 12 เงินของกองทุนให้นำไปหาผลประโยชน์ได้ โดยการฝากกับธนาคารที่เป็นรัฐวิสาหกิจหรือธนาคารพาณิชย์ หรือซื้อหลักทรัพย์ของรัฐบาล รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานของรัฐ ตัวอย่างเช่น

กยศ. สามารถนำเงินสดและเงินลงทุนระยะสั้น จำนวน 30,000 ล้านบาท เปลี่ยนจากเงินฝากธนาคาร ไปเป็นการลงทุนในหุ้นหรือหุ้นกู้รัฐวิสาหกิจ เช่น หุ้นกู้ปตท.มีอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 3.25 ต่อปี กองทุนจะมีรายได้จากเงินลงทุนปีละ 975 ล้านบาทต่อปี ซึ่งเพียงพอต่อค่าใช้จ่ายดำเนินการในแต่ละปี   

ถาม : จะกระทบวินัยการเงินหรือไม่
ตอบ : วินัยการเงินการคลังต้องใช้กับรัฐบาล และผู้บริหาร กยศ. สำหรับผู้กู้ยืมกองทุน เป็นผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์หรือผู้ยากไร้เป็นสิทธิตามรัฐธรรมนูญ รัฐต้องมีทุนให้ ที่รัฐธรรมนูญคุ้มครองสิทธิไม่ใช่เรื่องวินัยการเงินการคลัง ซึ่งจากงบการเงินที่ปรากฏตามรายงาน สตง. พบว่า กยศ. ได้นำเงินจากการชำระเงินต้น รายได้ดอกเบี้ย และรายได้เบี้ยปรับ ไปใช้ในทางที่อาจจะผิด

วัตถุประสงค์และเจตนารมณ์ของ กฏหมาย โดยนำไปใช้เป็นค่าจ้างทนายความ การดำเนินคดีเฉลี่ยปีละมากกว่า 1 พันล้านบาท มีค่าใช้จ่ายเช่าอาคารที่ทำการบนถนนรัชดาภิเษก ที่ค่าเช่าแพงมาก ๆ ค่าใช้จ่ายทั้งหมดเป็นเงินของผู้ยากไร้ทั้งสิ้น และจากการศึกษาของกรรมาธิการศึกษาปัญหาหนี้กยศ. ผู้กู้ที่ผิดนัดชำระหนี้

ส่วนใหญ่เกิดจากสถานะทางการเงินที่มีรายได้ไม่เพียงพอต่อค่าใช้จ่าย จบแล้วไม่มีงานทำ หรือขาดแรงจูงใจในการชำระหนี้เนื่องจากเบี้ยปรับมีอัตราสูงมาก ชำระเท่าไรเงินต้นก็ไม่ลดลง ซึ่งในส่วนวินัยการเงินการคลังควรเป็นสิ่งที่กองทุนควรถูกตรวจสอบ และคำนึงถึงการใช้จ่ายที่ผิดวัตถุประสงค์หลักของกองทุน

ในมุมมองที่แตกต่าง การแก้ไขร่าง พ.ร.บ. กยศ. ลูกหนี้ต้องคืนเงินต้นที่กู้ยืมไม่ไช่ยกหนี้ไป การยกเลิกดอกเบี้ยและเบี้ยปรับทั้งหมด จะเป็นการสร้างแรงจูงใจให้ผู้กู้กลับมาชำระเงินเพื่อปลดหนี้ เมื่อมีรายได้เพียงพอ เงินต้นที่ค้างชำระกว่า 90,000 ล้านบาทจะกลับมาเป็นหนี้ปกติทันที

มีการคาดการณ์ว่าลูกหนี้ที่ผิดนัดชำระกว่า 2 ล้านคนจะสามารถกลับมาชำระหนี้เงินต้นเป็นเงินอย่างน้อย 2,400 ล้านบาทต่อปี (ชำระเดือนละ 100 บาท หรือ 1,200 บาทต่อปี) โดยไม่ต้องเสียค่าทนายในการฟ้องร้องลูกหนี้ และบังคับคดี 

