รายงานพิเศษ : ฐานันดร 5+ จากสื่อกระแสหลัก ถึงนักข่าวพลเมือง ตอนที่ 6 (จบ) : 'สื่อหลัก VS สื่อใหม่' โดย กองบรรณาธิการ 'คม ชัด ลึก ออนไลน์'
ปฏิเสธไม่ได้ว่า ยุคสมัยปัจจุบัน ก้าวสู่ช่วงเวลาของการเชื่อมต่อทั้งโลกโดยไร้ขอบเขต และก้าวข้ามผ่านมิติของเวลา ด้วยความรวดเร็วอย่างยิ่ง
นี่เป็นยุคสมัยของการเปลี่ยนผ่าน
จาก "การสื่อสารทางเดียว" สู่ "การสื่อสารสองทาง"
แทบจะทุกวงการ ล้วนเปลี่ยนผ่านสู่ยุคสมัยของ "โซเชียลเน็ตเวิร์ค"
โดยอำนาจของ "โซเชียลมีเดีย" ที่ตอบสนองทุกความต้องการอย่างทันอกทันใจ และทันต่อเวลา
ปฏิเสธไม่ได้ว่า สื่อ "อินเตอร์เน็ต" เข้ามาเปลี่ยนโฉมหน้าแทบจะสิ้นเชิง สำหรับการสื่อสารในทุกมิติ
โดยเฉพาะในแง่ของการ “สื่อสาร”
โดยเฉพาะในแวดวงของ “สื่อสารมวลชน”
ที่สถานะของ “คนข่าว” ถูกท้าทายให้สั่นคลอน โดยการผุดเกิดของโลกอินเตอร์เน็ต ที่เชื่อมและย่อโลกทั้งใบให้เล็กลงในชั่วพริบตา
"โซเชียลเน็ตเวิร์ค-โซเชียลมีเดีย" ทำให้ “ทุกคนเป็นนักข่าวได้”
และโลกในยุคสมัยปัจจุบันนี้ ก็เป็นโลกที่ทุกคนเป็นนักข่าวได้ทั้งหมด ถ้าทุกคนต้องการจะเป็น
ปฏิเสธไม่ได้ว่า ณ ยุคสมัยปัจจุบัน สื่อ "อินเตอร์เน็ต" เข้ามามีบทบาทอย่างสูง ในการ "ชี้นำ" ทิศทางต่าง ๆ ให้เป็นไปในทางใดทางหนึ่งได้อย่างง่ายดาย
นี่เป็น "อำนาจ" อันทรงพลังอย่างยิ่ง ของ "โซเชียลเน็ตเวิร์ค"
โดยผ่านเครือข่าย "โซเชียลมีเดีย" ต่าง ๆ
ทว่า ! อำนาจที่ว่านี้ ก็มีทั้งด้านบวกและด้านลบ ที่เป็นเสมือน "ดาบสองคม" ในตัวเดียวกัน
และนี่ก็อาจจะเป็น “จุดอ่อน” และ “ช่องว่าง” ที่ปรากฏให้เห็น
ซึ่งท้าทายต่อการวางบทบาท สถานะ และปฏิสัมพันธ์ ของ “คนข่าว” ในยุคสมัยของโลกปัจจุบัน
ว่าจะรับมือกับการเปลี่ยนผ่าน อย่างรู้เท่าและรู้ทันอย่างไร
ความจริงที่เราทุกคนต่างรู้ดีคือ “อำนาจ” ของ “ข้อมูลข่าวสาร” เวลานี้ ไม่ได้ผูกขาดอยู่กับคนใดคนหนึ่ง หรือกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งอีกแล้ว
นี่เพราะสถานภาพที่เปลี่ยนไป ของข้อมูลข่าวสาร
ไม่มีใครสามารถผูกขาดข้อมูลข่าวสาร
และไม่มีใครสามารถเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร โดยปิดลับและโดยลำพังในพื้นที่อันมีจำกัดอีกต่อไป
ตรงกันข้าม ใครก็สามารถเข้าถึงข้อมูลข่าวสารได้ถ้าต้องการ และรู้จักการใช้กลไกต่าง ๆ เพื่อเข้าถึงข้อมูลนั้น ๆ
และใครที่เข้าถึงข้อมูลข่าวสารที่ว่านั้น ก็สามารถที่จะแสดงข้อมูลข่าวสารที่เข้าถึง
ให้ “เป็นข่าว” ต่อสาธารณะ บน “พื้นที่ข่าว” อันมีไม่จำกัด บนโลกอินเตอร์เน็ตได้
แน่นอนว่า “ข้อมูลข่าว” ที่ “เป็นข่าว” ย่อมต้องถูกตรวจสอบซ้ำ ถ้ามีความน่าเคลือบแคลงสงสัย และโดยเฉพาะถ้าจะมีการนำไปใช้ต่อ
นี่ต่างหาก ที่จะเป็น “หัวใจสำคัญ” ของการทำหน้าที่สื่อฯอย่างแท้จริง
ความจริงก็คือ “ข่าว” ไม่ได้หมายถึงแค่สิ่งที่ได้เห็น ได้ยิน ได้รับรู้ แล้วนำมาถ่ายทอดต่อ
ความจริงก็คือ “ข่าว” ยังหมายถึงการตรวจสอบอย่างรอบด้าน และลงลึกถึงรายละเอียดที่พึงมี เพื่อนำเสนอให้ครบถ้วนต่อสาธารณะ
ในโลกของสื่อกระดาษ นี่คือหัวใจสำคัญ
และแน่นอนว่า ไม่มีข้อยกเว้นใด แม้กระทั่งในโลกของสื่ออินเตอร์เน็ต ที่ทุกอย่างเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็ว และทันท่วงที
ปฏิเสธไม่ได้ว่า โดยยุคสมัยที่เปลี่ยนผ่าน
“สื่อหลัก” มีความจำเป็นต้องปรับตัว และเข้ามาอยู่ร่วมกับ “สื่อใหม่” อย่างเต็มที่
แต่ใช่ว่า “สื่อหลัก” จะละเลยต่อปรัชญาและหัวใจของ “คนข่าว” อย่างแท้จริงไปได้
เพราะ “ข่าว” คือ “ข้อเท็จจริง” ที่ต้องตรวจสอบอย่างรอบคอบ-รอบด้าน และลงลึกถึงรายละเอียดอย่างแท้จริง ก่อนที่จะถูกนำเสนอต่อสาธารณะ
นี่อาจไม่ใช่ลักษณะของ “สื่อใหม่” ที่ทุกอย่างสามารถเกิดขึ้นได้ในทันที
และสามารถนำเสนอได้อย่างทันท่วงที โดยเครื่องมือและเทคโนโลยีทันสมัย ผ่านช่องทางของโซเชียลมีเดียต่าง ๆ
โดยไม่ต้องครบถ้วนกระบวนความ ของการผลิตสื่อ
แต่ไม่ได้หมายความว่า “สื่อหลัก” ที่เข้าไปอยู่ใน “สื่อใหม่” ต้องทำหรือต้องเป็นในลักษณะเดียวกัน
เพราะสิ่งที่ “สื่อหลัก” มี ก็คือพื้นฐานของการเป็น “คนข่าว”
ที่ต้องทำหน้าที่ทั้งหมด ให้ครบถ้วนกระบวนความ โดยมาตรฐานและจรรยาบรรณ ของ “วิชาชีพสื่อสารมวลชน” ที่พึงต้องทำอย่างเต็มที่
นี่ต่างหาก ที่จะทำให้ “สื่อหลัก” สามารถอยู่ร่วมกับ “สื่อใหม่” ได้อย่างมีคุณภาพ
