'ผีน้อย' ทะลัก 'เกาหลี' เพราะสอบไม่ผ่าน-ไม่รอสอบ 'EPS'

นางสาวรีนา ต๊ะดี นักวิจัยสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล กำลังทำวิทยานิพนธ์ปริญญาเอกเรื่องการย้ายถิ่นของ "แรงงานไทย" ไปเกาหลีใต้ ที่มหาวิทยาลัยเวียนนา ออสเตรีย  บอกถึงข้อจำกัดของการไปเกาหลีแบบถูกกฎหมายว่า เหตุที่แรงงานไทยเดินทางลักลอบไปเป็นแรงงานนอกระบบ โดยไม่ผ่านระบบการอนุญาตจ้างงานแรงงานต่างชาติ (Employment Permit System : "EPS") หรือที่เรียกกันว่า "ผีน้อย"  เพราะมีอุปสรรคทั้งจากฝั่งแรงงานเองที่ไม่สามารถรอเรียนภาษา สอบภาษา รอเรียกตัวได้ และถึงแม้สอบผ่านก็ไม่ได้แปลว่าจะถูกเลือกไปทำงาน ด้วยเงื่อนไขการสุ่มรายชื่อแรงงานในอัตรา 1 ต่อ 5

นอกจากนี้ ข้อจำกัดของแรงงานในระบบ "EPS" ยังมีเรื่องอายุที่ถูกจำกัดว่าต้องไม่เกิน 39 ปี รีนา ระบุว่าได้เจอหลายคนที่อยากไปกับ EPS แต่อายุเกิน ส่วนปัจจัยเรื่องเพศก็มีผล แรงงานผู้หญิงจะมีโอกาสถูกเรียกตัวน้อยกว่าแรงงานผู้ชาย เพราะลักษณะงานส่วนใหญ่เป็นงานโรงงานและนายจ้างมักจะเลือกผู้ชายเพราะทำงานในอุตสาหกรรมหนักได้มากกว่า

"ทางฝั่งไทยเรามองว่าไม่มีอำนาจต่อรองเลย เพราะเกาหลีใต้มีประเทศที่ลงนามในระบบ "EPS" อีกสิบกว่าประเทศ ถ้าไทยขอต่อรองให้เปลี่ยนเงื่อนไขต่างๆ "เกาหลี" อาจจะมองว่าเรื่องมาก งั้นตัดโควตาไปให้ประเทศอื่นเพิ่มขึ้นก็ได้ หรือถ้าจะให้รัฐบาลแต่ละประเทศร่วมมือกันกดดันเกาหลี อันนี้ก็เป็นความเปราะบางทางความสัมพันธ์ระหว่างประเทศอีก" นางสาวรีนา  กล่าว

ด้านนายไพโรจน์ โชติกเสถียร อธิบดีกรมการจัดหางาน กล่าวทำนองคล้ายกันว่า ตามขั้นตอนส่ง "แรงงานไทย" ไปทำงานประเทศเกาหลีใต้ หลังจากที่สอบผ่านระบบ EPS แล้ว นายจ้างต้องเป็นคนเลือกแรงงานด้วยตนเองตามคุณสมบัติที่ต้องการ และส่วนใหญ่นายจ้างจะปฏิเสธ เพราะไม่ตรงตามความต้องการ เช่น ต้องการแรงงานชายไปทำภาคการเกษตร ภาคอุตสาหกรรม  เพราะทำงานมีประสิทธิภาพ  แต่ส่วนใหญ่ผู้ชายสอบภาษาเกาหลีไม่ผ่าน นายจ้างไม่มีตัวเลือก บางแห่งต้องลดกำลังการผลิต บางแห่งต้องปิดกิจการ และคนที่สอบผ่านส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง  ปัจจัยเหล่านี้จึงเป็นสาเหตุทำให้เกิดการลักลอบไปทำงานแบบผิดกฎหมาย  

"ยอมรับว่าระบบ "EPS" ที่ลงนามความร่วมมือกับประเทศเกาหลีใต้มีข้อจำกัดเรื่องระยะเวลา ถึงแม้จะสอบผ่าน นายจ้างต้องมาเลือกตัว  เลือกเสร็จต้องทำวีซ่าอีก ซึ่งขั้นตอนต้องใช้เวลาพอสมควร เงื่อนไขการรับแรงงานมีข้อจำกัด  แรงงานจึงไม่ถูกส่งออกทั้งที่เกาหลีใต้ต้องการเยอะ แรงงานหญิงสอบผ่านแต่ถูกให้รอเรียก แรงงานชายสอบไม่ผ่าน แต่เกาหลีใต้ต้องการ ตอนนี้มีโควต้าอยู่ 4,400 อัตรา แต่ส่งออกได้ 1,300 อัตรา ถ้าหากจะขอให้เกาหลีใต้เปลี่ยนเงื่อนไขให้ง่ายขึ้น เกาหลีต้องเปลี่ยนสัญญาลงนามตั้งแต่ปี 2547 กับทุกประเทศที่ส่งแรงงานไป ซึ่งมีหลายประเทศไม่น่าจะเป็นเรื่องง่าย"  นายไพโรจน์ กล่าว

อย่างไรก็ตาม ฝากถึงคนไทยที่อยากไปทำงานประเทศ "เกาหลี"  หากพบเห็นโซเซียลโฆษณาพาไปทำงานประเทศเกาหลีใต้อย่างรวดเร็ว ให้คิดเลยว่าเป็นนายหน้าเถื่อนมาหลอกลวง เพราะทำงานประเทศเกาหลีใต้แบบถูกกฎหมายต้องผ่านทางการไทยเท่านั้น