เปิดตำนาน "ด่านซ้าย"ดินแดนแห่งสัจจะและไมตรี | คมชัดลึก

นายพิสุทธิ์ บุษยพรรณพงศ์ นายอำเภอด่านซ้าย พร้อมด้วย นายสันติภาพ เชื้อบุญมี นายกเทศมนตรีตำบลด่านซ้าย จ.เลย รวมพลังเปิดตำนานเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเมืองด่านซ้าย จ.เลย ทุกวันเสาร์ อาทิตย์ วันหยุดนักขัตฤกษ์ และวันหยุดในเทศกาลประจำปี

 อ.ด่านซ้าย จ.เลย เป็นอำเภอแห่งเมืองประวัติศาสตร์ "ดินแดนแห่งสัจจะและไมตรี" เป็นที่ตั้งของพระธาตุศรีสองรัก ปูชนียสถานที่สำคัญและมีคุณค่ายิ่งทางประวัติศาสตร์ของประเทศไทยและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เป็นที่เคารพสักการะ ยึดเหนี่ยวจิตใจของประชาชนไทยและประชาชนลาวมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันยาวนานกว่า 444 ปี และยังเป็นดินแดนที่มีความเชื่อ ประเพณี วัฒนธรรมและพิธีกรรมตลอด 12 เดือน

 อ.ด่านซ้าย จึงเป็นอำเภอที่มีศักยภาพในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ ประเพณีและวัฒนธรรมอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในช่วงเวลาเดือนแปดของทุกปี จะมีงานประเพณีวัฒนธรรมที่ล้ำเลิศคือ งานประเพณีบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน ซึ่งถือว่าเป็นงานประเพณีที่สำคัญและเป็นงานประเพณีที่เลื่องลือไปสู่สากล อยู่ในแผนการส่งเสริมการท่องเที่ยวของประเทศไทยและก้าวไกลสู่สายตาของนักท่องเที่ยวต่างประเทศอย่างมากมายทั่วโลก โดยมีการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมประเพณีกับประเทศต่างๆ ที่มีการละเล่นที่สวมหน้ากาก เช่น ประเทศเกาหลี ญี่ปุ่น หรือแม้แต่ประเทศแอฟริกา และอีกหลายๆ ประเทศที่มีวัฒนธรรมประเพณีคล้ายคลึงกัน

 นอกจากนี้ยังมีแหล่งท่องเที่ยวที่หลากหลายทางธรรมชาติและสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญ ได้แก่   พระธาตุศรีสองรัก หรือเจดีย์พระธาตุศรีสองรัก สร้างขึ้นประมาณปี พ.ศ.2103 เพื่อเป็นสักขีพยานของความสัมพันธไมตรีระหว่างสมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยากับพระไชยเชษฐาธิราช กรุงศรีสัตยาคนหุต (เวียงจันทน์) 

  วัดเนรมิตวิปัสสนา ซึ่งพระอุโบสถและเจดีย์ภายในวัดก่อสร้างด้วยศิลาแลงอันสวยงาม มีพระพุทธชินราชจำลองเป็นพระประธานและภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในอุโบสถที่สวยงามประดับโดยรอบ รวมทั้งพิพิธภัณฑ์ผีตาโขน วัดโพนชัย ซึ่งเป็นแหล่งค้นคว้าข้อมูลวัฒนธรรมประเพณี โดยเฉพาะประเพณีบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขน 

 ข้อสันนิษฐานทางประวัติศาสตร์อ้างอิงได้ว่าชาว อ.ด่านซ้ายเป็นชาวไทยที่อพยพมาจากลุ่มแม่น้ำโขงเข้ามาสู่แคว้นสุวรรณภูมิที่ขอม มอญ และละว้าปกครองอยู่ช่วงพุทธศตวรรษที่ 18-19 พ่อขุนบางกลางท่าวและพ่อขุนผาเมืองได้รวบรวมไพร่พลจัดตั้งเมืองด่านซ้ายและเมืองด่านขวาขึ้น

  โดยที่ พ่อขุนบางกลางท่าว เจ้าเมืองบางยาง (อ.นครไทย จ.พิษณุโลก) ตั้งเมืองด่านซ้ายเป็นเมืองหัวด่านตะวันออก และพ่อขุนผาเมืองตั้งเมืองด่านขวาขึ้นแล้วได้ไปสร้างเมืองใหม่ที่เมืองราด (อ.หล่มเก่า จ.เพชรบูรณ์) ต่อมาพ่อขุนบางกลางท่าวและพ่อขุนผาเมืองได้ซ่องสุมผู้คนและอาวุธสู้รบกับขอมจนได้รับชัยชนะยึดแคว้นสยาม แล้วตั้งกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี (ดินแดนแห่งประเทศไทยปัจจุบัน) พ่อขุนบางกลางท่าวได้เปลี่ยนพระนามเป็น “พ่อขุนศรีอินทราทิตย์” ปฐมกษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัย ในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี

 งานประเพณีบุญหลวงและการละเล่นผีตาโขนที่วัดโพนชัย ต.ด่านซ้าย อ.ด่านซ้าย จ.เลย เป็นงานวัฒนธรรมประเพณีที่จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในเดือนแปด ภายในเดือนมิถุนายนของทุกปี โดยแต่ละปีจะต้องให้วิญญาณอันศักดิ์สิทธิ์ของเจ้าเมืองไทย/เจ้าองค์หลวง ผู้เคยมีอำนาจสูงสุดในเมืองด่านซ้ายเป็นผู้กำหนดวันจัดงานประเพณีตามความเชื่อศรัทธาและเคารพนับถือของชาว อ.ด่านซ้ายมาแต่โบราณกาล เป็นการสืบสานอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีที่ยิ่งใหญ่

 ชมขบวนแห่ผีตาโขนและการละเล่นทางวัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่น ณ วัดโพนชัย บริเวณตามถนนแก้วอาสา และบริเวณหน้าที่ว่าการอำเภอด่านซ้าย ในวันที่ 26-27 มิถุนายน 2552 และชิมอาหารพื้นบ้าน น้ำผักสะทอนแห่งเดียวในประเทศที่ อ.ด่านซ้าย ในการเดินทางสู่ อ.ด่านซ้าย จ.เลย

บุญชู ศรีไตรภพ