นิทานท้องถิ่น กับ ที่มา "เขาสามร้อยยอด" | คมชัดลึก

     ในสมัยที่เทือกเขายังเป็นเกาะอยู่ (ยังพบซากเปลือกหอยทะเลอยู่บนเขาจำนวนมาก) มีเรือสำเภาจีนประสบกับลมพายุอย่างรุนแรง จึงได้นำเรือเข้ามาจอดหลบพายุ แต่เรือได้ชนหินโสโครกอับปางลง มีคนหนีเอาชีวิตรอดขึ้นฝั่งได้ 300 คน จึงตั้งชื่อเกาะนี้ว่า “เกาะสามร้อยรอด” ต่อเมื่อระดับน้ำทะเลลดลงเกาะจึงกลายเป็นภูเขา และชาวบ้านเลยเรียกเพี้ยนเป็น “เขาสามร้อยยอด”
     นอกจากนี้ บริเวณที่มาของชื่อสถานที่ต่างๆ ในสามร้อยยอดและใกล้เคียง ยังมีนิทานท้องถิ่นเล่าเรื่อง ตาม่องล่ายและยายรำพึง มีลูกสาวสวย ชื่อ ยมโดย เจ้าลายจากเพชรบุรี และเจ้ากรุงจีนมาสู่ขอ โดยเจ้าลายไปสู่ขอกับนางรำพึงผู้เป็นแม่ ส่วนเจ้ากรุงจีนไปสู่ขอกับตาม่องล่ายผู้เป็นพ่อ แล้วดันยกขันหมากมาทางเรือพร้อมกัน
     ตาม่องล่ายและยายรำพึงต่างฝ่ายต่างไม่ยอมกันทะเลาะเขวี้ยงปาข้าวของไปตกเป็นสถานที่ต่างๆ เช่น หมวกลอยมาตกเป็นเขาล้อมหมวก กระบุงลอยไปตกที่เกาะกรุบุงในตราด งอบกระเด็นไปตกที่แหลมงอบจันทบุรี เอาสากขว้างไปโดนเกาะทะลุ จึงเรียกเกาะทะลุ ส่วนสากนั้นลอยไปตกเป็นเกาะสากที่ตราด ส่วนนางรำพึงนั้นหนีตาม่องล่ายไปนอนรำพึงกลายเป็นเขาแม่รำพึงที่อ่าวบางสะพานใหญ่ นางยมโดยถูกตาม่องล่ายฉีกเป็นสองซีก ซีกหนึ่งเขวี้ยงกลายเป็นเกาะนมสาวที่บ้านบางปู ใน อ.ปราณบุรี อีกซีกกลายเป็นเกาะนมสาวที่ จ.ชลบุรี
     เครื่องขันหมากทั้งหลายก็ลอยไปตกเป็นเทือกเขาสามร้อยยอด เช่น เขาช่องกระจก เขาตะเกียบ เกาะจาน และยังมีชื่อเขาเจ้าลายใน จ.เพชรบุรี เขาตาม่องล่ายที่ประจวบคีรีขันธ์ ตามชื่อตัวละคร
     นิทานพื้นบ้านท้องถิ่นแม้จะดูเกินจริง แต่สิ่งสำคัญ คือ ภูมิปัญญาความคิดของคนท้องถิ่นที่เอาธรรมชาติ ภูมิประเทศรอบตัวมาผูกเป็นเรื่องราว เพื่อให้เข้าใจและจดจำโลกทัศน์รอบตัวได้ง่ายด้วยวิธีการชาวบ้านแต่สื่อสารได้ผล