หลักของชาติ | คมชัดลึก

ดังที่มีการสร้างอนุสาวรีย์ประชาธิปไตยขึ้นเป็นที่ระลึก วันที่ 24 มิถุนายน ของทุกปี ถือว่าเป็นวันสำคัญวันหนึ่ง มีเพลงที่ขึ้นต้นว่า “24 มิถุนายน มหาศรีสวัสดิ์ ปฐมฤกษ์ของรัฐธรรมนูญฯ” และสิ่งที่ถือเป็นหลักของชาติ นับจากหลัง ปี 2475 ถึงก่อนการรัฐประหารของจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ใน พ.ศ.2500 ก็คือ “ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และรัฐธรรมนูญ” แต่หลังการปฏิวัติครั้งที่สองของจอมพลสฤษดิ์ ในปี 2502

 ความสำคัญของรัฐธรรมนูญก็เลือนหายไป และหลักของชาติก็เหลือเพียง “ชาติ ศาสน์ กษัตริย์”

 สาเหตุสำคัญที่ทำให้รัฐธรรมนูญหลุดลอยไปจากการเป็นหลักของชาติ ก็เพราะภายหลังการปฏิวัติครั้งที่สอง จอมพลสฤษดิ์ได้จัดให้มีการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญที่ใช้เวลาในการร่างยาวนานมาก แม้ว่าจอมพลสฤษดิ์จะถึงแก่อสัญกรรมไปแล้วในปี 2506 แต่จอมพลถนอม กิตติขจร ที่สืบอำนาจแทนที่ ก็ยังคงตั้งหน้าตั้งตาร่างรัฐธรรมนูญต่อมา จนถึงปี 2515 รวมเวลาเกือบ 13 ปี เนื่องจากไม่มีรัฐธรรมนูญ จะถือว่ารัฐธรรมนูญเป็นหลักของชาติก็คงจะกระไรอยู่

 หลังการเรียกร้องรัฐธรรมนูญ และเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ถึงแม้ว่าสามหลักสำคัญของชาติจะยังคงอยู่ แต่สิ่งที่เพิ่มขึ้นมาก็คือคำว่า “ประชาชน” แม้แต่ค่ายหรือที่ทำการของทหารหลายแห่งก็ยังมีคำขวัญตัวโตๆ ไว้หน้าทางเข้าว่า “เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ และประชาชน” แต่ก็ไม่มีใครนึกถึงรัฐธรรมนูญอีกต่อไป และปล่อยให้รัฐธรรมนูญเป็นสิ่งที่จะถูกย่ำยีบีฑาอย่างไรก็ได้ แม้แต่รัฐธรรมนูญ ฉบับ พ.ศ.2540 ที่ได้รับการกล่าวถึงว่าเป็นรัฐธรรมนูญที่เป็นประชาธิปไตยมากที่สุด และดีที่สุดฉบับหนึ่งก็ตาม

 เรื่องรัฐธรรมนูญนั้น ผมคิดว่ามันผ่านไปแล้ว และคงไม่มีทางที่จะกลับมาเป็นหลักของชาติได้อีก แต่ ณ เวลานี้ เราควรที่จะตั้งคำถามตัวเราเองว่า หลักของชาติทั้งสามหลักในปัจจุบันนี้นั้น เราได้ดูแลรักษาให้มั่นคงดีหรือเปล่า หรือปล่อยให้มดปลวกขึ้นมากัดกินจนผุกร่อน ปล่อยให้คนมาโยกคลอน ปล่อยให้ชำรุดทรุดโทรมไปกับกาลเวลา ฯลฯ ผมเชื่อว่าที่ไทยยังคงเป็นไทยอย่างในทุกวันนี้ ก็เพราะเรามีเสาหลักที่แข็งแรงค้ำยันประเทศอยู่ แต่ถ้าเราปล่อยปละละเลยไม่ซ่อมบำรุงเสาหลักของเรา หรือเอาแต่โหนเสาอยู่อย่างนี้ ก็เป็นเรื่องที่น่าเป็นห่วงเป็นอย่างยิ่ง

 คนไทยนั้นขึ้นชื่อในเรื่องลืมอะไรได้ง่ายดาย แต่ลืมอะไรก็ลืมไปเถอะครับ ขออย่าลืมนึกถึงสิ่งที่เป็นหลักของชาติ และอย่าลืมว่าหลักทั้งสามนั้นให้ร่มเงาเพื่อพวกเราได้พักพิงและดำรงชีวิตมาหลายชั่วอายุคนแล้ว

 โดยเฉพาะอย่างยิ่งอย่าลืมถามตัวเองว่า หากไม่มีสามเสาหลักดังกล่าว เราท่านจะอยู่กันอย่างเป็นสุขสบายเช่นนี้หรือครับ