ถาม : กระทบภาระภาษีในอนาคต เพราะรัฐบาลต้องให้เงินอุดหนุนกองทุนเพิ่ม
ตอบ : นักศึกษาที่เรียบจบในระดับที่สูงขึ้น ที่มีมากกว่า 6 ล้านคนจะเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศ และดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ ในเรื่องความพร้อมของกำลังแรงงานในประเทศ (Skilled Labour) สามารถสร้างเศรษฐกิจให้เติบโตและขยายฐานภาษีและรายได้ของรัฐบาลให้มากขึ้นหลายเท่าตัว

ถาม : คนที่จ่ายตรงเวลา กลับไม่ได้ประโยชน์
ตอบ : คณะกรรมการ กยศ. ร่วมกับกระทรวงการคลัง สามารถออกมาตรการเยียวยาและสร้างแรงจูงใจในการชำระหนี้ตรงเวลา โดยการลดหนี้เงินต้นทันทีให้แก่ผู้กู้ที่ไม่เคยผิดนัด หรือคืนดอกเบี้ยและเบี้ยปรับเป็นเครดิตภาษีให้ผู้กู้และผู้ค้ำประกันที่เคยชำระหนี้และได้ปิดบัญชีไปแล้ว เป็นต้น

ถาม : พรรคการเมืองใช้ กยศ. หาเสียง เป็นนโยบายประชานิยม
ตอบ : รัฐต้องเปลี่ยนมุมมองกองทุน กยศ. จากเงินกู้ยืม (Loan) ให้เป็นเงินลงทุน (Equity) ในทรัพยากรมนุษย์ โดยได้รับผลตอบแทนเป็นภาษีที่จะเกิดขึ้นในอนาคตจากเศรษฐกิจที่จะเจริญเติบโตขึ้นมากกว่าเดิมหลายเท่า

พรรคประชาชาติมีอุดมการณ์ในการส่งเสริมสวัสดิการของประชาชน ได้แก่ การศึกษา การรักษาพยาบาล ที่อยู่อาศัย ที่ทำกิน เพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและด้านต่าง ๆ

 

ถาม : การปรับปรุงกฏหมายใหม่ กับผลกระทบกับลูกหนี้ที่ชำระไปแล้ว
ตอบ : จะเห็นได้จากกฏหมายรัฐธรรมนูญนั้นให้รัฐจัดตั้งกองทุนเพื่อการศึกษามาเพื่อช่วยเหลือคนขาดแคลนทุนทรัพย์ รัฐธรรมนูญประกาศเมื่อวันที่ 5 เมษายน 2560 แต่รัฐบาลไม่ดำเนินการให้เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ

การให้มีดอกเบี้ยและเบี้ยปรับหลังวันที่ 5 เมษายน 2560 จึงไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญ ย่อมมีสิทธิได้รับการเยียวยาหรือช่วยเหลือจากรัฐด้วย และการแก้ปัญหาของรัฐถือว่าไม่มีประสิทธิภาพ แม้ธนาคารพาณิชย์ และสถาบันการเงินของเอกชนที่หวังกำไร
ยังได้มีการจัดตั้งคลินิกแก้หนี้ ซึ่งให้ชำระคืนแต่เงินต้นเท่านั้น
ซึ่งสามารถแก้ไขปัญหาหนี้สินได้อย่างดีเยี่ยม ซึ่งการกู้เป็นเรื่องของส่วนตัวทั้งสิ้น

ในขณะที่หนี้เพื่อการศึกษา กลับมีปัญหาหนี้เสีย ที่สูงกว่ากลับไม่สามารถแก้ไขโดยคณะกรรมการอ้างว่าไม่มีอำนาจตาม พ.ร.บ. ซึ่งการศึกษาเป็นสิทธิพื้นฐานตามรัฐธรรมนูญที่รัฐควรส่งเสริมให้เกิดความเท่าเทียม จึงเป็นที่มาทำให้ทางพรรคส่งเสริมให้เป็นการกู้เรียนโดยปลอดดอกเบี้ยและภาระอื่น แต่ยังคงสร้างวินัยให้ผู้กู้ชำระคืนในส่วนเงินต้นเท่านั้น

ปัญหาของ กยศ. นั้นมาจากโครงสร้างทางเศรษฐกิจและการเงิน จึงต้องแก้ไขที่ระบบโครงสร้างซึ่งเป็นปัญหาหลักใหญ่ของประเทศในขณะนี้