'อำนาจ' อสส. ชี้องค์กรเติบโตขึ้น สร้างความเชื่อมั่น ด้าน 'เข็มชัย' ระบุ สังคมไม่พอใจกระบวนการยุติธรรมใช้กำจัดคู่เเข่งทางการเมืองการ สั่งคดีได้ ไม่ใช่มองผู้เห็นต่างมีเจตนาทุจริต
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า กิจกรรม 131 ปี องค์กรอัยการ นายอำนาจ เจตน์เจริญรักษ์ อัยการสูงสุด เป็นประธานพิธีเปิด โดยมี ศ.พิเศษ เข็มชัย ชุติวงศ์ อดีต อสส. กล่าวปาฐกถา หัวข้อ องค์กรอัยการ:ความหวังในการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม เเละมีการเสวนาวิชาการ วิวัฒนาการอัยการไทย ศ.พิเศษ ดร.เรวัต ฉ่ำเฉลิม อดีต อสส. เเละอ.พนัส ทัศนียานนท์ อดีตอัยการชั้นผู้ใหญ่
นายอำนาจ กล่าวเปิดงานว่า วันนี้ตนมีความยินดีเป็นอย่างยิ่งที่องค์กรอัยการครบรอบ 131 ปี นับแต่วันแรกที่ก่อตั้งในวันที่ 1 เมษายน ร.ศ.112 หรือ พ.ศ.2436 เป็นกรมอัยการในสังกัดกระทรวงยุติธรรม ภายหลังมีการย้ายไปกระทรวงมหาดไทย และต่อมาแยกเป็นสำนักงานอัยการสูงสุด นับเมื่อมีรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2556 ได้บัญญัติองค์กรอัยการเป็นองค์กรตามรัฐธรรมนูญ ซึ่งดำเนินมาถึงรัฐธรรมนูญปัจจุบัน ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาองค์กรอัยการได้เติบโตขึ้นตามลำดับ
ด้าน ศ.พิเศษเข็มชัย กล่าวช่วงนึงของปาฐกฐาว่า เราจะได้ยินเสียงว่า กระบวนการยุติธรรมเอื้อประโยชน์ให้กับคนร่ำรวยเเละถูกเเทรกแซงสังคมไม่พอใจและเราจะเห็นสังคมไม่พอใจว่ามีการใช้กระบวนการยุติธรรมกำจัดคู่แข่งทางการเมือง ซึ่งก็จะเป็นวิกฤติศรัทธาในกระบวนการยุติธรรม จะมีเรื่องประสิทธิภาพต่ำกว่าที่สังคมคาดหวัง เช่น เรื่องการนำตัวผู้กระทำผิดมาลงโทษ
ทั้งนี้กระบวนการยุติธรรม เคยมี การปฏิรูปรัฐธรรมนูญมาแล้วในช่วงปี 2550 ตนคิดว่าเป็นเป้าหมายของอัยการชั้นผู้ใหญ่ในอดีต เป็นกฎหมายที่รองรับสถานะและเป็นเกาะกำบัง ฐานที่มั่น เพื่อไม่ให้องค์กรของเราถูกแทรกแซงจากฝ่ายการเมืองหรือจากรัฐบาลในทางที่ไม่ชอบ ตนถือว่าเป็นปรากฏการณ์ที่แข็งแรงพอสมควร ตอนนี้ขึ้นอยู่กับพวกเราที่จะต้องดูแลรักษากัน ไม่คนอื่นเข้ามายุ่งเกี่ยวกับกิจการเรา และอยากให้พวกเราได้รักษาสร้างศรัทธาความเชื่อให้กับประชาชนว่าอัยการสามารถคุ้มครองดูแลกระบวนการยัติธรรมและเป็นความหวังของประชาชนของสังคมในการขับเคลื่อนกระบวนการยุติธรรมในทางที่ถูกต้องและเป็นหลักนิติธรรม