แน่นอนว่า ด้านหนึ่งของสื่อกระแสหลัก จำเป็นต้องปรับตัว เพื่อเปลี่ยนผ่านไปสู่ยุคสมัยที่เปลี่ยนไป
แน่นอนว่า สื่อกระแสหลัก จำเป็นต้องลงมาเล่นกับการรายงานข่าว ที่เกือบจะฉาบฉวย ตามกระแสของยุคสมัย ที่มาเร็ว ไปเร็ว จบเร็ว และลืมเร็ว
แต่อีกด้านหนึ่ง ด้วยประสบการณ์ของวิชาชีพสื่อสารมวลชน
ก็สามารถที่จะตะล่อมข้อมูลข่าวสาร ให้ถูกต้องที่สุด รอบด้านที่สุด และครบถ้วนที่สุดได้
และอย่างน้อยที่สุด ก็ยังสามารถนำเสนอข้อมูลอีกหลายด้าน เพื่อดุลและคาน กับกระแสที่หลั่งไหลไปในทางใดทางหนึ่ง
ทั้งโดยรสนิยม และโดยความคิดความเชื่อ แบบ “รวมหมู่” ได้บ้าง
แน่นอนว่า “สื่อหลัก” จำเป็นต้องปรับตัว
ทั้งการอยู่ร่วม และการนำ “ข้อมูลข่าว” จาก “นักข่าวพลเมือง” เพื่อไปนำเสนอต่อไป ในสื่อกระแสหลัก
แต่อย่างน้อยที่สุด “สื่อหลัก” ก็ยังต้องแสดงให้เห็นถึงความเป็น “มืออาชีพ”
ที่ไม่ใช่แค่ เป็นใครอีกหนึ่งคน ในโลกอินเตอร์เน็ต ที่สามารถ “แจ้งข่าว-เขียนข่าว-ส่งข่าว-บอกข่าว-เล่าข่าว” ได้
เพราะถ้าเพียงแค่นั้น โลกในยุคสมัยที่เปลี่ยนผ่าน
ก็อาจไม่จำเป็นต้องมี “นักข่าว” จริง ๆ
นี่เพราะทั้งหมดที่ว่านั้น “นักข่าวพลเมือง” สามารถทำได้
เพราะ “ทุกคนเป็นนักข่าวได้” เท่า ๆ กันหมด
แน่นอนว่า นี่ย่อมไม่ได้หมายความเฉพาะแค่ “สื่อหลัก” ที่ต้องคงสถานะของความเป็น “มืออาชีพ” ที่ต้องทั้ง “รู้เท่า” และ “รู้ทัน”
ต่อ “ข้อมูลข่าวสาร” ที่ถูกแสดงบน “พื้นที่ข่าว” อันมีไม่จำกัด
หากแต่ “นักข่าวพลเมือง” ในนิยามของ “ทุกคนเป็นนักข่าวได้” ก็เช่นเดียวกัน
อย่าลืมว่า ในโลกของเครือข่ายโซเชียลเน็ตเวิร์ค มีการใช้ช่องทางโซเชียลมีเดีย เพื่อหวังผลอันซ่อนเร้นในหลายมิติที่ทับซ้อน
และอย่าลืมว่า ทุกคนที่เป็นนักข่าวได้ ไม่ได้แปลว่า จะรู้เท่า-รู้ทันทุกคนไป
แน่นอนว่า จำเป็นต้องมีใครสักคน หรือหลายคน
ทั้งจาก “สื่อหลัก” ที่เข้ามาอยู่ใน “สื่อใหม่”
และทั้งจาก “นักข่าวพลเมือง” ที่ฝังตัวเองอยู่ใน “สื่อใหม่” ด้วยความเอาจริงเอาจัง ต่อการทำหน้าที่ “นักข่าวพลเมือง” ที่มีคุณภาพอย่างแท้จริง
คอยทำหน้าที่ตรวจสอบซ้ำ ตรวจสอบอย่างรอบด้าน ตรวจสอบอย่างลงลึกในรายละเอียด
เพื่อนำเสนอ “ข้อมูลข่าวสาร” ให้ครบถ้วนและรอบด้าน
