พระแท่นศิลาอาสน์ จ.อุตรดิตถ์ | คมชัดลึก

มีตำนานเล่าถึงแท่นศิลาว่าเป็นสถานที่ที่พระพุทธเจ้าทั้ง 4 พระองค์และพระโพธิสัตว์ ที่จะตรัสรู้ภายหน้าอีก 1 พระองค์มาบำเพ็ญเพียรพระบารมีอยู่

 สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ปราชญ์ด้านประวัติศาสตร์รุ่นบุกเบิก กล่าวถึงพระแท่นศิลาอาสน์ไว้เมื่อคราวเสด็จตรวจราชการ เมื่อ พ.ศ. 2441 ว่า “ไม่ปรากฏสิ่งใดที่เป็นฝีมือครั้งสมัยสุโขทัยแต่สักอย่างเดียวคงมีแต่วัตถุที่มีอายุอย่างสูงก็เพียงสมัยอยุธยาเท่านั้น ทั้งในจารึกของกรุงสุโขทัยก็มิได้กล่าวถึงพระแท่นศิลาอาสน์นี้ด้วย จึงทรงสันนิษฐานว่าคงจะเป็นของเลื่อมใสกันเพียงในชั้นกรุงศรีอยุธยาเท่านั้น”

 และทรงวิเคราะห์ต่อไปอีกว่า “ความคิดที่ทำพระแท่นศิลาอาสน์ขึ้นนี้ คงจะเป็นความคิดเดียวกับที่ทำอาสบูชาของเดิม เป็นของสร้างตามความคิดเดิมมาแต่ตำราอันเดียวกัน เพราะฉะนั้นผู้ที่มาคิดสถาปนาพระแท่นศิลาอาสน์นี้ขึ้น น่าจะเป็นผู้ที่มีความรู้และเคยเห็นของเก่ามาแต่ที่อื่นบางทีจะเป็นพวกพระสงฆ์ ซึ่งไปศึกษามาแต่ลังกาทวีปในรัชกาลพระสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ หรือในรัชกาลหลังมาคิดสร้างขึ้นก็ได้ ส่วนตำราที่ว่าพระเจ้า 5 พระองค์เคยจำศีลแต่ปางก่อน และได้เสด็จมาประทับยับยั้งอยู่เวลาเมื่อตรัสรู้แล้วเห็นจะเกิดขึ้นประกอบต่อภายหลัง”

 พระแท่นศิลาอาสน์นี้ เมื่อ พ.ศ. 2443 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ครั้งเสด็จมาพิษณุโลก ก็ได้แวะนมัสการด้วย

 แท่นศิลาศักดิ์สิทธิ์ที่สมมุติขึ้นนี้เป็นที่เคารพนับถือของชาวพุทธสยามสืบเนื่องลงมานับแต่มีผู้ได้คิดสร้างตัวแท่นศิลาและผู้เรื่องราวตำนานเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าเข้าไป จนทุกวันนี้วัดพระแท่นยังมีคนสักการะกราบไหว้ไม่ขาด

 เรื่องราวตำนานประวัติข้างต้นทางวัดได้จัดทำเป็นเอกสารเล่มเล็กแจกฟรี มีทั้งเวอร์ชั่นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ เสียดายที่ตำแหน่งการวางเอกสารออกจะน้อยไปนิด เพราะวางอยู่แค่ที่ถาดใส่ธูปเทียนหน้าพระแท่นเท่านั้น

 ถ้าทางวัดจะวางเพิ่มและทำป้ายบอกว่ามีเอกสารตรงไหนอีกสักหน่อยก็คงจะดีไม่น้อย หรือดีขึ้นไปอีกก็ทำเป็นป้ายเนื้อหาย่อๆ ตั้งด้านหน้า ใครผ่านไปมาก็แวะดูได้สะดวกดี

เรือนอินทร์ หน้าพระลาน

พระแท่นศิลาอาสน์ ที่วัดพระแท่นศิลาอาสน์ อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์