ความจริงจาก"โดนอาวน์" | คมชัดลึก

 ทุกวัน "ตายแน่ มุ่งมาจน" พิธีกรรายการถึงคนถึงสื่อ จะนำเสนอภาพชีวิตของ "คนชายแดน" ในท้องที่ ต.เสาธงชัย, ต.รุง และ ต.ภูผาหมอก ซึ่งเป็นสามตำบลของ อ.กันทรลักษ์ ที่อยู่ติดพรมแดนไทย-กัมพูชา

 เสียงสะท้อนจากคนชายแดน มีทั้งความกลัวภัยสงคราม และบางส่วนแอบตำหนิกลุ่มผู้ชุมนุมในกรุงเทพฯ พร้อมกันนั้นมีเสียงร่ำระบายความรู้สึกที่ถูกทหารเขมรมารุกล้ำดินแดนไทยแถบภูมะเขือ

 อย่างไรก็ตาม เกือบทุกเสียงที่พูดผ่านจอเอฟเอ็มทีวีคือ อยากให้สองรัฐบาลคุยให้จบโดยเร็ว เพราะพวกเขาไม่ต้องการสงคราม

 เช้าวันหนึ่ง "ตายแน่" พาทีมงานไปบ้านโดนอาวน์ ได้พูดคุยกับยายคนหนึ่ง ซึ่งในเวลาต่อมา แกพาตายแน่ไปดูที่หลบภัยปืนใหญ่เขมร ซึ่งแท้จริงแล้วเป็นสะพานปูนข้ามคลองเล็กๆ ไม่ใช่บังเกอร์ ไม่ใช่หลุมหลบภัยแต่อย่างใด

 "แม่นอนอยู่ที่นี่ เขมรยิงมาหนึ่ง เรายิงไปสิบ โอ๊ย, สะใจแม่...กลัวก็กลัว แต่ยังแอบดูเห็นลูกไฟสวนกันไปมาเต็มฟ้า เหมือนดาวแดงๆ"

 มันเป็นสัญชาตญาณของมนุษย์ที่ต้องเอาชีวิตให้รอด ยายแก่ๆ จึงต้องพึ่งพาสะพานปูนข้ามคลอง เนื่องจากหลุมหลบภัยในหมู่บ้านอยู่ห่างไกล และมีจำนวนจำกัด

 ขณะที่พ่อบ้านอีกคนเล่าว่า สมัยก่อนแถวภูมะเขือ ชาวบ้านขึ้นไปหาของป่าล่าสัตว์ได้ แต่ตอนหลังกลับขึ้นไปไม่ได้ เพราะทหารเขมรบุกเข้ามายึด แถมยังอ้างว่าเป็นเขตแดนของพวกเขา

 "เขมรมันตอแหล..." มีเสียงแม่บ้านแทรกเข้ามากลางวงสนทนา ระหว่างพ่อบ้านกับตายแน่

 ความรู้สึกแบบแม่บ้านคนนี้ มีให้เห็นเกือบทุกหมู่บ้านที่ "ตายแน่" และทีมงานได้ไปสัมผัส ขณะเดียวกัน น้ำเสียงที่เป็นมิตรกับคนฟากฝั่งโน้น ก็ยังมีให้เห็นเช่นกัน

 จะว่าไปแล้ว คนบ้านโดนอาวน์ในอดีต ก็อพยพมาจากด้านใต้เขาพระวิหาร ดั่งปรากฏอยู่ในตำนานหมู่บ้าน

 "ตำบลรุง เป็นตำบลที่มีประวัติศาสตร์เก่าแก่และยาวนานเมื่อประมาณ 245 ปี ที่ผ่านมา (พ.ศ.2300) มีราษฎรชาวเขมรอพยพมาจากบ้านกะเลียน (ปัจจุบันคืออำเภอกะเลียน จังหวัดพระวิหาร ประเทศกัมพูชา) นำโดยยายอาวกับตาเข็มสามีภรรยาอพยพมาตั้งถิ่นฐานตามถ้ำบริเวณพลาญจำปา และพลาญโดนเตีย

 "ต่อมามีครอบครัวของตาทวด อพยพข้ามห้วยขะยูงไปตั้งถิ่นฐานอยู่ริมร่องน้ำ เรียกว่าภูมิเจียงอ่าง (แปลว่า บ้านช่างอ่าง) และเปลี่ยนชื่อเป็นบ้านตาทวด ส่วนตาเข็ม-ยายอาวกับพวกก็ไดพาพวกของตนมาตั้งหมู่บ้าน เรียกว่า บ้านโดนเอาว์ (หรือบ้านโดนเอาว์ในปัจจุบัน) เมื่อมีความเจริญมากขึ้น จึงมีผู้คนจากถิ่นอื่นอพยพมาอยู่มากขึ้น รวมทั้งชาวพื้นเมืองดั้งเดิมได้ออกลูกแผ่หลาน และขยายบ้านจนกลายเป็นตำบลรุงในทุกวันนี้"

 นั่นหมายความคนพื้นถิ่นดั้งเดิมอพยพมาจาก "เขมรต่ำ" แต่ภายหลังมีคนเผ่าพันธุ์อื่นเข้ามาอาศัยอยู่ในแถวถิ่นบ้านโดนอาวน์ บ้านหนองอุดม และบ้านคลองทราย มากขึ้น จึงกลายเป็นหมู่บ้านลูกผสม

 อีกตำนานหนึ่งของหมู่บ้านที่เล่าต่อกันมาว่า "ความหมายชื่อหมู่บ้าน โดนแปลว่า ยาย, เอาว์ แปลว่า เชื้อ (ชื่อบุคคล) หมายถึง ยายเชื้อ บ้านโดนเอาว์ ก่อตั้งก่อนสมัยสงครามโลกครั้งที่ 1 โดยตั้งอยู่บนภูเขาติดต่อเขตประเทศกัมพูชา จึงย้ายลงมาตั้งหมู่บ้านชื่อว่า โคกระกาโก่ง (ต้นงิ้ว) เพราะมีคนล้มตายมาก ในขณะนั้นมีผู้ใหญ่บ้าน 8 คน เพราะอยู่กระจัดกระจายเป็นกลุ่มๆ..."

 ไม่ว่าจะเป็นตำนานไหน ก็บอกตรงกันว่า บรรพบุรุษของคนโดนอาวน์คือชาติพันธุ์เขมร!

แคน สาริกา