ส่องภารกิจศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอำนาจเจริญ สู่ "แปลงใหญ่ข้าว"

ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอำนาจเจริญ กรมการข้าว เป็นอีกหนึ่งหน่วยงาน ซึ่งมีบทบาทหน้าที่และมีภารกิจที่สนับสนุนโครงการระบบส่งเสริม "เกษตรแบบแปลงใหญ่" ช่วยให้ชุมชนและกลุ่มเกษตรกรชาวนาเกิดความเข้มแข็ง เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการก่อตั้งขึ้นเพื่อผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว และกระจายเมล็ดข้าวพันธุ์ดีสู่เกษตรกร

 

นายสำรวย เฉลยบุญ ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอำนาจเจริญ กล่าวว่า ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอำนาจเจริญ มีโครงสร้างการบริหารงานก็จะเน้นไปทางด้านการผลิตเมล็ดพันธุ์ ซึ่งก็จะมีอยู่ 4 กลุ่ม 1 ฝ่าย ซึ่งจะมีฝ่ายบริหารก็เป็นฝ่ายอำนวยการทั่วไป ด้านธุรการ ด้านพัสดุ ด้านการจัดซื้อจัดจ้าง หรือดำเนินการทางด้านระเบียบธุรการ กลุ่มผลิตเมล็ดพันธุ์ทำหน้าที่รับเป้าจากกองเมล็ดพันธุ์เพื่อมาทำงานผลิตเมล็ดพันธุ์เพื่อให้ได้เป้าหมายที่กรมการข้าวกำหนด กลุ่มพัฒนาธุรกิจเมล็ดพันธุ์

 นายสำรวย เฉลยบุญ ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอำนาจเจริญ

 

หลังจากได้เป้าแล้วก็ต้องผลิตเพื่อบริการจำหน่ายให้เกษตรกรทั่วไป และจำหน่ายให้ตัวแทนจำหน่าย แล้วก็กลุ่มควบคุมคุณภาพมีหน้าที่ควบคุมผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวแนะนำให้ได้มาตรฐานตามที่มาตรฐานเมล็ดพันธุ์กำหนด ซึ่งจะควบคุมทุกขั้นตอนตั้งแต่แปลงผลิตเมล็ดพันธุ์จนถึงการจำหน่ายแล้วก็ยังต้องรับผิดชอบแม้กระทั่งหลังจากจำหน่ายออกไปแล้วก็ต้องรับผิดชอบจนถึงเก็บเกี่ยว อีกกลุ่มคือกลุ่มถ่ายทอดวิทยาการเมล็ดพันธุ์จะรับผิดชอบตั้งแต่เริ่มโครงการทั่วไปของกรมการข้าวแล้วก็แนะนำให้เกษตรกรได้มีความรู้เรื่องข้าวแล้วก็โครงการต่างๆที่จะต้องรับผิดชอบแล้วก็รับผิดชอบนโยบายยุทธศาสตร์ของกรมการข้าว

นายกฤษฎิ์  พุทธาศรี นักวิชาการเกษตรปฏิบัติการ กล่าวว่า กลุ่มผลิตเมล็ดพันธุ์ของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอำนาจเจริญมีบทบาทหน้าที่ในการผลิตเมล็ดพันธุ์และปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ เริ่มจากการคัดเลือกเกษตรกรและพื้นที่ที่เหมาะสมในการผลิตเมล็ดพันธุ์ ซึ่งมีการลงพื้นที่ให้คำแนะนำและติดตามกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ของเกษตรกร หลังจากการรับซื้อเมล็ดพันธุ์ที่ผ่านมาตรฐานเข้ามาเพื่อปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์เข้าสู่กระบวนการของโรงงานจะเป็นการคัดทำความสะอาดเมล็ดพันธุ์ตลอดจนการบรรจุกระสอบ

นายจักรกฤษณ์ ศรไชย นักวิชาการเกษตรปฏิบัติการ เปิดเผยว่ากลุ่มควบคุมคุณภาพจะควบคุมดูแลตั้งแต่เมล็ดพันธุ์หลักและเมล็ดพันธุ์ขยายก่อนที่จะจัดทำแปลงโดยจะทำการสุ่มมาเพื่อตรวจคุณภาพว่าได้มาตรฐานหรือไม่ ก่อนที่จะนำไปให้เกษตรกรจัดทำแปลง แล้วก็ก่อนที่จะจัดซื้อจากเกษตรกรกลุ่มก็จะควบคุมดูแลและก็ให้คำแนะนำตั้งแต่กระบวนการเริ่มการผลิตไม่ว่าจะเป็นการตรวจติดตามแปลงอย่างเป็นทางการ ซึ่งจะให้คำแนะนำเกษตรกรว่าสามารถผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์ได้หรือไม่

ก่อนการจัดซื้อก็จะทำการสุ่มตัวอย่างเมล็ดพันธุ์ข้าวจากเกษตรกรมาเข้าห้องปฏิบัติการเพื่อตรวจสอบคุณภาพจะวัดตั้งแต่ความชื้นสิ่งเจือปน ความงอก ก่อนที่จะทำการจัดซื้อ โดยจะสุ่มและนำมาขึ้นทะเบียนแล้วจะไม่ทราบว่าเมล็ดพันธุ์นั้นเป็นของใครเพื่อความโปร่งใสในการวิเคราะห์ ก่อนที่จะเข้ามาในกลุ่มควบคุมคุณภาพก็จะมีการตรวจสอบเบื้องต้นของโรงงานทั้งความสะอาด ความพร้อมของโรงงาน

 

ก่อนที่จะนำเมล็ดพันธุ์เข้าไปปรับปรุงหรือแม้กระทั่งโรงเก็บที่ก่อนจะนำเมล็ดพันธุ์ข้าวเข้าไปโรงเก็บ  แล้วก็ขณะปรับปรุงสภาพก็จะมีการตรวจสอบคุณภาพจนกว่าจะปรับปรุงสภาพเรียบร้อย  หลังการปรับปรุงสภาพเรียบร้อยแล้วในการเก็บรักษาทางกลุ่มก็จะสุ่มตรวจเป็นประจำทุกเดือนเพื่อยืนยันคุณภาพระหว่างการเก็บรักษาด้วยเพื่อความเชื่อมั่นของเกษตรกรที่จะนำไปผลิตเป็นเมล็ดพันธุ์

 

ด้านนายกิตตินันท์  จามรพิพัฒน์ นักวิชาการเกษตรปฏิบัติการ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอำนาจเจริญ เปิดเผยว่า กลุ่มพัฒนาธุรกิจเมล็ดพันธุ์มีภารกิจหลักก็คือดูแลรักษาเมล็ดพันธุ์เพื่อให้อยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ที่สุดและพร้อมที่จะกระจายเมล็ดพันธุ์ดีสู่เกษตรกรในพื้นที่และบริเวณใกล้เคียง

 

สำหรับการกระจายเมล็ดพันธุ์ดีศูนย์ฯก็มีการวางแผนโดยใช้หลัก 4P ก็คือ product Price Place แล้วก็ Promotion  product ก็คือผลิตภัณฑ์ ก็คือเมล็ดพันธุ์ดีของศูนย์  Price ก็คือราคาเป็นราคาที่ยุติธรรมต่อเกษตรกร  Place ก็คือสถานที่แล้วก็มีวางแผนในการจำหน่ายว่าจะหน่ายไปในทิศทางใดในพื้นที่ให้ครอบคลุมให้เกษตรกรได้ใช้เมล็ดพันธุ์ที่ดีที่สุดแล้วก็ Promotion ก็มีโปรโมชั่นเพื่อให้เกษตรกรที่มารับซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าวจากศูนย์

 

ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวอำนาจเจริญ ได้กำหนดให้มีการควบคุมคุณภาพเมล็ดพันธุ์ในทุกขั้นตอนของกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์อย่างเข้มงวด เพื่อจะทำให้เกิดความมั่นใจว่าเมล็ดพันธุ์ที่ผลิตมีคุณภาพดี ตามมาตรฐานที่กำหนด รวมทั้งเป็นการสร้างความน่าเชื่อถือให้แก่เกษตรกร และลูกค้าว่าได้ซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพดีไปเพาะปลูก ก่อนจะกระจายไปสู่เกษตรกรทั่วไปหรือ"กลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่"ไว้ใช้ในฤดูกาลถัดไป