SET50 Index Futures คืออะไร | คมชัดลึก

 SET50 Index Futures เป็นส่วนผสมที่ลงตัวระหว่างเครื่องมือทางการเงินประเภทสัญญาซื้อขายล่วงหน้าที่มีชื่อว่า "ฟิวเจอร์ส" และสินค้าอ้างอิง ในที่นี้คือ ดัชนี SET50 ที่ผู้ลงทุนในตลาดหุ้นมีความคุ้นเคยเป็นอย่างดี เมื่อมารวมกัน ทำให้เกิดเป็นสินค้าใหม่ SET50 Index Futures ซึ่งก็คือสัญญาซื้อขายล่วงหน้าที่อ้างอิงกับดัชนี SET50

 สัญญาซื้อขายล่วงหน้าที่อ้างอิงกับดัชนี SET50 นี้ มีลักษณะเป็นสัญญาหรือข้อตกลงระหว่าง “ผู้ซื้อ” และ “ผู้ขาย” ที่ตกลงกันเอาไว้ตั้งแต่วันนี้ ว่าในอนาคต เช่น อีก 3 เดือนหรือ 6 เดือนข้างหน้า จะซื้อหรือจะขายดัชนี SET50 กันที่ระดับดัชนีหรือราคาเท่าไหร่ และเป็นจำนวนกี่สัญญา แต่ยังไม่มีการส่งมอบสินค้าและชำระเงินกันจริง จนกว่าจะถึงวันที่ตกลงกันไว้ในสัญญา

 เพื่อให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ ลองนึกถึงเรื่องใกล้ๆ ตัว เช่น การซื้อห้องชุดของคอนโด “ผู้ซื้อ” และ “ผู้ขาย” จะต้องทำสัญญาจะซื้อจะขายห้องชุดดังกล่าว โดยผู้ซื้อจะต้องวางเงินมัดจำบางส่วนไว้ก่อน เช่น 1 แสนบาท สำหรับห้องชุดราคา 2 ล้านบาท ที่มีกำหนดสร้างเสร็จและส่งมอบในอีก 3 เดือนข้างหน้า เพื่อเป็นหลักประกันว่า เมื่อถึงวันที่นัดโอนห้องชุดดังกล่าว ผู้ซื้อมีหน้าที่จะต้องชำระเงินส่วนที่เหลือให้แก่ผู้ขาย ขณะที่ผู้ขายมีหน้าที่จะต้องโอนห้องชุดดังกล่าวให้แก่ผู้ซื้อตามที่สัญญา

 จากสัญญาจะซื้อจะขายห้องชุดข้างต้น จัดว่าเป็นตัวอย่างของสัญญาซื้อขายล่วงหน้าแบบง่าย อย่างไรก็ดี เมื่อเทียบกับสัญญาซื้อขายล่วงหน้าของดัชนี SET50 จะเห็นความแตกต่างได้อย่างชัดเจนว่า ดัชนี SET50 เป็นเพียงตัวเลขที่ไม่สามารถจับต้องได้ ดังนั้น ในการส่งมอบ ตลาดอนุพันธ์จึงกำหนดให้ใช้วิธีการส่งมอบและชำระราคาเป็นเงินสดแทน โดยต้องทำการแปลงค่าดัชนี SET50 ให้เป็นจำนวนเงิน เพื่อความสะดวกในการคำนวณกำไรขาดทุน

 ตัวอย่างเช่น หากมีการซื้อขาย SET50 Index Futures ไว้ที่ราคา 545 จุด ปรากฏว่า เมื่อถึงวันครบอายุสัญญา ดัชนี SET50 ปรับตัวขึ้นไปอยู่ที่ 550 จุด สิ่งที่เกิดขึ้นก็คือ ผู้ซื้อได้กำไร 5 จุด ขณะที่ผู้ขายจะขาดทุน 5 จุด ซึ่งในการแปลงค่านั้น กำหนดให้ 1 จุดของดัชนี SET50 มีค่าเท่ากับ 1,000 บาท ดังนั้น 5 จุด คิดเป็นเงิน 5,000 บาท โดยในการส่งมอบและชำระเงิน ผู้ขายซึ่งขาดทุน 5 จุด จะต้องจ่ายเงิน 5,000 บาท โอนออกจากบัญชี ขณะที่ผู้ซื้อกำไร 5 จุด จะได้รับเงิน 5,000 บาท โอนเข้ามาในบัญชี