ส่องโมเดลความสำเร็จ 'ไม้ประดับบางม่วง' แหล่งผลิตไม้ประดับแปลงใหญ่

พื้นที่อำเภอบางใหญ่ ตั้งอยู่ฝั่งตะวันตกของจังหวัดนนทบุรี มีสภาพเป็นที่ราบลุ่ม มีคูคลองขนาดต่าง ๆ เชื่อมโยงกันหลายสายเหมือนใยแมงมุม เหมาะแก่การทำการเกษตร ซึ่งส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ปลูกข้าว พืชผัก ไม้ผล

 

และยังเป็นแหล่งผลิตไม้ดอกไม้ประดับที่ใหญ่เป็นอันดับต้นๆ ของประเทศไทย โดยมีตลาดไม้ประดับที่สำคัญๆ หลายแห่งในพื้นที่ เนื่องจากมีทำเลเหมาะสม การคมนาคมสะดวก 

ในช่วงที่ปี 2563 ที่เกิดการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ทำให้สังคมมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมรูปแบบการใช้ชีวิต มาทำงานแบบ work from home เมื่อคนอยู่บ้านมากขึ้น จึงเกิดกระแสการปลูกต้นไม้เป็นงานอดิเรกกันอย่างกว้างขวาง ทำให้ธุรกิจไม้ประดับมีการเติบโต สวนกระแสสินค้าอื่น ๆ

สำนักงานเกษตรอำเภอบางใหญ่ ได้นำนโยบายการส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่มาขับเคลื่อนในพื้นที่ โดยส่งเสริมให้เกษตรกร รวมกลุ่มการผลิตและการบริหารจัดการร่วมกัน เพื่อร่วมกันจัดหาปัจจัยการผลิตที่มีคุณภาพดี ราคาเป็นธรรม และการใช้เทคโนโลยีการเกษตรที่เหมาะสมเพื่อลดต้นทุน เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ตลอดจนการจัดการด้านการตลาด โดยหน่วยงานภาครัฐให้การสนับสนุนและอำนวยความสะดวก 

นางโสภา ยอดเกลี้ยง เกษตรอำเภอบางใหญ่ กล่าวว่า จังหวัดนนทบุรีมีแปลงใหญ่ จำนวน 23 แปลง ซึ่งในอำเภอบางใหญ่มีการส่งเสริมให้เกษตรกรเข้าร่วมโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ โดยแปลงใหญ่ไม้ดอกไม้ประดับบางม่วง อำเภอบางใหญ่ จัดตั้งเป็นแปลงใหญ่ในปี 2565 มีการสนับสนุนปัจจัยการผลิต ถ่ายทอดองค์ความรู้ในการใช้แหนแดง การผลิตและการใช้สารชีวภัณฑ์ นอกจากนี้ยังบูรณาการร่วมกับสถานีพัฒนาที่ดินนนทบุรี ถ่ายทอดองค์ความรู้ในการทำน้ำหมักชีวภาพให้สมาชิกกลุ่ม เพื่อนำไปประยุกต์ใช้ลดต้นทุนการผลิต รวมทั้งบูรณาการร่วมกับสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย(วว.) ถ่ายทอดองค์ความรู้เรื่องการตลาดต้นไม้ การทำสินค้าออนไลน์ และการทำบรรจุภัณฑ์ เพื่อพัฒนาให้สมาชิกกลุ่มขยายช่องทางการตลาดอีกทางหนึ่ง

นายเทวฤทธิ์ เทพนรินทร์ ประธานแปลงใหญ่ไม้ดอกไม้ประดับบางม่วง อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี กล่าวว่า เกษตรกรในพื้นที่อำเภอบางใหญ่ ส่วนใหญ่เป็นผู้ผลิตไม้ดอกไม้ประดับ ทางสำนักงานเกษตรอำเภอบางใหญ่ได้มีการแนะนำ ส่งเสริมให้เกษตรกรได้รวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่เพื่อพัฒนาศักยภาพการผลิตไม้ดอกไม้ประดับ ปัจจุบันมีสมาชิก 43 ราย พื้นที่ 157 ไร่ โดยการผลิตไม้ประดับของกลุ่ม มีทั้งไม้กลางแจ้งและไม้ในร่ม อาทิ เข็ม มะลิ กุกลาบ มอนสเตอร่า ฟิโลเดนดรอน ไม้ดอก ไม้ประดับกระถาง ไม้ใบกระถาง ฯลฯ การดำเนินงานภายใต้กลุ่มจะมีกิจกรรมการประชุมอย่างต่อเนื่อง เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้หรือแก้ไขปัญหาที่พบเจอ เช่น ด้านโรคและแมลงศัตรูพืช รวมทั้งการวางแผนการผลิตไม้ประดับของกลุ่มให้ตรงตามความต้องการของตลาด

ในส่วนของประธานแปลงใหญ่ มีห้องเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ซึ่งดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันใช้ประโยชน์ในการเพาะเลี้ยงขยายพันธุ์ไม้ประดับที่ตลาดมีความต้องการในปริมาณมากๆ ซึ่งสามารถขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว ในพื้นที่ที่จำกัด ได้ต้นพันธุ์ที่สะอาด ปลอดโรค รวมทั้งยังเกิดไม้ประดับที่มีลักษณะใหม่ๆจากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่ออีกด้วย

 

สำหรับการตลาด กลุ่มแปลงใหญ่ไม้ดอกไม้ประดับบางม่วง อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี มีการจำหน่าย แบบราคาปลีกหน้าร้าน ซึ่งมีลูกค้าเข้ามาชมและเลือกซื้อในสวนโดยตรง และมักจะมีลูกค้าชาวต่างชาติมา Live สดขายส่งไปประเทศของตนด้วย นอกจากนี้ยังมีตลาดหลักโดยขายราคาส่งให้กับบริษัทรับตกแต่งบ้านและสวน รวมถึงการนำต้นไม้ไปจัดงาน Event ต่างๆ ทั่วประเทศ สร้างรายได้หมุนเวียนให้แก่เกษตรกรทุกวัน

จากการส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ช่วยให้กลุ่มเกษตรกรได้พัฒนาองค์ความรู้ ด้านการผลิต การพัฒนาคุณภาพสินค้า มีการรวมซื้อวัสดุเพื่อลดต้นทุนการผลิต การวางแผนการผลิตให้ตรงความต้องการของตลาด รวมทั้งเชื่อมโยงการจำหน่าย เพิ่มโอกาสและช่องทางการตลาด ให้กลุ่มได้พัฒนาอาชีพ สร้างรายได้ มีความอยู่ดีกินดีอย่างยั่งยืน