สสส. จับมือภาคีเครือข่าย เสริมกำลังเชื่อมโยงภาครัฐผ่านเครือข่ายคลินิกฟ้าใส และสายเลิกบุหรี่ 1600

     
บุคลากรทางการแพทย์ถือเป็นส่วนหนึ่งในการช่วยลดจำนวนผู้สูบบุหรี่ได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยเริ่มตั้งแต่การเข้ารับบริการตรวจสุขภาพ เมื่อเห็นความเสี่ยงแล้วก็ให้คำแนะนำจนมาสู่การเลิกบุรี่ของผู้ป่วยได้ในที่สุด ซึ่งเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายนที่ผ่านมา มีเวทีเสวนาของภาคีเครือข่ายบริการเลิกบุหรี่ภายใต้หัวข้อ "สานพลังเครือข่าย บริการเข้าถึงง่าย เสริมแรงใจ ช่วยเลิกบุหรี่" จัดโดยโครงการสนับสนุนและสื่อสารการขับเคลื่อนงานของภาคีเครือข่ายควบคุมยาสูบ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้การขับเคลื่อนระบบบริการเลิกบุหรี่ของหน่วยงานภาครัฐและภาคีเครือข่าย ทั้งในพื้นที่ส่วนกลางและต่างจังหวัด ส่งเสริมให้ประชาชนสามารถเข้าถึงการรับบริการ รับคำปรึกษา พร้อมพัฒนาระบบการให้บริการต่างๆ ให้เข้าถึงได้ง่ายยิ่งขึ้น

          

 

 

นายแพทย์ชยนันท์ สิทธิบุศย์ ผู้อำนวยการกองงานคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า ที่ผ่านมาสถานการณ์การสูบบุหรี่ของคนไทยเองถือว่ามีจำนวนมากกว่า 10,700,000 คน หรือร้อยละ 19.1 ส่วนใหญ่เป็นวัยทำงาน ทำให้กระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายการเลิกสูบบุหรี่ให้เป็นยุทธศาสตร์ชาติ โดยทำงานร่วมกันเป็นภาคีเครือข่ายต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน มีระบบบูรณาการกับคลินิกเลิกบุหรี่ กับคลินิกโรคไม่ติดต่อแบบเรื้อรังหรือ NCD รวมถึงการผลักดันให้ยาเลิกบุหรี่เข้าสู่ยาบัญชีหลักแห่งชาติ โดยได้จัดทำโครงการ "สนับสนุนการเข้าถึงคลินิกเลิกบุหรี่แบบครบวงจร" กับ "ยาเลิกบุหรี่สำหรับผู้ประกันตน" เพื่อสร้างให้เป็นโมเดลต้นแบบของความร่วมมือในการเลิกบุหรี่ ซึ่งจะเป็นส่วนหนึ่งในการรวบรวมฐานข้อมูลเพื่อให้ภาคส่วนอื่นๆมารวมกันไว้เป็นระบบเดียว ด้วยความร่วมมือกับโครงการคลินิกฟ้าใสกับสายเลิกบุหรี่ 1600
         

โครงการคลินิกเลิกบุหรี่แบบครบวงจรนี้ จะต้องดำเนินงานให้ครบใน 4 องค์ประกอบทั้งเรื่องของการคัดกรอง จากนั้นให้บำบัดรักษาพร้อมแนะนำคำปรึกษาต่างๆ จากนั้นเสนอวิธีการรักษา และติดตามผู้ที่เข้ารับการบำบัด ซึ่งได้ตั้งเป้าหมายให้มีผู้เลิกสูบบุหรี่อย่างน้อย 10,000 คน ภายในปีหน้า ส่วนในระยะยาวได้ตั้งเป้าในปี 2568 ที่วางเป้าหมายให้คนสูบบุหรี่เหลือ 9,000,000 คน แต่หากเปรียบเทียบกับปัจจุบันแล้วยังอยู่ที่ประมาณ 1,700,000 คนที่ถือเป็นเรื่องท้าทายสำหรับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้จำนวนผู้สูบบุหรี่ลดลงเหลือตามเป้าหมายในปี 2568
         

นายแพทย์ชยนันท์ ย้ำว่า แม้ประเทศไทยยังไม่มีการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 รุนแรงเหมือนกับต่างประเทศ แต่ก็มีงานวิจัยจากองค์การอนามัยโลกที่บ่งชี้ว่า คนที่สูบบุหรี่จะมีโอกาสติดมีอัตราป่วยและเสียชีวิตมากขึ้นถึง 14 เท่า ดังนั้นช่วงนี้จึงถือเป็นโอกาสดีในการเลิกสูบบุหรี่ เพราะหากเกิดการระบาดอย่างรุนแรงแล้วก็จะทำให้บุคลากรทางการแพทย์ไม่มาดูแลผู้ป่วยที่ติดเชื้อได้อย่างเต็มที่
         

 

