ต่อมเหม็นอักเสบ

                สวัสดีครับ วันนี้หมอขอพูดถึงต่อมเห็นกันนะครับ เวลาที่เราพาสุนัขไปอาบน้ำหลาย ๆ ร้านมักจะถามว่าให้บีบต่อมเหม็นมั้ย หรือมีบริการบีบต่อมเหม็นให้ด้วย หมอเชื่อว่าผู้เลี้ยงสุนัขและแมว ส่วนใหญ่รู้จักต่อมข้างก้นหรือต่อมเหม็นกันครับ แต่อาจจะไม่ทราบว่าจริง ๆ แล้วมันคืออะไร

              เรามาดูกันเลยครับ ต่อมเหม็นจะอยู่ข้างก้นมีท่อเปิดสู่ภายนอกใกล้ทวารหนัก ในสุนัขและแมวทำหน้าที่ผลิตสารที่ช่วยหล่อลื่นขณะที่สัตว์ขับถ่ายและเป็นการทำอาณาเขตของสุนัขเอง รวมถึงเป็นการบอกลักษณะเฉพาะของตัวเอง สารคัดหลั่งที่ว่านี้จะมีเป็นสีน้ำตาล และมีกลิ่น ซึ่งจะมีการหลั่งอยู่เรื่อย ๆ หากต่อมนี้เกิดการอักเสบซึ่งมีได้หลายสาเหตุ เช่น ฮอร์โมน การติดเชื้อ การอุดตันของท่อ ภาวะโภชนาการ อายุ เพศ พันธุ์รวมถึงการเกิดเนื้องอกหรือมะเร็ง เป็นต้น เพราะฉะนั้นต่อมเหม็นจึงมีความสำคัญต่อสัตว์

             ทีนี้เรามาดูกันว่าอาการที่สังเกตได้เมื่อต่อมเหม็นอักเสบมีอะไรบ้าง เช่น ไถก้นกับพื้น ท้องผูก(เนื่องจากความเจ็บปวด ทำให้สัตว์ไม่อยากถ่ายอุจจาระ) ซึมมีไข้ สัตว์มีการปล่อยน้ำต่อมก้นปริมาณมากและกลิ่นเหม็นมากกว่าปกติ รวมถึงลักษณะของสิ่งคัดหลั่งที่ออกมาจากต่อมก้นมีลักษณะเปลี่ยนไป เช่น เป็นหนองปนเลือด เห็นว่ามีการอักเสบ บวมแดง อาจจะพบเป็นไตแข็ง และถ้ามีการอุดตันเป็นเวลานานจะทำให้เกิดเป็นฝีที่แตกปะทุออกมาทางผิวหนังให้เห็นอยู่ด้านข้างของก้น ซึ่งโดยมากแล้วความผิดปกติของต่อมข้างก้นมักพบในสุนัขมากกว่าในแมว

            สำหรับการรักษาขึ้นอยู่กับอาการ ถ้าหากอาการไม่รุนแรงการบีบเอาของเหลว หนอง เลือดที่อยู่ภายในต่อมข้างก้นออกมา และให้ยาลดอักเสบ ควบคุมการติดเชื้อกรณีมีการติดเชื้อ อักเสบเป็นหนอง หากสุนัขที่ต่อมก้นอักเสบแบบเป็นฝีแตกออกมาตรงผิวหนังภายนอกแล้ว สัตวแพทย์จะทำการล้างทำควาสะอาดแผลที่เกิดขึ้น ซึ่งอาจจะต้องใช้เวลานานหลายวันกว่าแผลจะหายเป็นปกติ ระหว่างนี้สัตวแพทย์ก็จะให้ยาปฏิชีวนะ และยาลดอักเสบ ส่วนใน กรณีที่ไม่สามารถรักษาให้หายได้ด้วยการให้ยา การพิจารณาการผ่าตัดเอาต่อมข้างก้นออก

            สามารถทำได้แต่เป็นทางเลือกรองลงมา เนื่องจากการผ่าตัดบริเวณนี้ใกล้รูทวาร ยากต่อการจัดการหลังการผ่าตัด รวมถึงดูแลความสะอาด อาจเกิดปัญหาแทรกซ้อนได้ แต่หากต่อมก้นอักเสบเนื่องจากมีเนื้องอกหรือมะเร็งการพิจารณาผ่าตัดเอาต่อมก้นของสุนัขออกก็จำเป็นต้องทำ ซึ่งเจ้าของจำเป็นต้องหาแนวทางและคำแนะนำการรักษาอย่างถูกต้องและเหมาะสมครับ

            หมอคิดว่าเรื่องต่อมเหม็นอักเสบที่เราคุยกันวันนี้ ไม่ค่อยมีการพูดถึงมากนักแต่เป็นสิ่งที่คนเลี้ยงสัตว์โดยเฉพาะสุนัขควรรู้เลยนำมาเล่าสู่กันฟังครับ!