ธรรมาสน์สิงห์เทินบุษบกหนึ่งเดียวในไทยเล่าชุมชนชาวจีน-พม่า-ฝรั่งเศสจากอดีต | คมชัดลึก

  ทุกวันสำคัญทางศาสนาไม่ว่าจะเป็นวันพระหรือเทศกาลงานบุญ พระสงฆ์มักจะขึ้นนั่งบนธรรมาสน์เพื่อให้ข้อคิด แง่คิดต่างๆ ความอลังการของที่นั่งเทศน์นี้ขึ้นอยู่กับจิตศรัทธาของชาวบ้านผู้เลื่อมใสเป็นหลัก

 "ธรรมาสน์สิงห์เทินบุษบก" สร้างจากปูนด้วยแรงศรัทธาของชาวเวียดนาม ที่ได้เข้ามาทำกินใน จ.อุบลราชธานี สร้างขึ้นราวปีพุทธศักราช 2468 มีอายุเกือบถึงศตวรรษ ลักษณะเป็นสิงห์แบกปราสาทซึ่งเป็นที่นั่งเทศน์สำหรับพระสงฆ์ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก มีการเขียนลวดลายต่างๆ บนลำตัว โดยใช้สีเหลืองเป็นสีหลัก พร้อมด้วยลวดลายการเขียนสีบนเพดานของศาลาการเปรียญ เป็นการผสมกลมกลืนของศิลปกรรมระหว่างฝีมือของช่างชาวไทยและช่างชาวญวนเวียง โดยลักษณะแบบนี้ว่า “แกวเวียง”

 ลักษณะที่บ่งบอกว่าเป็นศิลปะของเวียดนาม อยู่ที่หัวของสิงห์ที่มีหงอนลักษณะคล้ายเปลวไฟ ดวงตาใช้กระจกประดับเพื่อให้เกิดประกายตาเมื่อต้องกับแสงแดดยามเช้า ลวดลายของเกร็ดสิงห์เขียนราวกับเป็นลวดลายของดอกไม้ได้อย่างกลมกลืน ฐานทั้งสี่ทิศประกอบด้วยรูปปั้นเทวดา นัยว่าเพื่อป้องกันมารที่จะเข้ามาทำร้ายพระสงฆ์ที่ขึ้นแสดงธรรมเทศนา ถ่ายทอดธรรมะตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า

 ตัวเรือนธรรมาสน์ประกอบด้วยรูปหน้ากาล ประดับประดาไปด้วยรูปปูนปั้นนูนต่ำ ประกอบด้วยพันธุ์ไม้ต่างๆ เช่น ดอกบัวและดอกโบตั๋น และมีภาพนูนต่ำที่บอกเล่าเรื่องราวที่พอจะเข้าใจได้ถึงสภาพชุมชนในขณะนั้นที่มีทั้งชาวจีน พม่า และชาวฝรั่งเศส พร้อมด้วยคนรับใช้ ซึ่งชาวฝรั่งเศสนี้เองเข้ามามีอิทธิพลกับย่านภูมิภาคนี้ในช่วงล่าอาณานิคม ลวดลายทั้งหมดสร้างความงามและคุณค่า นอกจากนี้ยังแทรกเรื่องราวของบ้านเมืองยุคนั้นไว้อย่างน่าสนใจ

 ธรรมาสน์ปูนนี้คาดกันว่ามีเพียงแห่งเดียวในไทย และอาจมีที่ประเทศลาวอีกแห่งหนึ่งเท่านั้น ธรรมาสน์สิงห์เทินบุษบกถูกสร้างให้คนรุ่นหลังได้เห็นถึง ความสมัครสามัคคีของฝีมือช่างในมุมมองที่แตกต่าง แต่ก็ได้หล่อหลอมรวมกัน โดยมีโจทย์ร่วมกันคือความศรัทธา

.กิตตินันท์ รอดสุพรรณ [email protected]