อีกประเด็นหนึ่งที่คณะกรรมการปฏิรูปประเทศต้องการปฏิรูป แต่ไม่สำเร็จก็คือเรื่องการสอบสวน ซึ่งเป็นปัญหาที่สังคมไม่ไว้วางใจ เช่น บางทีพนักงานสอบสวนไม่ได้สอบสวนแบบตรงไปตรงมาและให้ความเป็นธรรม ตรงนี้เป็นสิ่งหนึ่งที่สังคมเห็นว่า ต้องการปฏิรูป ในอดีตที่ผ่านมาอำนาจการสอบสวนเน้นที่การใช้อำนาจขององค์กรต่างๆ องค์กรใดที่มีบทบาทในการสอบส่วนมากเป็นองค์กรที่มีอำนาจมาก
กระบวนการสอบสวนยังมีผลกระทบกับบุคคลที่เกี่ยวข้องไม่ว่าจะเป็นผู้ต้องหา พยาน ผู้เสียหาย ที่ผ่านมากฏหมายวิธีพิจารณาความอาญามีการขับเคลื่อนจากการใช้อำนาจไปสู่การคุ้มครองสิทธิเสรีภาพ มีการสร้างความสมดุลย์ในการใช้มาตรการบังคับระหว่างองค์กรตุลาการและองค์การบริหารโดยมีการให้อำนาจที่ใช้บังคับกับองค์กรตุลาการ
ศ.พิเศษ เข็มชัย กล่าวว่า ถ้าพูดถึงตัวบทกฎหมายประเทศเราไม่แพ้ประเทศใดในโลกในเรื่องของมาตรฐานในการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพ แม้ส่วนหนึ่งจะเป็นการใช้อำนาจ เพราะเป้าหมายของเราคือการนำตัวคนผิดมาลงโทษให้ได้ เพื่อให้สังคมปลอดภัย
แต่อีกด้านหนึ่งคือ การปลดปล่อยคนบริสุทธิที่บังเอิญเข้ามาถูกกระทำในกระบวนการยุติธรรมให้เร็วที่สุด โดยเฉพาะพนักงานสอบสวนที่ปัจจุบันจะมองในเรื่องการเอาผิดโดยไม่สนใจว่าจะมีคนไม่บริสุทธิ์ถูกนำเข้ามาในกระบวนการถูกกระทำ
ซึ่งเมื่อก่อนสังคมจะไม่สนใจเรื่องคนบริสุทธิสุดถูกกระทำแต่สังคมจะกดดันไปที่ว่าอยากได้คนทำผิดมาลงโทษ แต่คิดว่าในอนาคตสังคมจากคาดหวังว่ากระบวนการยยุติธรรมจะมีการกลั่นกรองไม่ให้ผู้บริสุทธิ์มาถูกกระทำ ซึ่งความคาดหวังของสังคมก็จะอยู่ที่พนักงานอัยการ เพราะพนักงานอัยการไม่ใช่จุดเริ่มต้น ของการแสวงหาพยานหลักฐาน เพราะฉนั้นก็จะมีความเป็นธรรมมากกว่าพนักงานสอบสวนซึ่งเป็นโมเดลเดียวกันทุกประเทศ
ในส่วนการเเก้บทบัญญัติที่ให้พนักงานอัยการเข้าร่วมสอบสวน แม้จะไม่ได้ผ่านจบ แต่ก็ได้ฝากผลงานไว้ ตนคิดว่าการสอบสวนควรจะต้องมีการร่วมมือกัน พนักงานอัยการควรจะต้องมีบทบาทเพิ่มขึ้นในเรื่องการสอบสวน
ตรงนี้อาจสร้างความไม่พอใจ เพราะพนักงานสอบสวนหวาดระแวงว่าพนักงานอัยการจะเข้าไปควบคุมและสั่งการการทำงาน ซึ่งพนักงานสอบสวนเขาไม่ได้ต้องการเเบบนั้น เขาต้องการเพียงแค่ร่วมมือกันทำงาน ซึ่งในความเป็นจริงในระดับสากล พนักงานอัยการคล้ายจะเป็นหัวหน้าพนักงานสอบสวน ซึ่งอัยการเองก็ไม่ได้สั่งพนักงานสอบสวนบ่อยนักจะเป็นในลักษณะร่วมมือ แต่ของเรา พนักงานสอบสวนก็ระเเวงจึงทำให้เป็นปัญหา
