
ไม่เคยเห็นมาก่อน รัสเซียปล่อยคลิปทดลอง"ซาร์บอมบา"ระเบิดนิวเคลียร์รุนแรงที่สุดในโลก
หน่วยงานนิวเคลียร์รัสเซีย ลดชั้นความลับ ปล่อยสารคดีความยาว 40 นาทีเปิดภาพการทดลองระเบิดนิวเคลียร์อานุภาพรุนแรงที่สุดในโลกที่มนุษย์เคยสร้างมาในยุคสหภาพโซเวียต
ระเบิดนิวเคลียร์ชื่อรหัสเรียกขาน อีวาน ที่สหภาพโซเวียตส่งเครื่องบินนำไปหย่อนทดลองเหนือหมู่เกาะ Novaya Zemlya ในมหาสมุทรอาร์กติก เมื่อ 30 ตุลาคม 2504 เป็นระเบิดอานุภาพรุนแรงที่สุดในโลกเท่าที่มนุษย์สร้างขึ้น ปลดปล่อยพลังงานราว 50 เมกะตัน เท่ากับระเบิด TNT 50 ล้านตัน พลังรุนแรงกว่า ลิตเทิล บอย ระเบิดนิวเคลียร์ถล่มฮิโรชิมา ประเทศญี่ปุ่น 3,333 เท่า ระเบิดลูกนี้มีชื่อทางการ RDS-220 แต่หลายปีให้หลัง เมื่อมีรายละเอียดมากขึ้นรับรู้ในโลกตะวันตก อาวุธนี้ถูกตั้งชื่อเล่นว่า ซาร์บอมบา หรือระเบิดซาร์ แต่เกือบ 6 ทศวรรษที่ผ่านมา ภาพการทดลองระเบิดไฮโดรเจนครั้งนั้น ยังมีจำกัด โดยมากเป็นคลิปสั้น ไม่ค่อยชัดหรือเป็นภาพนิ่งคุณภาพไม่ดีนัก
แต่ล่าสุดเมื่อ 20 ส.ค. บรรษัทพลังงานปรมาณูของรัสเซีย ( Rosatom) ได้เผยแพร่สารคดีความยาว 40 นาทีบนช่องยูทูบ เนื่องในโอกาสครบรอบ 75 ปีของอุตสาหกรรมนิวเคลียร์รัสเซีย เผยภาพภารกิจทดลองแบบละเอียดอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน ตั้งแต่การขนย้ายระเบิดหนัก 26.5 ตัน ยาว 8 เมตร ไปจนถึงการทิ้งเมฆควันรูปดอกเห็ด ที่หลังจากนั้นพุ่งสูงเหนือหมู่เกาะในอาร์กติกร่วม 10 กม.
สารคดีแนวโฆษณาชวนเชื่อแบบสหภาพโซเวียต เปิดภาพการขนย้ายระเบิดที่ประกอบเสร็จสมบูรณ์แล้วโดยรถไฟไอน้ำ ปลายทางเป็นฐานทัพอากาศโอเลนยา ใกล้กับเมืองโอเลเนกอร์สค์ คาบสมุทรโคลา ทางตะวันตกเฉียงเหนือของรัสเซีย ก่อนรถบรรทุกมารับช่วงต่อ อีกทั้งยังเผยภาพภายในห้องนักบินเครื่องบิน Tu-95V และนาทีระเบิดยักษ์ผูกติดร่มชูชีพค่อยๆตกลงสู่สถานทดลองหมายเลข 6 ของกระทรวงกลาโหมรัสเซีย ใกล้ช่องแคบ Matochkin ของหมู่เกาะ Novaya Zemlya
เครื่องบิน Tu-95V ขึ้นบินขนานไปกับเครื่องบินทิ้งระเบิด Tu-16 ที่ทำหน้าที่เป็นห้องแลบบินได้ ติดกล้อง วิทยุติดตาม เครื่องมือวัดสัญญาณไฟฟ้า เพื่อวัดพลังแรงระเบิด และเครื่องบันทึกความดันเพื่อวัดคลื่นกระแทก
ภารกิจทดลองครั้งนั้นถูกควบคุมจากบังเกอร์ใต้ดินที่อ่าว Belyusha Bay ห่างทางใต้ของสถานที่ทดสอบระเบิด ไปทางใต้ 260 กม.
Tu-95V ซึ่งเคลือบสีขาวสะท้อนแสงเพื่อป้องกันรังสีความร้อน ปล่อยระเบิดยักษ์จากความสูง 1.05 หมื่นเมตร ก่อนตัวระเบิดจุดชนวนที่ความสูง 4,000 เมตรจากพื้นดิน ข้อมูลจากวิดีโอระบุว่า ขณะนั้น เครื่องบิน Tu-95V อยู่ห่างออกไป 45 กม. ระเบิดก่อลูกไฟมองเห็นได้ในระยะเกือบ 1,000 กม. เสียงผู้บรรยายระบุว่า ระเบิดมาพร้อมกับพลังแสงวาบสว่างจ้าผิดปกติ ไม่กี่วินาที เกิดฝุ่นควันพุ่งสูงเป็นลำสูงเกือบ 10 กม.
ภาพตัดไปที่เครื่องบินขณะอยู่ห่างจากการจุดชนวนระเบิด 249 กม. จากจุดนั้นมองเห็นลูกไฟมหึมาค่อยๆพวยพุ่งขึ้นมา ก่อนแผ่ขยายออกกว้าง 20 กม.
หลังการระเบิด ราว 40 วินาที ลูกไฟพุ่งสูงประมาณ 30 กม. ก่อนเริ่มเปลี่ยนรูปเป็นเมฆรูปดอกเห็ดสูง 60-65 กม. เส้นผ่าศูนย์กลาง 90 กม.
พลังระเบิดทำลายอาคารส่วนใหญ่ในเมือง Severny ศูนย์ทดลองนิวเคลียร์ใกล้ช่องแคบ Matochkin ที่อยู่ห่างจากจุดทิ้งระเบิด 55 กม.ราบเป็นหน้ากลอง และแม้จุดชนวนระเบิดเหนือพื้นดินถึง 4 กม. แต่ยังก่อแรงสั่นสะเทือนเท่าแผ่นดินไหวตามมาตราริคเตอร์ระดับ 5 ส่วนเครื่องบิน Tu-95 ที่อยู่ห่างจากจุดระเบิดออกไปหลายสิบกิโล แรงสั่นสะเทือนทำให้เครื่องบินดิ่งวูบ 1,000 เมตร แต่ลงจอดโดยสวัสดิภาพ
ต่อมาเป็นที่ทราบกันว่า เดิมรัสเซียออกแบบระเบิดซาร์ ทรงพลังกว่านี้ 2 เท่าหรือ 100 เมกะตัน แต่ต้องลดลงเพื่อป้องกันกระทบประชากรที่อยู่ห่างออกไป