หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี สิ้นชีพิตักษัย สิริชันษา 100 ปี

หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี ประสูติเมื่อ 20 มกราคม 2465 ทรงเป็นพระโอรสในพระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัส กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ โดยทรงเป็นพระนัดดาในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ กรมพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) พระองค์สุดท้ายแห่งสยาม พระมารดาคือหม่อมเจ้าพรพิมลพรรณ วรวรรณ พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวรรณากร กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ท่านภีฯ จึงทรงเป็นพระราชปนัดดาในทั้งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 และพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระเชษฐภคินีร่วมครรภ์โภทร คือพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต

ท่านภีฯ ทรงมีความสนิทสนมกับสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล รัชกาลที่ 8 กับสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช เมื่อครั้งประทับอยู่ต่างประเทศ ซึ่งได้มีโอกาสเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท และเข้าเฝ้าบ่อยครั้ง กระทั่งเมื่อสมเด็จฯเจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช เสด็จขึ้นสืบราชย์เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 9 ท่านภีฯ จึงทรงเป็นอีกพระองค์หนึ่งที่มีบทบาทสำคัญกับการขับเคลื่อนพระราชกรณียกิจ รวมไปถึงพระชนม์ชีพส่วนพระองค์ด้วย

ในด้านการสนับสนุนพระราชกรณียกิจ และพระบรมราโชบายในการดำเนินโครงการในพระราชดำริเพื่อพัฒนาประเทศในยุคนั้น เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระราชดำริในการส่งเสริมการปลูกพืชเมืองหนาวแก่ชาวเขา เพื่อเป็นการหารายได้ทดแทนการปลูกฝิ่น ท่านภีฯ จึงก้าวเข้าสู่บทบาทการเป็นประธานมูลนิธิโครงการหลวง และคอยถวายงานและตามเสด็จตามพื้นที่ท้องถิ่นตลอดหลายสิบปีในภัทรมหาราชาสมัย

นอกจากนี้ ด้วยประสูติในครอบครัวนักเขียน หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนีทรงเจริญรอยตามพระบิดา พระมารดา และพระเชษฐภคินี ในฐานะนักเขียนที่มีผลงานหนังสือนิพนธ์ โดยทรงใช้นามปากกาว่า ภ.ณ ประมวญมารค ตามอย่างพระเชษฐภคินี ที่ทรงใช้นามปากกา "ว. ณ ประมาญมารค"

หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี ได้รับการถวายรางวัล ปราชญ์เกษตรของแผ่นดิน สาขาปราชญ์เกษตรผู้ทรงภูมิปัญญาและมีคุณูปการต่อภาคการเกษตรไทย ปี 2554 จากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จากที่ทรงมีผลงานโดดเด่นเป็นที่ประจักษ์ในระดับประเทศและระดับนานาชาติ และมีคุณูปการต่อภาคการเกษตรไทย โดยส่งเสริมการปลูกพืชเมืองหนาวแก่เกษตรกรบนพื้นที่สูง ทดแทนการปลูกฝิ่นและทำไร่เลื่อนลอย ซึ่งส่งผลให้ลดการทำลายธรรมชาติลง และเป็นการรักษาผืนดินให้อุดมสมบูรณ์ได้

ด้านชีวิตส่วนองค์ หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี เสกสมรสกับ หม่อมราชวงศ์ดัชรีรัชนา รัชนี มีโอรสและธิดารวม 3 คน ได้แก่ หม่อมราชวงศ์ดัจฉราพิมล รัชนี, หม่อมรางวงศ์ภวรี สุชีวะ และ หม่อมราชวงศ์ธีรเดช รัชนี

สำหรับกำหนดการพระราชทานน้ำหลวงสรงพระศพ และพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรม วันอาทิตย์ที่ 24 ก.ค.2565 เวลา 17.00 น. พิธีพระราชทานน้ำหลวงสรงพระศพ และพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรม 7 วัน (ยกเว้นวันที่ 28 ก.ค.2565) ที่ศาลาบัณณรศภาค วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร การนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงรับพระศพอยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์โดยตลอด

ทั้งนี้ คมชัดลึกออนไลน์ ขอถวายความอาลัยต่อการสูญเสียของราชสกุล “รัชนี” มา ณ โอกาสนี้