เปิดข้อมูล 10 'โรคระบาด' มาจากไหน สิ่งใดเป็นพาหะ WHO เตือน โลกควรเตรียมรับมือ

ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ เปิดเผยข้อมูล องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้เตือนว่าโลกยังไม่ได้เตรียมพร้อมสำหรับการระบาดใหญ่ครั้งต่อไป ซึ่งอาจร้ายแรงกว่า 'โควิด-19' ในการกล่าวสุนทรพจน์ต่อสมัชชาองค์การอนามัยโลก ที่ เจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เมื่อวันที่ 23 พ.ค. 2566 โดยมีประเทศสมาชิกเข้าร่วมประชุม 194 ประเทศ

 

 

นพ.เทดรอส อัดฮานอม เกเบรเยซุส ผู้อำนวยการใหญ่ขององค์การอนามัยโลก กล่าวว่า โลกได้ "ตื่นตะลึง" กับการระบาดของ โควิด-19 จากการที่ไม่เตรียมรับมือ 'โรคระบาด' ดังนั้น "เราจะต้องไม่ประมาทให้เกิดประวัติศาสตร์ซ้ำรอยอีก"

 

นพ.เทดรอส แจงถึงเหตุผลหลายประการที่ขณะนี้โลกยังไม่ได้เตรียมพร้อมสำหรับการระบาดใหญ่ครั้งต่อไป ได้แก่

• การขาดระบบเตือนภัยล่วงหน้าทั่วโลกสำหรับโรคระบาด
• การขาดแคลนวัคซีนและเวชภัณฑ์อื่นๆ
• ขาดการประสานงานระหว่างประเทศในการรับมือกับโรคระบาด

 

 

พร้อมกับเรียกร้องให้ประเทศต่างๆ ดำเนินการเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการระบาดใหญ่ครั้งต่อไป รวมถึง

• ลงทุนในระบบเตือนภัยล่วงหน้าทั่วโลก
• สร้างคลังวัคซีนและเวชภัณฑ์อื่นๆ ทั่วโลก
• ปรับปรุงการประสานงานระหว่างประเทศในการรับมือกับโรคระบาด

 

 

ขณะนี้ องค์การอนามัยโลก กำลังอัปเดตรายชื่อเชื้อก่อโรคที่อาจก่อให้เกิดการแพร่ติดต่อและโรคระบาดใหญ่ในอนาคตรวม 10 โรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส กับอีกหนึ่งโรคติดเชื้อที่เรียกว่า โรค X  กล่าวคือ

 

1. ไวรัสโคโรนา 2019 (SARS-CoV-2)
2. ไวรัสไข้เลือดออกไครเมีย-คอง
3. ไวรัสอีโบลา
4. ไวรัสมาร์เบิร์ก
5. ไข้ลาสซา
6. ไวรัสโคโรนากลุ่มอาการทางเดินหายใจตะวันออกกลาง (MERS-CoV)
7. ไวรัสโคโรนากลุ่มอาการทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง (SARS-CoV)
8. ไวรัสนิปาห์
9. ไวรัสไข้ Rift Valley
10. ไวรัสซิกา
11. โรค X

 

โรค X (โรคเอ็กซ์) มีไว้สำหรับเรียกโรคที่ไม่รู้จักว่าเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหรือสิ่งมีชีวิตประเภทใด ซึ่งอาจทำให้เกิดการแพร่ระบาดระหว่างประเทศที่ร้ายแรง แหล่งกำเนิด การตรวจวินิจฉัย ระยะฟักตัว อาการ อัตราการตาย ของไวรัสทั้ง 10 ชนิด ดูได้จากตาราง

 

 

 

ทั้ง 10 'โรคระบาด' เหล่านี้พบว่าเป็นโรคติดต่อของไวรัสที่มีพาหะหรือรังโรคในสัตว์ หรือแมลง เช่น ค้างคาว สัตว์ฟันแทะ ลิง หมัด หรือ ยุง เป็นต้น ซึ่งหมายความว่าการจำกัดหรือควบคุมการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสเหล่านี้ในสัตว์หรือแมลงจะกระทำได้ยากยิ่งกว่าไวรัสที่ติดต่อระหว่างคนสู่คนเท่านั้น เช่น ไวรัสไข้ทรพิษ และไวรัสโปลิโอ

 

 

 

องค์การอนามัยโลก กำลังทำงานร่วมกับหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนเพื่อพัฒนาวัคซีนเพื่อการป้องกันและยาต้านไวรัสเพื่อการรักษาสำหรับโรคเหล่านี้ แต่สิ่งสำคัญคือไม่อาจรับประกันได้ว่าจะไม่เกิดการแพร่ระบาดของโรคเหล่านี้ขึ้นในอนาคต

 

 

วิธีที่ดีที่สุดในการเตรียมพร้อมรับมือกับโรคระบาดคือการลงทุนในระบบเตือนภัยล่วงหน้าและคลังวัคซีนและเวชภัณฑ์อื่นๆ ประเทศต่างๆ ควรทำงานร่วมกันเพื่อปรับปรุงการประสานงานในการรับมือกับโรคระบาด

 

 

ข้อมูล-ภาพ : WHO / ศูนย์จีโนมทางการแพทย์