วช. หนุน ม.สงขลานครินทร์ วิจัย "เลี้ยงแพะ" ครบวงจร

วันที่ 22 ธันวาคม 64 ที่คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) นำโดย รศ.ดร.สุชน ตั้งทวีวิพัฒน์ ประธานคณะทำงานดำเนินการขับเคลื่อนการวิจัยและนวัตกรรมของประเทศด้านสัตว์เศรษฐกิจ: ยกระดับเกษตรกร "ผู้เลี้ยงแพะ" นำคณะทำงานฯ พร้อมสื่อมวลชนจากส่วนกลางลงพื้นที่ ตรวจเยี่ยมและสนับสนุนการดำเนินกิจกรรมการวิจัย

 

ภายใต้แผนงานวิจัย พัฒนาและขับเคลื่อน"การเลี้ยงแพะภาคใต้"พ.ศ.2563-65 ของคณะนักวิจัย คณะทรัพยากรธรรมชาติ  แห่งมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ คาดการณ์งานวิจัยสามารถตอบโจทย์ปัญหาการเลี้ยงแพะภาคใต้ได้ ด้วยองค์ความรู้ด้านรูปแบบการจัดการการเลี้ยงแพะ ระบบอาหาร การปรับปรุงและการผสมพันธุ์รวมทั้งการจัดการโรคในแพะ เมลิออยโดสิส บุกเบิกผู้เลี้ยงรายใหม่เพิ่มขึ้นอย่างน้อย200 รายเพื่อบรรเทาปัญหาว่างงานจากสถานการณ์โรคโควิด-19 พร้อมกระตุ้นการบริโภคแพะในภาคใต้เพิ่มมากขึ้น โดยเร่งขยายประชากรแพะในพื้นที่มากกว่า 2,000 ตัว เพื่อลดการนำเข้าแพะจากภูมิภาคอื่น และเพิ่มโอกาสการส่งออกแพะไปต่างประเทศ โดยเฉพาะประเทศเพื่อนบ้านอย่างมาเลเซียและเวียดนาม 

อย่างไรก็ตาม รศ.ดร.สุชน ตั้งทวีวิพัฒน์ ประธานคณะทำงานด้านสัตว์เศรษฐกิจ วช. กล่าวอีกว่า ในภาพรวมของสัตว์เศรษฐกิจของประเทศ ตามมติคณะรัฐบาล ชี้ให้เห็นสัตว์เศรษฐกิจสำคัญ 5 ชนิด คือ ปูม้า จิ้งหรีด ปลาสวยงาม ไก่พื้นเมืองและลูกผสมและ "แพะ" วช.ได้รับภารกิจเพื่อส่งเสริมและขับเคลื่อน"การเลี้ยงแพะ" มูลค่าสูงให้มีมากขึ้น โดยแผนงาน พัฒนา และขับเคลื่อนการเลี้ยงแพะภาคใต้ ของ ม.อ.ในครั้งนี้ ได้ดำเนินงานให้เห็นตั้งแต่ต้นน้ำไปจนถึงปลายน้ำ วช.มองว่าจะเกิดผลกระทบในเชิงเศรษฐกิจ ให้เกิดจำนวนแพะเพิ่มขึ้นกว่า 400,000ตัว คิดเป็น 40% ในภาคใต้โดยเกษตรกรกว่า 75%ของประเทศอยู่ที่ภาคใต้ ตั้งเป้าการสร้างมูลค่าการซื้อขายให้ได้ราว 900,000ล้านบาท และให้เกษตรกรได้รับองค์ความรู้กว่า 5,000ราย

ขณะที่ ผศ.ดร.ไชยวรรณ วัฒนจันทร์ คณบดีคณะทรัพยากรธรรมชาติ ม.อ.ในฐานะผู้อำนวยการชุดโครงการวิจัยฯ เปิดเผยว่า แพะนับว่าเป็นสัตว์เศรษฐกิจทางเลือกของเกษตรกร เป็นส่วนหนึ่งในศาสนาและวัฒนธรรมของคนในภาคใต้ แต่ปัจจุบันการบริโภคไม่ได้จำกัดอยู่เฉพาะกลุ่มผู้นับถือศาสนาอิสลามอีกต่อไป หลายพื้นที่เปิดรับและต้องการบริโภคผลิตภัณฑ์จากแพะมากขึ้น งานวิจัยได้ตอบโจทย์ปัญหาอุตสาหกรรมแพะที่เกิดขึ้นอย่างชัดเจน ได้แก่ แพะที่เลี้ยงมีจำนวนไม่เพียงพอ ขาดการรับรองคุณภาพ เกษตรกรใช้ วิธีการการเลี้ยงแบบดั้งเดิม ขาดข้อมูลทางการตลาดและการประยุกต์นำผลพลอยได้ทางการเกษตรมาใช้ยังมีน้อย

อีกทั้งการเผชิญกับโรคที่ติดจาก "แพะ" สู่คน คือ โรคเมลิออยโดสิส การขาดพันธุ์แพะพื้นฐานที่เหมาะสมกับผู้เลี้ยงรายย่อยซึ่งจำเป็นต้องใช้ความรู้
และเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ เพื่อเพิ่มศักยภาพการเลี้ยงและขยายพันธุ์ กระทบไปยังการแปรรูปผลิตภัณฑ์น้ำนมแพะที่ไม่ได้มาตรฐานเป็นที่น่าพอใจ

 

นอกจากนี้ การส่งเสริมเฉพาะด้าน "การเลี้ยงแพะ" เพียงอย่างเดียว ยังไม่ครอบคลุมต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมแพะภาคใต้

 

ด้าน ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กล่าวว่า วช.ในฐานะหน่วยงานบริหารทุนวิจัย ซึ่งได้สนับสนุนแผนงานวิจัยในครั้งนี้ เชื่อว่าจะช่วยตอบโจทย์ปัญหาต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ "การเลี้ยงแพะ" ในภาคใต้ได้ ช่วยให้เกษตรกรผู้เลี้ยงแพะได้รับความรู้จากโครงการวิจัย ที่ครอบคลุมการพัฒนาทั้งด้านจัดการระบบเลี้ยง ระบบอาหาร เกิดการพัฒนาสูตรอาหารที่เหมาะสมกับแพะโดยใช้ผลพลอยได้ทางการเกษตร อันเป็นการลดต้นทุน การปรับปรุงและผสมพันธุ์เพื่อให้เกษตรกรมีพันธุ์แพะที่ดี และการจัดการ
เรื่องโรคในแพะ

 

อีกทั้งการส่งเสริมให้เกิดผลิตภัณฑ์ อาทิ เนื้อแพะ นมแพะ น้ำหอมจากขนแพะ ซึ่ง วช. และหน่วยงานมหาวิทยาลัยชั้นนำของภาคใต้ ได้ปักหมุดหมายการยกระดับเศรษฐกิจภาคใต้ด้วยวิจัยและนวัตกรรมมาระยะหนึ่งแล้ว ตั้งเป้าหมายทั้งด้านผลผลิต อาทิ องค์ความรู้พร้อมใช้การสนับสนุนระบบ IT และการสร้างนักวิจัยชุมชน ด้านผลลัพธ์ ในการเกิดต้นแบบชุมชนเข้มแข็ง หรือ Role Model และด้านผลกระทบ คือ ความคุ้มค่าเชิงเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อมและสังคม เช่นเดียวกับ ผลงานการวิจัยเพื่อยกระดับเกษตรกรผู้เลี้ยงแพะในครั้งนี้ ที่จะช่วยหนุนเสริมให้เกิดการยกระดับเศรษฐกิจภาคใต้และประเทศได้อย่างมั่นคงต่อไป

 

อย่างไรก็ตามสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ(วช.)ภายใต้กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ได้สนับสนุนงบประมาณการวิจัย เพื่อตอบโจทย์ และขับเคลื่อนการเลี้ยงแพะภาคใต้ให้เป็นที่ยอมรับ เป็นประโยชน์ และช่วยกระตุ้นการบริโภคผลิตภัณฑ์จากแพะเพิ่มมากขึ้น ดำเนินการภายใต้ 7 โครงการ คือ การสำรวจศักยภาพทางการตลาดและการจัดการห่วงโซ่อุปทานของอุตสาหกรรมแพะในภาคใต้ การสำรวจการเลี้ยงแพะนมและการผลิตนมแพะของเกษตรกรภาคใต้ตอนล่าง

 

การพัฒนานวัตกรรมอาหารผสมสำเร็จจากเศษเหลือทิ้งทางการเกษตรและอุตสาหกรรม การค้นหาจีโนไทป์เครื่องหมายโมเลกุลสนิปแบบทั่วทั้งจีโนมด้วยเทคโนโลยี Genototyping-by-sequencing (GBS) เพื่อจำแนกอัตลักษณ์จำเพาะและปรับปรุงพันธุกรรมแพะพันธุ์ “ทรัพย์ ม.อ.1” เป็นแพะลูกผสมที่ทนทานต่อโรคและสภาพแวดล้อม จึงเหมาะสมกับเกษตรกรรายย่อย โดยผสมพันธุ์ระหว่างแพะพื้นเมือง และแพะแองโกลนูเบียนพันธุ์แท้

 

การเพิ่มประสิทธิภาพในการสืบพันธุ์แพะด้วยการใช้โปรแกรมฮอร์โมน ในการผลิตน้ำเชื้อแช่แข็ง ผสมเทียมโดยวิธีลาพาโลสโคป ให้แพะกำเนิดลูกแฝดมากขึ้น นับเป็นการขยายจำนวนประชากรแพะในพื้นที่ได้ ให้ได้อย่างน้อย 2,000 ตัว ภายในปี 2565 ช่วยลดการนำเข้าแพะจากภูมิภาคอื่น ๆ และเพิ่มโอกาสการส่งออกแพะไปประเทศเพื่อนบ้านได้ การเตรียมพัฒนาชุดทดสอบเพื่อวิเคราะห์โรคเมลิออยโดสิสในแพะ

 

นอกจากนี้ได้พัฒาโรงงานปฏิบัติการวิทยาศาสตร์เนื้อสัตว์ตามมาตรฐาน GMP และ HALAL เป็น Model การเรียนการสอนแก่นักศึกษา และผู้สนใจ ที่แรกของภาคใต้ ภายใต้มาตรฐานข้อตกลงของกรมปศุสัตว์ สามารถช่วยเหลือเกษตรกรที่ยังไม่มีความสามารถในการแปรสภาพแพะได้

 

พร้อมมีการจ้างงานคนในพื้นที่ควบคู่กันไป โดยส่วนหนึ่ง ได้รับทุนจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ในการพัฒนาระบบน้ำ เพื่อใช้ในระบบฯ รวมทั้ง การจัดทำโรงงานต้นแบบแปรรูปน้ำนม GMP และศูนย์บริการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำนมแพะดิบในภาคใต้ ให้เกษตรกรใช้ประโยชน์ต่อไป