ขณะที่ รศ.นพ.สุทัศน์ รุ่งเรืองหิรัญญา รองประธานเครือข่ายวิชาชีพแพทย์ในการควบคุมการบริโภคยาสูบ กล่าวว่า ที่ผ่านมาการทำงานของคลินิกฟ้าใส สามารถขยายผลได้จากเดิมที่เริ่มเพียงแค่ 5 แห่งเป็นมากกว่า 500 แห่งทั่วประเทศ คลินิกแห่งนี้จะเป็นผู้ที่คอยติดตามและให้คำปรึกษาแก่ผู้ที่ต้องการเลิกสูบบุหรี่ เน้นเรื่องของการให้คำแนะนำ เพื่อให้คนที่ต้องการเลิกสูบบุหรี่มีความมั่นใจมากขึ้นว่า จะต้องการเลิกสูบบุหรี่ได้อย่างจริงจัง พร้อมจัดสรรวิธีการรักษา ซึ่งได้ร่วมมือกับสายเลิกบุหรี่ 1600 ภายใต้การเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างกัน สามารถนำข้อมูลของผู้ป่วยส่งต่อให้กับสายเลิกบุหรี่1600ให้เจ้าหน้าที่โทรติดตามความคืบหน้าของการเลิกสูบบุหรี่ของผู้ที่เข้าบริการจากคลินิกฟ้าใส ซึ่งในอนาคตจะมีการทำงานอย่างใกล้ชิดมากยิ่งขึ้นในเรื่องของการลงทะเบียนผ่านเว็บไซต์เพื่อรับยาเลิกบุหรี่ ขณะเดียวกันได้ทำงานเชื่อมโยงกับกองงานคณะกรรมการควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ กรมควบคุมโรค ทั้งเรื่องของการส่งต่องานบริการวิชาการและองค์ความรู้ แต่สิ่งที่ต้องการสนับสนุนคือเรื่องของนโยบายในกระทรวงสาธารณสุข รับเรื่องของโครงการเลิกบุหรี่เป็นตัวชี้วัดในการทำงานด้วย ซึ่งมีความคืบหน้าอย่างต่อเนื่อง เชื่อว่า หากเรื่องนี้เป็นตัวชี้วัดแล้วก็จะทำให้เครือการเลิกบุหรี่มีความเข้มแข็งมากยิ่งขึ้นตามไปด้วย
         

ทั้งนี้ ได้ตั้งเป้าหมายว่า ต้องการให้ยาเลิกบุหรี่เข้าไปอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ซึ่งขณะนี้เดินหน้าไปได้ครึ่งทางแล้ว ที่ไปอยู่ในสิทธิผู้ประกันตนได้สำเร็จในปีที่ผ่านมาก็ถือเป็นความคืยบหน้าที่สำเร็จไปอีกขั้นพร้อมกันนี้ ยังได้มีมาตรการป้องกันนักสูบบุหรี่หน้าใหม่ ด้วยการสร้างความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยต่างๆ ในการให้ความช่วยเหลือแก่นิสิตนักศึกษาที่ติดบุหรี่ ได้เลิกสูบตามความตั้งใจของแต่ละคน
        

 

ด้าน รศ.ดร.จินตนา ยูนิพันธุ์ ผู้อำนวยการศูนย์บริการเลิกบุหรี่ทางโทรศัพท์แห่งชาติ (ศบช.) หรือสายเลิกบุหรี่ 1600 กล่าวว่า จากการทำงานมาเป็นเวลากว่า 10 ปี ศูนย์ฯ ได้พัฒนาระบบการให้คำปรึกษาติดตาม และประเมินผลผู้ที่ต้องการเลิกสูบบุหรี่มาโดยตลอด ซึ่งได้รับการสนับสนุนอย่างเต็มที่ จาก สสส. จนทำให้สายเลิกบุหรี่ 1600 เป็นที่รู้จักในวงกว้าง โดยได้พัฒนาระบบการให้คำปรึกษาเข้าสู่ระบบออนไลน์มากขึ้น ทั้งผ่านทางเว็บไซต์ แชทไลน์ และระบบข้อความสั้น โดยได้เชื่อมโยงการทำงานกับภาครัฐด้วยการรับข้อมูลผู้ป่วยที่ถูกส่งต่อจากสถานบริการโรงพยาบาลในภาคีเครือข่าย เพื่อให้มีการโทรกลับ ติดตามข้อมูลได้อย่างสม่ำเสมอ พร้อมนำข้อมูลส่งต่อไปยังคลินิกฟ้าใส เพื่อให้นำมาสู่การรักษาในรูปแบบต่างๆได้มากขึ้นอีกด้วย
          

 

พร้อมระบุว่า ขณะนี้การทำงานของสายเลิกบุหรี่ 1600 ได้รับการขยายต่อจนสามารถโทรศัพท์มาได้ตลอด 24 ชั่วโมง ซึ่งในบางกรณีก็จะมีการฝากเบอร์โทรศัพท์ไว้ แล้วจะมีเจ้าหน้าที่ติดต่อกลับมาโดยเร็วที่สุด พร้อมยืนยันว่า สิ่งที่จะทำให้การเลิกบุหรี่อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด คือมาจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ดังนั้นการเสริมแรงใจ การให้กำลังใจและคำแนะนำต่างๆ จึงเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด