อ่างฯ"ห้วยถ้ำไม้ดู่"อันเนื่องในพระราชดำริทางแก้ "น้ำแล้ง-ฟื้นที่ทำกิน"บ้านคำชะอี | คมชัดลึก

ทรงประกอบพระราชกรณียกิจในลักษณะของการดำเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่กระจายตัวอยู่ในทั่วทุกภูมิภาคของประเทศกว่า 3,975 โครงการ เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวควบคู่ไปกับการสร้างความมั่นคงด้านสิ่งแวดล้อมอันจะนำไปสู่การสร้างภูมิคุ้มกันในระดับพื้นฐานของสังคมไทยอย่างยั่งยืน

 ปัจจุบันในพื้นที่ภาคอีสาน มีโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริทั้งสิ้น 1,053 โครงการ โดยเป็นโครงการพัฒนาแหล่งน้ำมากถึง 781 โครงการ หนึ่งในนั้นคือ อ่างเก็บน้ำห้วยถ้ำไม้ดู่ ต.คำชะอี อ.คำชะอี จ.มุกดาหาร ที่เพิ่งทำพิธีเปิดอย่างเป็นทางการไปเมื่อเร็วๆ นี้

  "เมื่อพระองค์ได้พระราชทานอ่างเก็บน้ำแล้ว จากนี้ไปเป็นหน้าที่ของพวกเราทุกคนที่จะต้องดูแลรักษาอ่างเก็บน้ำนี้ให้อยู่คู่กับพี่น้องใน ต.คำชะอี และชาว จ.มุกดาหาร ตลอดไป"

 เฉลิมเกียรติ แสนวิเศษ เลขาธิการคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) กล่าวระหว่างเป็นประธานในพิธีเปิดโครงการอ่างเก็บน้ำห้วยถ้ำไม้ดู่ พร้อมส่งมอบอ่างเก็บน้ำดังกล่าวให้แก่องค์การบริหารส่วนตำบลคำชะอี ในการดำเนินการต่อไป โดยมีสำนักชลประทานที่ 7 คอยดูแลแนะนำและให้คำปรึกษาในเรื่องต่างๆ โดยเฉพาะการจัดตั้งกลุ่มผู้ใช้น้ำ ถือเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องดำเนินการนับจากนี้ไป

 สำหรับอ่างเก็บน้ำห้วยถ้ำไม้ดู่เป็นโครงการพัฒนาแหล่งน้ำที่เกิดจากฎีกาของประชาชน โดยมีจุดเริ่มต้นจากราษฎรใน ต.คำชะอี ต้องประสบปัญหาความเดือดร้อน ขาดแคลนน้ำในการเกษตรและอุปโภคบริโภคใน 7 หมู่บ้าน จำนวน 332 ครัวเรือน ซึ่งส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำการเกษตร ในช่วงฤดูแล้งแหล่งน้ำจะแห้งขอด ไม่เพียงพอสำหรับการนำมาใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆ ซึ่งองค์การบริหารส่วนตำบลคำชะอีต้องนำรถบรรทุกมาแจกจ่ายให้ราษฎรเป็นประจำทุกปี

 กระทั่งเมื่อวันที่ 31 สิงหาคม 2550 นายยุทธศักดิ์ อุปัญญ์ นายกองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) คำชะอี ได้มีหนังสือถึงสำนักราชเลขาธิการเพื่อขอรับการสนับสนุนงบประมาณโครงการขุดลอกและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยถ้ำไม้ดู่เพื่อช่วยเหลือราษฎรซึ่งประสบปัญหาความเดือดร้อนขาดแคลนน้ำ จากนั้นในวันที่ 29 กันยายน 2551 สำนักราชเลขาธิการ ได้มีหนังสือแจ้งว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับโครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยถ้ำไม้ดู่ พร้อมระบบส่งน้ำไว้เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

 ซึ่งปัจจุบันกรมชลประทาน โดยสำนักงานโครงการก่อสร้าง 2 สำนักชลประทานที่ 7 ได้ดำเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จสมบูรณ์และสามารถกักเก็บน้ำได้ทันที โดยอ่างเก็บน้ำห้วยถ้ำไม้ดู่แห่งนี้ มีลักษณะเป็นการก่อสร้างทำนบดินกว้าง 6 เมตร สูง 17.30 เมตรและยาว 240 เมตร มีความจุ 1.7 ล้านลูกบาศก์เมตร พร้อมอาคารประกอบ อาคารระบายน้ำล้นและท่อส่งน้ำ มีความยาวทั้งสิ้น 5.7 กิโลเมตร ซึ่งสามารถส่งน้ำใช้ในพื้นที่การเกษตรประมาณ 1,500 ไร่

 เที่ยง ล้อมสุขา ผู้อำนวยการโครงการก่อสร้าง 2 สำนักชลประทานที่ 7 กล่าวถึงการก่อสร้างโครงการอ่างเก็บน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพื้นที่ต่างๆ ว่าเป็นโครงการที่ได้รับความร่วมมือจากชาวบ้านเป็นอย่างดี เนื่องจากเป็นโครงการที่ได้รับการร้องขอจากชาวบ้านโดยตรง ทำให้การก่อสร้างมักจะไม่มีปัญหาแต่อย่างใด ที่สำคัญชาวบ้านจะให้ความร่วมมืออย่างเต็มที่ เพราะผู้ที่ได้ประโยชน์โดยตรงคือชาวบ้าน ส่วนกรมชลประทานเป็นผู้สร้างให้เท่านั้น

 "กรมชลประทานจะให้ความสำคัญแก่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริเป็นอันดับ 1 พระองค์ท่านทรงให้ความสำคัญเรื่องน้ำมาก เพราะน้ำคือชีวิต เราจะทำอะไรไม่ได้เลยถ้าไม่มีน้ำ ชีวิตราชการผมส่วนใหญ่วนเวียนอยู่ทางภาคอีสาน จะเห็นว่าอีสานวันนี้ต่างจากเมื่อ 30 ปีที่แล้วมาก มีน้ำใช้อย่างเพียงพอก็เพราะอ่างเก็บน้ำในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่กระจายอยู่ตามพื้นที่ต่างๆ นี่แหละ" ผู้อำนวยการโครงการก่อสร้าง 2 เผยข้อมูลจากประสบการณ์การทำงาน

 ขณะที่ ชาญวิทย์ วสยางกูร ผู้ว่าราชการจังหวัดมุกดาหาร กล่าวเสริมว่า สำหรับอ่างเก็บน้ำห้วยถ้ำไม้ดู่แห่งนี้จะใช้ประโยชน์ในการแก้ปัญหาภัยแล้งในช่วงหน้าแล้งและเป็นแหล่งเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำสำหรับการบริโภคของประชาชนในพื้นที่ได้เป็นอย่างดี โดยจากนี้ไปจะมอบให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าไปดูแลแก้ปัญหาร่วมกับชาวบ้านในพื้นที่เพื่อการบริหารจัดการน้ำในอ่างก่อให้เกิดประโยชน์แก่คนในพื้นที่อย่างสูงสุดต่อไป

 นับเป็นที่น่ายินดีอย่างยิ่งว่าโครงการนี้เกิดขึ้นจากกระบวนการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนตั้งแต่เกษตรกร กลุ่มผู้ใช้น้ำ ผู้นำชุมชน องค์กรปกครอบส่วนท้องถิ่น หน่วยงานระดับจังหวัดที่ร่วมแรงร่วมใจกันพัฒนาแหล่งเก็บกักน้ำ สำหรับใช้ในการทำเกษตรกว่า 1,500 ไร่ และอุปโภคบริโภคได้อย่างเพียงพอเอื้อต่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและเกิดประโยชน์สุขอย่างเป็นรูปธรรม
    
ชาวบ้านปลื้ม "อ่างเก็บน้ำ" แห่งแรก

 บุญทวี สุวรรณไตรย์ กำนันตำบลคำชะอี เผยความรู้สึกที่มีอ่างเก็บน้ำห้วยถ้ำไม้ดู่ อันเนื่องมาจากพระราชดำริว่า รู้สึกปลื้มปีติอย่างบอกไม่ถูกที่พระองค์พระราชทานอ่างเก็บน้ำแห่งนี้สำหรับชาวบ้าน ซึ่งเป็นอ่างเก็บน้ำแห่งแรกของ อ.คำชะอี หลังจากที่รอคอยมานาน เนื่องจากก่อนหน้านี้ กรมชลประทานมีโครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยคันแทใหญ่ แต่จนถึงขณะนี้ยังไม่ได้ดำเนินการแต่อย่างใด ในขณะที่อ่างเก็บน้ำห้วยถ้ำไม้ดู่ เพิ่งขอพระราชทานถวายฎีกาไปเมื่อปี 2550 กลับดำเนินการเสร็จเรียบร้อยแล้ว จากนี้ไปปัญหาน้ำแล้งในพื้นที่ ต.คำชะอี ก็คงบรรเทาเบาบางลงไปอย่างแน่นอน

 เช่นเดียวกับ พรสวรรค์ โยปัดทุม เกษตรกรชุมชนหนองฮี หมู่ 8 ต.คำชะอี หนึ่งในผู้บริจาคพื้นที่นาจำนวน 12 ไร่ บริเวณเหนืออ่างเก็บน้ำ จนขณะนี้เหลือเนื้อที่ไม่ถึง 2 ไร่สำหรับการอยู่อาศัยและเพาะปลูกพืชผักกล่าวว่าแม้จะสูญเสียที่ดินทำกิน แต่ก็ดีใจที่มีอ่างเก็บน้ำแห่งนี้ ทำให้มีน้ำใช้ตลอดทั้งปี ขณะที่ก่อนหน้าที่มีปัญหาเรื่องน้ำแล้งเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะช่วงหน้าแล้งไม่สามารถใช้ประโยชน์ทางการเกษตรอะไรได้เลย

 "ถึงจะเสียที่ดินทำกินไป แต่เมื่อได้อ่างเก็บน้ำก็ถือว่าคุ้ม ต่อไปคงจะเลิกทำนาแล้วหันมาปลูกพืชผักแทน ก็รู้สึกดีใจที่พระองค์ยังคงรับรู้ถึงปัญหาของชาวบ้านในพื้นที่ชนบทห่างไกล และพระราชทานอ่างเก็บน้ำให้พวกเรา" ราษฎรคนเดิมกล่าวอย่างภูมิใจ
     
สุรัตน์ อัตตะ