ส่อง 'โครงการค้างท่อ' กระทรวงคมนาคม งานหิน 'สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ'

การจัดตั้งรัฐบาล และการประกาศตัวรัฐมนตรีเจ้ากระทรวง “ครม.เศรษฐา 1” เป็นอันเสร็จสิ้นแล้ว ต่อไปคงเป็นเรื่องที่ต้องจับตาว่า แต่ละกระทรวงจะดำเนินการสานฝันนโยบาย และโครงการตกค้างจากรัฐบาลชุดก่อน โดยเฉพาะกระทรวงคมนาคม ภายใต้เจ้ากระทรวงหูกวาง “สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ” ที่มีโครงการค้างท่อ รออยู่หลายโปรเจกต์ที่สำคัญ รวมทั้งต้องศผลักดันภารกิจสำคัญใหม่ คือ รถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย

โครงการค้างท่อ

 

 

1. โครงการรถไฟความเร็วสูง ไทย-จีน ระยะที่ 2 เส้นทางนครราชสีมา-หนองคาย ระยะทาง 356 กม. วงเงินลงทุน 3.2 แสนล้านบาท

 

2. โครงการรถไฟฟ้าสายสีส้มตะวันตก (บางขุนนนท์-ศูนย์วัฒนธรรมฯ) โครงการนี้ถูกพ่วงสัญญาการเดินรถไฟฟ้าสายสีส้มตลอดทั้งสาย (บางขุนนนท์-มีนบุรี) ซึ่งบริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จํากัด (มหาชน) หรือ BEM เสนอผลประโยชน์ดีที่สุด แต่เป็นการประมูลที่ถูกตั้งข้อสังเกตหลายประเด็น เช่น หลักเกณฑ์ตัดสินผู้ชนะประมูล ข้อเสนอรับเงินอุดหนุนค่าก่อสร้าง การกำหนดเงื่อนไขผู้เข้าประมูลที่อาจเข้าลักษณะการกีดกัน

 

 

ขณะที่การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) ได้สรุปสถานะโครงการก่อสร้างงานโยธารถไฟฟ้าสายสีส้มส่วนตะวันออก ช่วงศูนย์วัฒนธรรมฯ-มีนบุรี ดำเนินการแล้วเสร็จ 100% แต่ยังไม่สามารถเปิดเดินรถให้บริการประชาชนได้ เนื่องจากสัญญาเดินรถ ได้รวมอยู่กับสัญญาการจัดหาเอกชนร่วมลงทุนเดินรถในโครงการรถไฟฟ้าสายสีส้ม ช่วงบางขุนนนท์-มีนบุรี (สุวินทวงศ์) และก่อสร้างงานโยธาส่วนตะวันตก ช่วงบางขุนนนท์-ศูนย์วัฒนธรรมฯ

 

3. โครงการรถไฟชานเมืองสายสีแดง ส่วนต่อขยาย 5 เส้นทาง วงเงินรวมกว่า 6.8 หมื่นล้านบาท คือ ช่วงรังสิต-มธ.รังสิต ระยะทาง 8.84 กม. วงเงิน 6,468.69 ล้านบาท, ช่วงบางซื่อ-หัวลำโพง ระยะทาง 5.76 กม. ช่วงบางซื่อ-มักกะสัน-หัวหมาก ระยะทาง 20.14 กม. ทั้ง 2 สายรวมวงเงิน 47,000 ล้านบาท, ช่วงตลิ่งชัน-ศาลายา ระยะทาง 14.80 กม. วงเงิน 10,670.27 ล้านบาท และช่วงตลิ่งชัน-ศิริราช ระยะทาง 5.70 กิโลเมตร วงเงิน 4,694.36 ล้านบาท และคาดว่าจะเปิดประกวดราคาในปี 2566

 

