ฟื้นฟูประชากร "นกกระสาคอขาว" ขนาดกลาง คืนสู่ธรรมชาติ ก่อนสูญพันธุ์

วันที่ 21 มี.ค. 65 หลังจากประสบความสำเร็จในการขยายพันธุ์ "นกกระสาคอขาว" ขนาดกลาง และปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ นายอรรถพร ศรีเหรัญ ผู้อำนวยการองค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย เปิดเผยว่า องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ร่วมกันวิจัยในโครงการ "ฟื้นฟูพฤติกรรมนกกระสาคอขาว และการทดลองปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ" ณ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดงใหญ่ จ. บุรีรัมย์ หนึ่งในพื้นที่ป่าอนุรักษ์มรดกโลก ดินแดนแห่ง "เมืองปราสาทหิน ถิ่นภูเขาไฟ ผ้าไหมสวย รวยวัฒนธรรม เลิศล้ำเมืองกีฬา" 

 

 

ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว) และบริษัทแปซิฟิค เฮลธ์ แคร์ จำกัด เพื่อให้นกกระสาคอขาวขนาดกลาง ที่แทบไม่พบแล้วในธรรมชาติของประเทศไทย ได้ฟื้นฟูประชากรขึ้นได้ใหม่อีกครั้ง 

 

 

 

 

 

ซึ่งก่อนหน้านี้ สวนสัตว์เปิดเขาเขียว องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ใช้เวลาในการศึกษาวิจัยหลายปี จนประสบความสำเร็จในการขยายพันธุ์ "นกกระสาคอขาว" จากจำนวนไม่กี่ตัว จนมีประชากรนกเพิ่มขึ้น และมีองค์ความรู้ที่จะจัดทำโครงการปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ เพื่อกู้วิกฤติก่อนสูญพันธุ์ รวมถึงคืนความสมดุลสู่ระบบนิเวศพื้นที่ชุ่มน้ำ 

 

 

การนำนกกระสาคอขาวปล่อยคืนสู่พื้นที่ธรรมชาติ ถือเป็นเรื่องที่ค่อนข้างยุ่งยาก ซับซ้อน ท้าทาย และต้องใช้เวลาดำเนินงานนานมาก นักวิจัยและทีมงานกลุ่มเล็ก ๆ ต้องพยายามเก็บข้อมูลหลายประเด็น ไม่ว่าจะเป็นการฟื้นฟูพฤติกรรมตามธรรมชาติให้ นกกระสาคอขาวที่เกิดและเติบโตในสภาพการเพาะเลี้ยงอยู่นานกว่า 3 ปี

 

 

รวมถึงการคัดเลือกพื้นที่ที่เหมาะสมต่อการทดลองปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ การดำเนินงานการขออนุญาตที่เป็นไปตามกฎหมาย การดำเนินการปล่อยที่เป็นไปตามแนวทางการปล่อยสัตว์คืนสู่ธรรมชาติของ IUCN SSC และ AZA Guideline ตลอดจนการศึกษาเทคนิคที่จะใช้ในการติดตามตัวสัตว์ที่เหมาะสม 

 

 

 

 

 

 

โดยในช่วงเดือนพฤศจิกายน ถึงธันวาคม 2563 สวนสัตว์เปิดเขาเขียว ได้เริ่มทดลองปล่อยนกกระสาคอขาว ที่ได้รับการฟื้นฟูพฤติกรรมปล่อยคืนสู่ธรรมชาติในพื้นที่สวนสัตว์ฯ จำนวน 6 ตัว ในจำนวนนี้ 1 ตัว ได้มีการติดตั้งอุปกรณ์ติดตามตัวขนาดเล็กไปด้วย จำนวน 1 เครื่อง เพื่อการทดสอบความเป็นไปได้ทางเทคนิคต่าง ๆ และการศึกษานิเวศการแพร่กระจาย ภายหลังการปล่อย ข้อมูลที่ได้ ถูกนำมาใช้ในกระบวนการปล่อย ณ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดงใหญ่ จังหวัดบุรีรัมย์ ในเวลาต่อมา

 

 

ซึ่งเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดงใหญ่ จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นพื้นที่ที่ได้รับการประเมินจากสวนสัตว์เปิดเขาเขียว และ สำนักอนุรักษ์ และวิจัย องค์การสวนสัตว์ฯ แล้วว่า เป็นพื้นที่ที่เหมาะสม โดยเมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2564 นกกระสาคอขาวที่ได้รับการคัดเลือก ปล่อยคืนสู่ป่า จำนวน 14 ตัว ถูกเคลื่อนย้ายเข้าสู่กรงพักสัตว์ที่เป็นกรงเตรียมปล่อย ที่สร้างขึ้นมาสำหรับการนี้โดยเฉพาะ ณ พื้นที่ป่าอนุรักษ์ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดงใหญ่ จังหวัดบุรีรัมย์ เพื่อให้นกมีการปรับตัว และเรียนรู้สภาพแวดล้อมตามธรรมชาติที่จะเป็นบ้านแห่งใหม่

 

 

จากจำนวน 14 ตัวนี้ มีนกเพศผู้ 2 ตัว รับบทนำเครื่องระบุพิกัดตำแหน่ง GPS ขนาดเล็กติดตัวไปด้วย และในวันที่ 28 กรกฎาคม 2564 นกกระสาคอขาวทั้ง 14 ตัว เริ่มออกบินสู่ธรรมชาติครั้งแรก ซึ่งกลุ่มตัวแทนของพี่น้องนกกระสาคอขาวอีกหลายสิบชีวิต ที่กำลังอยู่ระหว่างการฝึกฝนทักษะที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิต ในการต่อสู้กับวิกฤติการสูญพันธุ์ในประเทศไทย 

 

 

 

จารุ  สุขศรี ผู้สื่อข่าวภูมิภาค อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี