"วัดตาล" เป็นหนึ่งในสถานที่ซึ่งเป็นความภาคภูมิใจของคน “หล่มเก่า” วัดนี้มีชื่อเดิมว่า วัดตาลสราญรมณ์ ตั้งอยู่เลขที่ 73 หมู่ที่ 3 ตำบลหล่มเก่า อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ เนื้อที่กว่า 5 ไร่ บางตำรากล่าวกันว่า “เจ้าเมืองลม” หรือ “เจ้าเมืองหล่มเก่า” เป็นผู้สร้าง แต่บางตำราก็ว่าเป็นวัดที่ราษฎรร่วมกันสร้าง ประวัติความเป็นมาดั้งเดิม ปรากฏไว้เพียงตำนานเล่าขานของคนรุ่นหลังที่ถ่ายทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่นแบบปากต่อปาก
วัดดังกล่าวเป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธรูปองค์ใหญ่ที่ชาวบ้านเรียนว่า หลวงพ่อใหญ่ เป็นพระปางมารวิชัย สร้างด้วยปูนปั้น เป็นศิลปะร่วมสมัยสุโขทัยกับอยุธยา รูปแบบ เป็นศิลปกรรมลาวหลวงพระบาง ขนาดหน้าตักกว้าง 2.95 เมตร สูง 4.019 เมตร
มีคำบอกเล่าต่อกันมาว่า มีพระเถระผู้ใหญ่เดินทางมาจากทางใต้ ลงเรือที่ท่าน้ำวัดแล้วขึ้นมาพบชาวบ้านละแวกนี้พร้อมยังได้พัฒนาวัด สร้างพระพุทธรูปองค์ใหญ่นี้ขึ้นมา ในวันที่นำช่าง...ชาวบ้าน ปั้นแต่งพระเศียรพระพักตร์นั้น ยังไม่ทันได้ลงมือก็ถึงเวลาพักเที่ยง ต่างคนก็ต่างช่วยกันหุงข้าวปลา หาอาหารกันบริเวณป่าไผ่ด้านตะวันออก ปัจจุบัน ก็คือพื้นที่หลังต้นหางนกยูง ปรากฏว่ามีหลายคนเห็นคนแก่นุ่งขาวห่มขาว เดินไป-มาระหว่างบ่อน้ำ ใต้ต้นจันทน์ กับพระพุทธรูปที่กำลังสร้าง...รับประทาน อาหารกันเรียบร้อย อิ่มหนำสำราญจะกลับมาทำงานกันต่อ ปรากฏว่า พระพักตร์ พระเศียร ได้รับการปั้นแต่งงดงามสมบูรณ์เรียบร้อยแล้วต่างคนก็ต่างเข้าใจตรงกันว่า “เทวดา” มาช่วยสร้าง
มีเรื่องราวอีกมากมายที่จะเล่าสู่กันฟัง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของความเกี่ยวข้องของเกจิชื่อดังของเพชรบูรณ์ กับวัดนี้ทำให้ก่อกำเนิดตำนานของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คนหล่มเก่าทุกคนหาไว้คู่ตัว ผู้เขียนจะนำเสนอให้รับทราบกันในตอนต่อไป
ชัยวัฒน์ วิเชียรบุรี (เพชรบูรณ์) เรียบเรียง