4. โครงการรถไฟฟ้าสายสีเขียว โครงการนี้เป็นปัญหาระหว่างกรุงเทพมหานคร (กทม.) กับภาระหนี้คงค้างกับเอกชนคู่สัญญารวมประมาณ 50,000 ล้านบาท และยังมีภาระที่ต้องรับโอนบริหารโครงการจาก รฟม. ซึ่งต้องชำระค่างานโยธาก่อสร้างส่วนต่อขยายรวมประมาณ 70,000 ล้านบาท โดยหาก กทม.ยังไม่สามารถเคลียร์หนี้ และรับโอนสิทธิบริหารโครงการรถไฟฟ้าสายสีเขียวส่วนต่อขยายมาดูแล ก็จะทำให้ กทม.ไม่สามารถจัดเก็บค่าโดยสารรถไฟฟ้าส่วนต่อขยายดังกล่าว และไม่มีเงินสะสมเพื่อไปชำระค่าจ้างแก่เอกชนตามสัญญา

 

5. โครงการรถไฟทางคู่ ระยะที่ 2 เส้นทางขอนแก่น-หนองคาย ระยะทาง 167 กิโลเมตร มูลค่าโครงการ 29,748 ล้านบาท เส้นทางปากน้ำโพ-เด่นชัย ระยะทาง 280.5 กิโลเมตร วงเงิน 59,399.80 ล้านบาท เส้นทางชุมทางถนนจิระ-อุบลราชธานี ระยะทาง 308 กิโลเมตร วงเงิน 36,683 ล้านบาท

 

 

ในส่วนของกรมทางหลวง ก็มี 4 โครงการ ที่เตรียมเสนอให้กระทรวงคมนาคม และ ครม.ชุดใหม่ พิจารณาเห็นชอบและอนุมัติ วงเงิน 145,880 ล้านบาท ประกอบด้วย

 

 

1. โครงการทางหลวงพิเศษระหว่างเมืองหมายเลข 9 สายถนนวงแหวนรอบนอกกรุงเทพมหานคร (ด้านตะวันตก) หรือ M9 ล่าง ช่วงบางขุนเทียน-บางบัวทอง ระยะทางประมาณ 35.85 กิโลเมตร วงเงิน 56,035 ล้านบาท ปัจจุบันผ่านความเห็นชอบของคณะกรรมการนโยบายการร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชน (คณะกรรมการพีพีพี) แล้ว โดย ทล.จะเสนอให้ ครม.พิจารณาเห็นชอบหลักการเพื่อขอใช้เงินกู้ หากผ่านความเห็นชอบ จะเริ่มประกาศเชิญชวนให้เอกชนร่วมลงทุนภายในกลางปีหรือปลายปี 2567 หลังจากนั้นจะเริ่มดำเนินการก่อสร้างได้ภายในปี 2568 ระยะเวลาก่อสร้าง 3 ปี คาดว่าจะเปิดให้บริการปี 2572

 

 

2. โครงการทางหลวงพิเศษระหว่างเมืองหมายเลข 9 สายถนนวงแหวนรอบนอกกรุงเทพมหานคร (ด้านตะวันตก) หรือ M9 ช่วงบางบัวทอง-บางปะอิน ระยะทาง 34.1 กิโลเมตร วงเงินลงทุนก่อสร้าง 15,260 ล้านบาท เบื้องต้นกรมจะเสนอต่อ ครม. ขอใช้แหล่งเงินกู้เพื่อดำเนินการก่อสร้างงานโยธา หลังจากนั้นจะเจรจาร่วมกับสำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ (สบน.) เพื่อขอใช้แหล่งเงินกู้ หากได้ข้อสรุปแหล่งเงินกู้แล้วจะเสนอต่อ ครม.อีกครั้ง เพื่อพิจารณาเห็นชอบการประมูลโครงการ คาดว่าจะเริ่มเปิดประมูลและดำเนินการก่อสร้างภายในปลายปี 2568 ระยะเวลาก่อสร้าง 3 ปี ส่วนงานติดตั้งระบบและบำรุงรักษา เบื้องต้นกรมจะใช้งบประมาณจากกองทุนมอเตอร์เวย์ เพื่อดำเนินการก่อสร้างเอง คาดว่าจะเปิดให้บริการได้ภายในปี 2572

 

 

3. โครงการทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง (มอเตอร์เวย์) ส่วนต่อขยายทางยกระดับอุตราภิมุข หรือดอนเมืองโทลล์เวย์ ช่วงรังสิต-บางปะอิน (M5) ระยะทาง 22 กม. วงเงินค่าลงทุนก่อสร้าง 31,358 ล้านบาท ประกอบด้วย ค่างานโยธา 30,125 ล้านบาท ค่าเวนคืน 78 ล้านบาท ค่างานระบบ 1,155 ล้านบาท ขณะนี้ผ่านความเห็นชอบคณะกรรมการพีพีพีแล้ว โครงการจะใช้รูปแบบการให้เอกชนร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชน (PPP Gross Cost) โดย ทล.จะเป็นผู้ลงทุนการก่อสร้างงานโยธาและจ้างเอกชนบริหารจัดการ อายุสัญญาสัมปทาน 30 ปี โครงการนี้ กรมจะเสนอต่อกระทรวงคมนาคมและ ครม.ชุดใหม่พิจารณาเห็นชอบด้วยเช่นกัน

 

 

4. โครงการมอเตอร์เวย์ หมายเลข 8 สายนครปฐม-ชะอำ (M8) ระยะทาง 109 กิโลเมตร โดย ทล.จะเสนอให้ ครม.พิจารณาอนุมัติก่อสร้างช่วงแรก ได้แก่ ช่วงที่ 1 ช่วงนครชัยศรี-ปากท่อ ระยะทาง 61 กิโลเมตร วงเงินลงทุนรวม 43,227 ล้านบาท แบ่งเป็นค่าก่อสร้าง 29,156 ล้านบาท ค่างานระบบ 1,783 ล้านบาท และค่าเวนคืน 12,287 ล้านบาท ปัจจุบัน ทล.อยู่ระหว่างเสนอแผนความต้องการเงินกู้ระยะปานกลาง 5 ปี (2567-2571) หาก ครม.พิจารณาเห็นชอบแล้ว จะเริ่มจัดกรรมสิทธิ์ที่ดิน พร้อมเปิดประมูลให้เอกชนร่วมลงทุนต่อไป โดยกระบวนการดังกล่าวจะใช้ระยะเวลาประมาณ 1 ปีครึ่ง ก่อนเริ่มดำเนินการก่อสร้าง ใช้เวลาก่อสร้างประมาณ 3 ปี

 

 

ขณะที่ โครงการที่มาจากนโยบายหาเสียง คือ รถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย ที่ สุริยะ ก็ประกาศเดินหน้าทันที เพราะถือเป็นนโยบายเร่งด่วน ที่จะต้องดำเนินการ ซึ่งเรื่องนี้เกี่ยวข้องกับหลายกระทรวง เนื่องจากต้องใช้งบประมาณในการสนับสนุน ดังนั้น จะมีการหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งกระทรวงการคลัง รฟม. และกรมการขนส่งทางราง เพื่อดูแนวทางถึงแหล่งเงิน รวมถึงวางกรอบระยะเวลาในการดำเนินการ

 

 

ทั้งนี้ มีการศึกษาตามกลุ่มเป้าหมายผู้เดินทางด้วยระบบขนส่งมวลชนทางราง ใน 2 กรณี คือ

 

1. กลุ่มประชาชนผู้ใช้บริการทั่วไป
2. กลุ่มผู้ถือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ

 

ซึ่งจากการศึกษาพบว่า ในกลุ่มประชาชนผู้ใช้บริการทั่วไป หากรัฐจัดเก็บค่าโดยสาร 20 บาทตลอดสาย คาดว่าจะต้องใช้เงินอุดหนุนจากภาครัฐรวม 5,446 ล้านบาท/ปี ส่วนกลุ่มผู้ถือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ คาดว่า จะต้องใช้เงินจากภาครัฐอุดหนุนรวม 307.86 ล้านบาท/ปี

 

 

 

 

 

 

 

 

ขอบคุณข้อมูลบางส่วนจาก : กรุงเทพธุรกิจ