อย่างรู้เท่าและรู้ทัน ต่อปรากฏการณ์ของโลก ในยุคสมัยของการเปลี่ยนผ่าน
และอย่างมีวุฒิภาวะอย่างถึงที่สุด
เพื่อสำแดงพลังด้านบวก ของเครือข่ายโซเชียลเน็ตเวิร์ค ผ่านช่องทางของโซเชียลมีเดียในทุกรูปแบบ ได้อย่างมีประสิทธิภาพอย่างถึงที่สุด
และเพื่อแสดงให้โลกในยุคสมัยของการเปลี่ยนผ่าน ได้ประจักษ์แจ้ง
ถึงการเชื่อมโยงเป็นเนื้อเดียวกัน อย่างมีคุณภาพ
ระหว่าง “สื่อใหม่” กับ “สื่อหลัก”
บนนิยามของ “นักข่าวพลเมือง” ที่ใคร ๆ (รวมทั้งนักข่าวมืออาชีพ) สามารถเป็น “นักข่าว” ได้อย่างแท้จริง !!!
........................
(หมายเหตุ : รายงานพิเศษ : ฐานันดร 5+ จากสื่อกระแสหลัก ถึงนักข่าวพลเมือง ตอนที่ 6 (จบ) : 'สื่อหลัก VS สื่อใหม่' โดย กองบรรณาธิการ 'คม ชัด ลึก ออนไลน์'
ลิงก์ข่าวที่เกี่ยวข้อง
# รายงานพิเศษ : ฐานันดร 5+ จากสื่อกระแสหลัก ถึงนักข่าวพลเมือง ตอนที่ 1 'We the Media' โดย กองบรรณาธิการ 'คม ชัด ลึก ออนไลน์'
http://www.komchadluek.net/detail/20120804/136856/ฐานันดร5+:WetheMedia.html
# รายงานพิเศษ : ฐานันดร 5+ จากสื่อกระแสหลัก ถึงนักข่าวพลเมือง ตอนที่ 2 'ปรากฏการณ์นักข่าวพลเมือง' โดย กองบรรณาธิการ 'คม ชัด ลึก ออนไลน์'
http://www.komchadluek.net/detail/20120806/137009/ฐานันดร5+:ปรากฏการณ์นักข่าวพลเมือง.html
# รายงานพิเศษ : ฐานันดร 5+ จากสื่อกระแสหลัก ถึงนักข่าวพลเมือง ตอนที่ 3 'โลกที่ทุกคนเป็นนักข่าว ?' โดย กองบรรณาธิการ 'คม ชัด ลึก ออนไลน์'
http://www.komchadluek.net/detail/20120808/137152/ฐานันดร5+:โลกที่ทุกคนเป็นนักข่าว.html
# รายงานพิเศษ : ฐานันดร 5+ จากสื่อกระแสหลัก ถึงนักข่าวพลเมือง ตอนที่ 4 'อาณาเขตข่าว-พื้นที่ไม่จำกัด' โดย กองบรรณาธิการ 'คม ชัด ลึก ออนไลน์'
http://www.komchadluek.net/detail/20120809/137293/ฐานันดร5+:อาณาเขตข่าว-พื้นที่ไม่จำกัด.html
#รายงานพิเศษ : ฐานันดร 5+ จากสื่อกระแสหลัก ถึงนักข่าวพลเมือง ตอนที่ 5 'ด้านมืด'ของ 'สื่อใหม่' โดย กองบรรณาธิการ 'คม ชัด ลึก ออนไลน์'
http://www.komchadluek.net/detail/20120810/137337/ฐานันดร5+:ด้านมืดของสื่อใหม่.html)
ข่าวที่เกี่ยวข้อง