สูตร ส.ส.ปาร์ตี้ลีสต์ จบที่ศาล รธน. ทางออกดีที่สุด

คอลัมน์ฐานโซไซตี ฐานเศรษฐกิจ ฉบับ 3461 หน้า 4 ระหว่างวันที่ 14-17 เม.ย.2562 โดย... ว.เชิงดอย

สูตร ส.ส.ปาร์ตี้ลีสต์ จบที่ศาล รธน. ทางออกดีที่สุด

            “มั่วอีนุงตุงนัง” มาตั้งแต่เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2562 สำหรับการคำนวณจำนวนส.ส.บัญชีรายชื่อ (ปาร์ตี้ลีสต์) เมื่อคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ประกาศผลคะแนนรายเขตเลือกตั้ง อย่างไม่เป็นทางการออกมา เพราะสื่อแต่ละสำนักต่างก็คำนวณของใครของมันออกมา ไม่ตรงกันสักสำนัก ขณะที่นักข่าวกกต.เองก็ร่วมกันคำนวณออกมาโดยปรึกษาหารือกับทั้งคนใน กกต. และอดีตกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ(กรธ.) เช่นเดียวกับพรรคการเมืองต่างๆ ก็คิดออกมากันยกใหญ่ ใครที่คิดว่าตัวเอง “เสียประโยชน์” ไม่เข้า“ทางข้า”ก็จะออกมาโวยวาย กดดัน “กกต.” ขณะที่แรกๆ “กกต.” เอง ก็ “อมพะนำ” อยู่นาน ไม่ออกมาบอกสักทีว่า “สูตรการคำนวณ” เป็นอย่างไร จนถูก “บี้” หนักๆ เข้า จึงได้เชิญตัวแทนอดีตกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) ประพันธ์ นัยโกวิท มาให้ข้อมูลถึงเจตนารมณ์การร่างรัฐธรรมนูญ และวิธีการคิดคำนวณส.ส.ปาร์ตี้ลีสต์         

            ก่อนที่ในเวลาต่อมา กกต.จะออกมาชี้แจงว่า ได้นำวิธีการคำนวณที่ได้เสนอต่อคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ ซึ่งเป็นวิธีที่บัญญัติในรัฐธรรมนูญ มาตรา 91 และพ.ร.ป.ว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส.2561 มาตรา 128-129 ประกอบกับเจตนารมณ์ของระบบการเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญที่ให้ความสำคัญกับคะแนนเสียงของผู้มีสิทธิเลือกตั้งทุกคนมาเป็นแนวทางในการคำนวณจำนวน ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อ และจากการที่สำนักงาน กกต. ได้เสนอและปรึกษาหารือ กกต.แต่ละคน แต่ละท่านมีข้อคิดเห็นเป็นไปในแนวทางเดียวกัน โดยผลการคำนวณ ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อ ที่ใช้ข้อมูลจากการประกาศผลการนับคะแนนของทุกเขตเลือกตั้งมาคำนวณ เบื้องต้นมีพรรคการเมืองที่ได้รับการจัดสรร ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อไม่น้อยกว่า 25 พรรค ซึ่ง “พรรคเล็ก” ต่างก็ได้ ส.ส.ด้วย

            เท่านั้นแหละ ปรากฏว่า พลพรรค “เพื่อไทย” บ้าง “อนาคตใหม่” บ้าง หรือแม้แต่ อดีต กกต. สมชัย ศรีสุทธิยากร ผู้สมัครส.ส.ของพรรคประชาธิปัตย์ ต่างออกมาตั้งโต๊ะแถลง “สูตรคำนวณปาร์ตี้ลีสต์” กันยกใหญ่ สรุปรวมความได้ว่า การคำนวณที่นั่งส.ส.ปาร์ตี้ลีสต์ พรรคที่มีคะแนนตํ่ากว่าค่าเฉลี่ย 71,065 คะแนน ไม่ควรได้ที่นั่ง ส.ส. ซึ่งจะทำให้มีพรรคการเมืองที่ได้ที่นั่งส.ส.ปาร์ตี้ลีสต์ เพียง 16 พรรค ไม่ใช่ 25 พรรคตามที่ กกต.คิดไว้ เรียกว่า “พรรคเล็กพรรคน้อย” หมดสิทธิ์ได้ที่นั่งส.ส.ว่าอย่างนั้นเถอะ แต่ก่อนหน้านั้น อุดม รัฐอมฤต อดีต กรธ. ก็เคยออกมา บอกถึงสูตรคำนวณปาร์ตี้ลีสต์ โดยยึดหลักทุกคะแนนมีความหมาย ไม่ตกนํ้า และต้องใช้คะแนนจากทุกพรรคมาเฉลี่ยแก้ปัญหาโอเวอร์แฮง ไม่เฉพาะพรรคที่ได้ ส.ส.เขตเท่านั้น ระบบที่กรธ.คิด ถือว่าทุกพรรคเท่าเทียมกันหมด ใครได้มากได้น้อยในท้ายที่สุดก็ต้องมาเฉลี่ยในสัดส่วน 150 ที่นั่ง ว่าพรรคใดจะได้กี่ที่นั่ง    

            เมื่อเกิดความสับสนและข้อ “เห็นต่าง” ต่อวิธีการคิดคำนวณจำนวน ส.ส.ปาร์ตี้ลีสต์ ถือเป็นทางออกที่ “ถูกต้อง” หาก “กกต.” จะเสนอสูตรที่กกต.กำหนดไว้ว่าขัดรัฐธรรมนูญ หรือเจตนารมณ์ของกฎหมายหรือไม่ ไปให้ “ศาลรัฐธรรมนูญ” ได้วินิจฉัย เพื่อให้ทุกอย่างมีความชัดเจน และเป็นที่ “ยุติ” ซึ่งจะก่อให้เกิด 1.เป็นบรรทัดฐานในการคิดคำนวณจำนวนที่นั่งส.ส.ปาร์ตี้ลีสต์ 2.ประชาชนหรือทุกพรรคการเมือง ต้องยอมรับผลคำวินิจฉัยของศาลที่ออกมา 3.เป็นที่ยอมรับในสายตานานาชาติ 4.เป็นเกราะป้องกันไม่ให้ กกต.ถูกฟ้องร้อง 5.ผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับสูตรที่กกต.ยึด ก็ต้องยุติการเคลื่อนไหว 6.ถ้าผลวินิจฉัยออกมาเป็นแบบที่มีการเสนอกัน ไม่ใช่แบบที่กกต.ยึด ทาง กกต.ก็ไม่เสียหาย เพราะต่อไปจะได้มีหลักยึด และ 7.เป็นทางออกที่ “โล่งอก” สำหรับ กกต. ถือว่ามี “ศาลรัฐธรรมนูญ” มา “ผ่าทางตัน” ให้แล้ว ด้วยเหตุผลต่างๆ ดังกล่าวสูตรคำนวณปาร์ตี้ลีสต์ หากยุติและจบลงได้ที่ “ศาลรัฐธรรมนูญ” จะถือเป็นทางออกที่ดีที่สุด... ว่าแต่ว่าเมื่อ “กกต.” ส่งไปแล้วจะเข้าข่ายปัญหาในเรื่องหน้าที่และอำนาจตามกฎหมาย ที่ “ศาลรัฐธรรมนูญ” จะรับไว้พิจารณาหรือไม่เท่านั้น อย่าลืมว่าศาลรัฐธรรมนูญไม่ใช่ “ที่ปรึกษา” ให้ใคร...  

            ถือว่าประสบความสำเร็จเกินคาดสำหรับการกระตุ้นตลาดของ “เจ้าจำปี” ในงาน “รักคุณเท่าฟ้า 2562” ที่จัด ณ ศูนย์การค้าชื่อดังแห่งหนึ่งเมื่อปลายเดือนที่ผ่านมา เป็นกิจกรรมหนึ่งที่จัดขึ้นทุกปีเพื่อเป็นการขอบคุณลูกค้าที่มีอุปการคุณและใช้บริการการบินไทย สายการบินแห่งชาติ บรรยากาศในงานถือได้ว่าเป็นอีเวนต์ระดับชาติย่อยๆ ที่สมบูรณ์แบบ (เห็นว่าลงทุนน้อย) และมีเงินสดเก็บไว้ชัวร์ๆ ร่วม 300 ล้านบาทในช่วงฤดูร้อนที่ใช้เวลาเพียง 3-4 วัน แฟนคลับของการบินไทย ยังถือว่าอยู่ในระดับที่มีลอยัลตีสูง (Loyalty) “ว.เชิงดอย” ต้องขอปรบมือดังๆและกดไลค์เพื่อเป็นกำลังใจให้กับพนักงานขายของสายการบินพาณิชย์ รวมทั้งทีมขายและการตลาดภายใต้การรับผิดชอบโดยตรงของ รองก.ก.ผอ.ใหญ่ (ดีเอ็น) วิวัฒน์ ปิยะวิโรจน์ ลูกหม้อเก่าแก่และทีมงานทุกคนที่ทุ่มเทเพื่อช่วยกันหารายได้เข้าสู่องค์กร ในยามที่การแข่งขันของธุรกิจแอร์ไลน์สูงยิ่งกว่ายุคไหนๆ ในอดีต ที่ไม่ง่ายเหมือนปอกกล้วยเข้าปาก...