“วิเชียรบุรี”เคยมีชื่อว่า “ท่าโรง” | คมชัดลึก

  ชื่อวิเชียรบุรี มาจาก วิเชียร แปลว่า เพชรนิลจินดา บุรี แปลว่า เมือง

 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระดำรงราชานุภาพ ได้กล่าวถึงเหตุของการเรียกชื่อเมืองวิเชียรบุรีในเรื่องเที่ยวมณฑลเพ็ชรบูรณ์ เมื่อปี พ.ศ.2447 (ร.ศ.123) ว่า...

  “...ที่เรียกว่าเมืองวิเชียรนั้น คือบ้านหมู่เดียวตั้งอยู่บนที่ดอนทางฝั่งตะวันออกห่างลำน้ำสัก 20 เส้น เพราะตอนริมน้ำเป็นที่ลุ่ม การทำมาหากินที่เมืองวิเชียรอัตคัดเพราะอยู่ห่างเทือกภูเขา ไม่มีห้วยที่จะไขน้ำมาทำเรือกสวนไร่นาเหมือนที่เมืองเพ็ชรบูรณ์ ฉะนั้นถึงเขตต์แดนกว้างใหญ่ก็เป็นป่าเปล่าเป็นพื้นที่ดินทำไร่นาได้มีน้อย

 เมืองวิเชียรนี้เดิมเรียกว่า เมืองท่าโรง ครั้นเมื่อเมืองเวียงจันท์เป็นกบฏในแผ่นดินสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้ว่าราชการเมืองท่าโรงมีความชอบในการปราบกบฏครั้งนั้น จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ยกเมืองท่าโรงขึ้นเป็นเมืองตรี เอานามเขาแก้วอันเป็นที่สำคัญในแดนเมืองนี้มาขนานเป็นนามเมือง เรียกว่า วิเชียรบุรี แต่เปลี่ยนนามผู้ว่าราชการเมือง ซึ่งแต่ก่อนเป็นพระศรีถมอรัตนตามนามเขาแก้วนั้นมาเป็นพระยาประเสริฐสงคราม ใช้เป็นทำเนียบตั้งแต่รัชกาลที่ 3 มาจนเมื่อจัดการเทศาภิบาลมณฑลเพ็ชรบูรณ์จึงได้ลดเมืองวิเชียรบุรีลงมาเป็นอำเภอขึ้นเมืองเพ็ชรบูรณ์...”

 ชื่อเมือง “ท่าโรง” ปัจจุบันกลายเป็นชื่อตำบลท่าโรง ว่ากันว่าอาจมาจากคำว่า “ท่าลง” คือท่าลงเรือ เพราะมีท่าน้ำที่จะต้องข้ามแม่น้ำป่าสักก่อนออกจากอำเภอวิเชียรบุรี หรืออาจมาจาก “ท่าสำโรง” เนื่องจากเคยมีต้นสำโรงขึ้นอยู่ แล้วกร่อนเรียกกันเพียงท่าโรง ก็เป็นได้

 ทั้งนี้ สมเด็จกรมพระยาดำรง ยังทรงพบว่าเมืองวิเชียรบุรี มีชื่อเรียกเดิมว่า เมืองศรีเทพ โดยทรงสันนิษฐานว่าชื่อเมืองศรีเทพที่วิเชียรบุรีคงมีต้นเค้ามาจากเมืองโบราณที่อยู่ลงมาทางใต้ราว 30 กิโล ซึ่งทรงสำรวจพบโบราณวัตถุโบราณสถานต่างๆ อายุราว พ.ศ.1100-1800 ในวัฒนธรรมทวารวดีและเขมร

 วิเชียรบุรี มีชื่อนามท้องถิ่นผลัดเปลี่ยนเรียกไปตามยุคสมัย แต่มีความสำคัญที่เชื่อมโยงกันและกันจากอดีต เช่นเดียวกับบ้านเมืองอื่นๆ ที่มีประวัติศาสตร์เชิงลึกและกว้างที่ต้องไม่พิจารณาแยกส่วน

"เรือนอินทร์ หน้าพระลาน"