ศมข.สุราษฎร์ธานี คุมเข้มตลอดกระบวนการผลิต "เมล็ดพันธุ์ข้าว"คุณภาพ

นายวีระวุฒิ  อัครธราดล ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุราษฎร์ธานี กล่าวว่า ระบบส่งเสริม "การเกษตรแบบแปลงใหญ่" เป็นการดำเนินงานซึ่งเน้นการรวมกลุ่มของเกษตรกรรายย่อยในพื้นที่โดยวางระบบการผลิตและการบริหารจัดการไปในแนวทางเดียวกัน เพื่อประหยัดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต เมล็ดพันธุ์ข้าว เป็นหนึ่งในปัจจัยการผลิตที่สำคัญในการผลิตข้าวเนื่องจากเมล็ดพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพดี ช่วยให้ได้ผลผลิตต่อไร่มากขึ้น ผลผลิตมีคุณภาพดีและได้มาตรฐาน

                  นายวีระวุฒิ  อัครธราดล 

กรมการข้าวโดยศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุราษฎร์ธานี เป็นอีกหนึ่งหน่วยงาน ซึ่งมีบทบาทหน้าที่และมีภารกิจที่สนับสนุนโครงการระบบส่งเสริม "เกษตรแบบแปลงใหญ่" ช่วยให้ชุมชนและกลุ่มเกษตรกรชาวนาเกิดความเข้มแข็ง เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการก่อตั้ง การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ดีจึงจำเป็นต้องควบคุมการปฏิบัติตั้งแต่ในแปลงนา สถานที่รวบรวม การปรับปรุงคุณภาพและการตรวจสอบเมล็ดพันธุ์ข้าวจนถึงการบรรจุ เพื่อลดความเสี่ยงการปนของข้าวพันธุ์อื่น การทำลายของศัตรูพืช และปัจจัยอื่นๆที่ทำให้เมล็ดพันธุ์ข้าวไม่ได้ตามมาตรฐาน

นายณิมิตร  ศรีสวัสดิ์ หัวหน้ากลุ่มควบคุมคุณภาพ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุราษฎร์ธานี กล่าวเพิ่มเติมว่า ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุราษฎร์ธานี ได้กำหนดให้มีการควบคุมคุณภาพเมล็ดพันธุ์ในทุกขั้นตอนของกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์อย่างเข้มงวด ตั้งแต่การผลิตในแปลงขยายพันธุ์ เมล็ดพันธุ์ก่อนการจัดซื้อ เมล็ดพันธุ์ระหว่างการปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ หลังปรับปรุงสภาพ จนถึงเมล็ดพันธุ์ดีที่อยู่ระหว่างการเก็บรักษาในโรงเก็บ

และทางศูนย์ฯ ใช้มาตรฐานเมล็ดพันธุ์ข้าว กรมการข้าว พ.ศ. 2557 เป็นเกณฑ์ในการจัดซื้อเมล็ดพันธุ์คืนจากเกษตรกรผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ โดยมีมาตรฐานเรื่องต่าง ๆ ได้แก่  1) ความบริสุทธิ์ของเมล็ดพันธุ์ ต้องมีเมล็ดพันธุ์บริสุทธิ์เพื่อการจำหน่าย 98 % มีสิ่งเจือปนได้ไม่เกิน 2 %  2) ความชื้น ไม่เกิน 14 % ความชื้น คือปริมาณน้ำในเมล็ด ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เมล็ดเสื่อมคุณภาพและมีผลโดยตรงต่ออายุการเก็บรักษา สามารถทำการทดสอบได้ 2 วิธี  

1.วิธีอบไล่ความชื้นด้วยความร้อนในตู้อบ อบด้วยอุณหภูมิสูงที่ 130-133 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 2 ชั่วโมง  2. การวัดความชื้นโดยใช้เครื่อง เครื่องวัดความชื้นที่นิยมใช้ในห้องปฏิบัติการคือ เครื่องวัดแบบไฟฟ้า Steinlite SB900 เป็นการวิธีที่สะดวกและทราบผลอย่างรวดเร็วและเป็นวิธีที่ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวปฏิบัติ โดยทำซ้ำ 2 ครั้ง  

3) ข้าวแดง ชั้นพันธุ์ขยายข้าวแดงจะมีได้ 1 เมล็ด ชั้นพันธุ์จำหน่ายเมล็ดแดงมีได้ไม่เกิน 5 เมล็ดจากเมล็ดพันธุ์ 500 กรัม  4)ความงอก เมล็ดพันธุ์ข้าวจะต้องมีความงอกไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 % นำเมล็ดพันธุ์บริสุทธิ์มาทดสอบความงอก เพื่อวัดความสามารถในการงอกของเมล็ดเมื่อได้รับสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม

ได้แก่ ความชื้น อุณหภูมิ แสง และมีวัสดุเพาะที่เหมาะสม การทดสอบความงอกมีหลายวิธีโดยการทดสอบความงอกเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ปฏิบัติกันของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวมี 2 วิธี คือ 1. การทดสอบความงอกโดยการเพาะบนกระดาษ (Top of Paper, TP) และ 2. การทดสอบความงอกโดยการเพาะระหว่างกระดาษ (Between Paper, BP) โดยทำการทดสอบความงอก กล่องละ 100 เมล็ด ทำ 4 ซ้ำ ต่อตัวอย่าง  

จะเห็นได้ว่า กว่าที่เกษตรกรทั่วไปหรือ "กลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่ "จะได้รับการสนับสนุนเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพไปใช้เพาะปลูกนั้น ตลอดกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์สิ่งสำคัญมากที่ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวทั่วประเทศคำนึงถึง คือ การควบคุมคุณภาพ เพื่อจะทำให้เกิดความมั่นใจว่าเมล็ดพันธุ์ที่ผลิตมีคุณภาพดี ตามมาตราฐานที่กำหนด รวมทั้งเป็นการสร้างความน่าเชื่อถือให้แก่เกษตรกร และลูกค้าว่าได้ซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพดีไปเพาะปลูก