ปีใหม่ในอิหร่าน | คมชัดลึก

ครั้งหลังจากผ่านพ้นฤดูหนาวที่เย็นยะเยือกและมิดมัว ซึ่งก็เป็นเทศกาลที่ยึดถือกันมาประมาณ 3,000 ปีมาแล้ว ตั้งแต่สมัยที่ชาวเปอร์เซียยังนับถือลัทธิโซรอสเทียน และเทศกาลโนรูซก็ได้แพร่หลายไปยังกลุ่มชนในเอเชียกลาง เอเชียใต้ ตะวันตกเฉียงเหนือของจีน ไครเมีย และแหลมบอลข่าน

 เทศกาลโนรูซจะเริ่มด้วยการทำความสะอาดบ้านเรือน ตกแต่งบ้านด้วยดอกไม้ และสวมใส่เสื้อผ้าชุดใหม่ ปกติเทศกาลนี้จะกินเวลาประมาณ 12 วัน เพื่อประกอบกิจกรรมต่างๆ เช่น รับประทานอาหารร่วมกันในครอบครัว เดินทางไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ ท่องเที่ยวหรือปิกนิก และให้ของขวัญแก่กัน ชาวอิหร่านมีความเชื่อว่าสิ่งดีๆ ที่ทำในช่วงเทศกาลปีใหม่จะส่งผลดีไปตลอดทั้งปีทีเดียว

 สิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้สำหรับโนรูซ ก็คือการตั้งโต๊ะวางสิ่งของ 7 อย่าง ที่เรียกในภาษาอิหร่านว่า Haft Sin ซึ่งขึ้นด้วยตัว S ในภาษาอิหร่าน 7 ตัว อันได้แก่ แป้งสาลี ข้าวบาร์เลย์ หรือเม็ดถั่วแดง ซึ่งหมายถึงความเจริญงอกงาม หรือการเกิดใหม่ ขนมพุดดิ้งซึ่งทำจากจมูกข้าวสาลี หมายถึงความมั่งคั่งร่ำรวย ลูกมะกอกรัสเซียแห้ง หมายถึงความรัก กระเทียม หมายถึงยารักษาโรค แอปเปิ้ล หมายถึงความงามและสุขภาพ ซูมัค (เครื่องเทศชนิดหนึ่งมีสีแดง) แทนแสงของพระอาทิตย์ และน้ำส้มสายชู หมายถึงความอดทน นอกจากนี้ยังอาจตกแต่งเพิ่มเติมด้วยเงินเหรียญ ซึ่งหมายถึงความร่ำรวย ขนมพื้นเมือง ถั่วต่างๆ เทียนไข หมายถึงความสุข กระจกเงา หมายถึงความใสสะอาดและความซื่อสัตย์ ไข่เขียนลวดลาย หมายถึงความอุดมสมบูรณ์ ปลาทองในอ่างแก้ว ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของราศีมีน น้ำกุหลาบ ซึ่งเชื่อกันว่ามีอำนาจในการขจัดปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย และคัมภีร์อัลกุรอาน เป็นต้น

 อีกสิ่งหนึ่งที่จะได้เห็นทั่วไปในเทศกาลโนรูซก็คือ ฮัจจีโนรูซ ซึ่งเป็นผู้ชายทาหน้าทาตัวด้วยสีดำสวมชุดแดง ซึ่งจะเต้นรำและร้องเพลงไปตามถนน ฮัจจีโนรูซคือ เทพเจ้าโดมูซิ ในตำนานของชาวสุเมเรียน ซึ่งกล่าวกันว่าพระองค์จะถูกสังหารในวันสิ้นปีเก่าทุกครั้ง แต่แล้วก็ฟื้นชีพขึ้นมาได้ในวันปีใหม่เช่นกัน ดังนั้น ฮัจจีโนรูซคือเครื่องหมายแห่งความสุขในวันปีใหม่ ทำนองเดียวกับการเชิดสิงโตในวันตรุษจีน

 สำหรับศกใหม่นี้ กระทรวงการต่างประเทศของอิหร่านได้ประกาศแผนการด้านการต่างประเทศที่สำคัญๆ ไว้หลายเรื่องด้วยกัน ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องเกี่ยวกับพลังงานปรมาณู และความร่วมมือกับกลุ่มประเทศอาหรับ-มุสลิม อาทิ การที่อิหร่านจะเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมเรื่องการใช้พลังงานนิวเคลียร์ของประเทศที่มีและไม่มีอาวุธนิวเคลียร์ ที่กรุงเตหะราน ในเดือนเมษายน ต่อมาในเดือนพฤษภาคม ประธานาธิบดีอิหร่านก็จะเข้าร่วมการประชุมภาคีสนธิสัญญาการไม่แพร่ขยายอาวุธนิวเคลียร์ และในเดือนพฤษภาคมเช่นกัน อิหร่าน ตุรกี และบราซิล ก็จะลงนามร่วมกันในความตกลงแลกเปลี่ยนและขนถ่ายยูเรเนียมเพื่อการวิจัย ภายใต้การควบคุมขององค์การพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศ

 ในปีนี้อิหร่านจะเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมส่งเสริมความร่วมมือของกลุ่มประเทศภูมิภาคอ่าวเปอร์เซีย ขณะเดียวกันอิหร่านก็แสดงความกังวลและแสวงหาทางแก้ไขปัญหาและข้อขัดแย้งที่เกิดขึ้นในอิรัก อัฟกานิสถาน และปาเลสไตน์  รวมทั้งส่งเสริมความสัมพันธ์กับตุรกี อิรัก ซีเรีย เลบานอน บราซิล และเวเนซุเอลา ให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้นด้วย

 ครับ การไปอิหร่านในช่วงปีใหม่ของอิหร่านคราวนี้ ผมก็ได้เห็นทั้งประเพณีเก่าแก่ และความคิดด้านนโยบายต่างประเทศประจำปีใหม่ของอิหร่านไปพร้อมๆ กัน