จากบ้านหนองยาง สู่"ลำปลายมาศ"ด้วยรถไฟ | คมชัดลึก

  ลำปลายมาศแต่ดั้งเดิมทีเป็นเพียงหมู่บ้านเล็กๆ ชาวบ้านเรียกว่า บ้านหนองยาง จนกระทั่งทางราชการได้สร้างทางรถไฟจากนครราชสีมาผ่านบุรีรัมย์ไปถึงอุบลราชธานี เมื่อ พ.ศ.2468

 ทางรถไฟที่ว่านี้ได้ตัดผ่านบ้านหนองยาง จนชาวบ้านเรียกกันว่า สถานีบ้านหนองยาง หรือ สะเตหนองยาง เป็นภาษาเขมรตามภาษาถิ่นของชาวบ้าน

 สถานีรถไฟที่บ้านหนองยางนี้เองที่สร้างความเปลี่ยนแปลงให้หมู่บ้านเล็กๆ แห่งนี้ จากนั้นก็เริ่มมีผู้คนเดินทางเข้ามาตั้งรกราก ทำการค้าขายโดยมีสถานีรถไฟเป็นศูนย์กลางในการแลกเปลี่ยนสินค้า

 ความสำคัญของบ้านหนองยางก็เพิ่มขึ้น จนกระทั่งได้ยกฐานะ จาก บ้านหนองยาง มาเป็น กิ่ง อ.ลำปลายมาศ โดยขึ้นอยู่กับ อ.เมือง จ.บุรีรัมย์ สุดท้ายเป็ย อ.ลำปลายมาศ และเปลี่ยนชื่อสถานีรถไฟตามไปในที่สุด

 ชื่อ อ.ลำปลายมาศนี้ได้มาจากชื่อลำน้ำที่ไหลผ่านดังที่ สมเด็จฯ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้ประทานอธิบายไว้ใน หนังสือบันทึกความรู้เรื่องต่างๆ เกี่ยวกับอำเภอแห่งนี้ว่า

 "อำเภอตั้งใหม่ดูเหมือนจะอยู่ในจังหวัดนางรอง เรียกว่า อำเภอปลายมาศ ที่แท้นั้นชื่อ ไพรมาศ เปนชื่อแม่น้ำ พลเมืองโดยมากเปนเขมร เขมรออกเสียง ไพร เปน เปรย แล้วคงไปถูกใครพูด ร เปน ล เข้าอีกซ้ำหนึ่ง จึ่งกลายเปน ปลายมาศ”

 ดังนั้น ความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานชื่อลำปลายมาศจึงแปลว่า
 ลำ หมายถึง เส้นทาง, สายน้ำ ส่วน ปลาย เพี้ยนและกร่อนมาจากคำว่า ไพร หรือ เปรย แปลว่า ป่า, ขอบ, ริม หรือเรียกตอกเส้นกลมๆ ที่อยู่ใต้ขอบกระบุงกระจาดเป็นต้นว่า ตอกไพร และ มาศ เป็นคำสันสกฤต แปลว่า ทอง โดยรวมแล้วหมายความว่า เส้นทางหรือสายน้ำเงินทอง นั่นเอง!

"เรือนอินทร์ หน้าพระลาน"