อย่างทุกวันนี้ที่เราเคยตกลงกันกับพนักงานสอบสวนเรื่องระยะเวลาในการส่งสำนวน ซึ่งพนักงานสอบสวนก็จะชอบส่งมาตอนใกล้ครบระยะฝากขังทำให้พนักงานอัยการรีบร้อนเร่งฟ้องไปก่อนที่จะหมดระยะเวลาฝากขังทำให้การพิจารณาพยานหลักฐานไม่สมบูรณ์ครบถ้วน ร้อยเปอร์เซ็นต์ เรียกว่าได้ไม่ครบก็ต้องฟ้องไปแล้ว
ประเด็นที่สำคัญของอัยการคือมาตรฐานกันสั่งฟ้องคดี ที่จะต้องไปในทิศทางเดียวกันในต่างประเทศต้องใช้พยานหลักฐานเพียงพอที่ศาลจะลงโทษ แต่ของประเทศเราใช้เพียงพยานหลักฐานพอฟ้องซึ่งคำนี้มันแตกต่างกันและทำให้ไม่เป็นเอกภาพเดียวกัน
การทำงานของพวกเราน่าจะทำให้เกิดความเชื่อถือแก่สังคมจะต้องเป็นไปในทิศทางเดียวกัน อันนี้คือความคิดของตน สุดท้ายอยากฝากว่าสิ่งสำคัญที่สุดในกระบวนการยุติธรรมที่จะทำให้องค์กรทั้งหลายปฏิบัติไปอย่างมีประสิทธิภาพคือศรัทธาของสังคม เราจะต้องช่วยกันสร้างศรัทธาอันนี้ให้ได้ การทำงานของอัยการจะต้องทำตามพยานหลักฐาน การจะสั่งของใครไม่สั่งของใครต้องทำตามพยานหลักฐานไม่ใช่ความเชื่อ
เรามีเครื่องหมายเครื่องมือพร้อม แต่ขึ้นอยู่กับว่าเราจะเอาจริงกันหรือไม่ เราก้าวมาถึง 131 ปี ด้วยความเสียสละทุ่มเทของบรรพอัยการทั้งหลายในอดีตพยามที่จะสรรค์สร้างศรัทธาวันละเล็กน้อย
"การกระทำของพวกเราอัยการเพียง 1-2 คนอาจจะทำให้เกิดวิกฤติศรัธทาได้ไม่ยาก แต่สังคมก็เข้าใจว่าในทุกองค์กรมีทั้งคนดีและไม่ดี ทุกคนจะคาดหวังว่าทุกคนเป็นคนดีหมดเป็นไปไม่ได้ ซึ่งองค์กรจะต้องมีวิธีที่ทำให้สังคมเห็นว่ารับไม่ได้และไม่เห็นด้วยกับสิ่งไม่ดีที่เกิดขึ้น ซึ่งองค์กรหลักตรงนี้คือคณะกรรมการอัยการและเราทำได้ค่อนข้างดีและเป็นที่เชื่อถือของสังคม และบางครั้งสังคมอาจจะสงสัยว่าเราเอาจริงกันหรือไม่ แต่ช่วงหลังตนขอสังเกตว่าของเราเอาจริงกัน เพื่อให้เกิดศรัทธาว่าองค์กรเราไม่เห็นด้วยที่จะปกป้องคนไม่ดี ในการสั่งคดีนั้น ความเห็นแต่ละคนอาจแตกต่างกันได้ ซึ่งเป็นเรื่องปกติ แต่บางคนกลับมองว่าผู้ที่มีความเห็นต่างกับตนมีเจตนาทุจริตนั้น ย่อมไม่ถูกต้อง " ศ.พิเศษ เข็มชัย ระบุ
ภายในงานครบรอบ131 ปี จะมีกิจกรรมตั้งแต่วันที่ 1- 4เมษายน โดยวันที่ 1 เม.ย.จะมี ปาฐกถาพิเศษและเสวนาวิชาการ “วิวัฒนาการอัยการไทย” วันที่ 2 เม.ย. เสวนาเรื่อง “คนไทยกับอัยการของพวกเรา” วันที่3 เม.ย. จะมีการแข่งขันโต้วาที เวทีวาที 130 ปีอัยการไทย โดยสถาบันการศึกษา เเละวันที่ 4 เม.ย. จะเป็นการโต้วาทีรอบรองชนะเลิศและรอบชิงชนะเลิศ
ข่าวที่เกี่ยวข้อง